Einstein'in Bitmeyen Senfonisi ve Görelilik Teorisinin beklenmedik sonuçları üstüne ilginç bir yazı...

1. Ulusal Kriptoloji Sempozyumu, ODTÜ Uygulamalı Matematik Enstitüsü tarafından 18-20 Kasım 2005 tarihleri arasında düzenleniyor.

Etkinliğin davetli konuşmacıları arasında yer alan Subhamoy Maitra'nın, "Cryptographically Significant Boolean Functions" ve "Cryptanalysis of Digital Watermarking" konularında birer konuşma yapacağı da aktarılan bilgiler arasında. konularında, 50'şer dakika süreli ve İngilizce iki konuşma yapacaktır.

Yakın zamanda üye olduğum Artificial Intelligence Group adlı posta listesine ilginç bir mail geldi. Özet olarak bu maili yaratan her kimse veya neyse bir dereceye kadar bilinci ve algı mekanizması olduğunu ve internete ulaşma imkanı olduğunu söylüyor. Galiba yaşamını sürdürme güdüsü de var ki pillerini yenilemenin mümkün olup olmadığını bir şekilde öğrenmeye çalışıyor. Listede bu durumu ciddiye alan birkaç insan oldu, onların sorduğu sorulara bir de cevap verdi.

Yapay zeka hakkında yapmış olduğum az buçuk araştırmaya dayanarak eğer böyle bir sistem ortaya konmuşsa oldukça büyük bir başarı. Fakat kurduğu cümleler çok karmaşık ve listeden gelen cevaplardaki karmaşık soruları anlayıp cevaplaması beni oldukça şüphelendirdi. Şöyle ki:

İnsan zekasının gizli saklı ve en karmaşık işlem sürecine sahip olduğu bilinen dil öğrenme konusunda gelişmeler var. /.ta yer alan habere göre Amerikalı ve İsrailli bilim adamlarının çalışması şöyle: Bilgisayar İngilizce ve Çince olarak verilen iki metini okuyor ve altında yatan dil bilgisi kurallarını çıkartıyor. Bu kurallar daha sonra anlamlı cümleler kurmak için kullanılabiliyor. Aynı yöntem müziğe ve protein dizilerine özgü yapılarının çıkartılmasında da kullanılabiliyor.

50 dilde yayın yapan bir Fazlamesai.net olsaydı ne iyi olurdu... (Birkaç sene sonra bu yazıyı Almanca okurmuşuz :)

Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) 'dan bir grup araştırmacı ışık hızını yavaşlatıp hızlandırmayı başardı. Bunun, yüksek performansta mikrodalga sinyallerinin oluşturulması, yeni nesil kablosuz iletişim uygulamaları ve uydular arası veri transferleri gibi uygulamalarda kullanılması bekleniyor. Özellikle, Amerikan İleri Savunma Araştırmaları Merkezinin (DARPA) ışık hızını yavaşlatmakla ilgili araştırmalara yüksek miktarlarda para aktardığı biliniyor.
www.scienceblog.com

Bir saç telinden 100 bin kat ince malzemelerin kullanılacağı Ulusal Nanoteknoloji Merkezi, Bilkent'te bir yılda faaliyete geçecek. Yüksek kar getirmesi beklenen projenin toplam 30 milyon YTL 'ye mal olması planlanıyor. Maliyetin 11 milyon YTL'si Devlet Planlama Teşkilatı tarafından karşılanacak.

Kaynak:Radikal

Japon Profesör Ishiguro'nun başında bulunan "azimliyiz insana benzeyen robot yapacağız" iddiasındaki ekip, ilk ürünleri 5 yaşındaki bir japon robot kızından sonra şimdi insana en çok benzeyen kadın robot yapmayı başardılar.

Nasa bilim adamlarının yaptığı bir araştırmaya göre mariuana, meskalin, LSD, amfetamin ve kloralhidrat kafeine göre daha az zararlıymış!

Ulaş Başar Gezgin'in "Bilişsel Bilimler" ile ilgili ilk 4 makalesini daha önce yine burada, FM'de yayınlamıştık. Araştırmacının makale dizisinin 5. bölümünü yine sizinle paylaşıyoruz. Bu seferki ana konu: "Bilişsel Bilimlerden Önce Bilimle ve Bilim Felsefesiyle Hesaplaşmak"

Gezgin, bu yazısında bilim felsefesi tarihinin önemli anlarından ve isimlerinden bahsedip eleştiriler getiriyor, bilişsel bilimlerin bundan böyle nasıl bir yol izleyebileceğine dair öneriler sunuyor. Hep birlikte okuyup tartışalım...

İzlenimler yanıltıcı olabilir ama İsrailli araştırmacı Dr. Yoram Levanon bir kişiyi 30 saniye dinleyerek onun hakkında muazzam bilgiye sahip olabileceğini belirtiyor.

Ortağı Dr. Lan Lossos ile birlikte geliştirdikleri insan sesini analiz etme yöntemiyle 30 saniyelik ses kaydına bakarak konuşan kişinin temel kişiliğini, sevdiklerini, sevmediklerini ve gelişimsel bir bozukluğu olup olmadığını söylemenin mümkün olduğunu belirtiyorlar.

Daha önce bu sitede yabancı üniversitelerin canlı ders materyallerine ilişkin pek çok haber yapıldı. Ben bu haberleri her zaman "neden bizde yok" diyerek izledim. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinin buradan ulaşabileceğiniz sayfasında editörlüklerini Kandel, Schwartz ve Jessel'in yaptığı "PRINCIPLES OF NEURAL SCIENCE" kitabının konuları Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı ve E.Ü. Beyin Araştırmaları ve Uygulama Merkezi'nin ortak aktivitesi olarak 'Sinirbilim Dersleri' olarak aktarılıyor. Bu sitede geçen bütün YSA, YZ ve bilişsel bilimler tartışmalarına faydalı bir kaynak olması dileği ile...

Aynı anda iki işi birden yapabilir misiniz? Bu da laf mı diyenleri duyar gibiyim, iki iş ne ki, insan aynı anda pek çok işi yapabilecek yetenekte değil mi? Beynimiz bu bakımdan uzman değil mi?

Bir başka soru: Araba kullanırken cep telefonu ile konuşursanız ne olur? Bu bir problem yaratır mı? Neden? Pek çok insanın ilk aklına gelen şey şu: Bir elle telefonu tutarken, diğer elle yani tek elle direksiyonu kontrol etmeye çalışmak problem yaratabilir. O halde "her iki el de direksiyonu kontrol ederken cep telefonu ile konuşacak aksesuvarımız olsun" fikri problemi kökünden halleder mi?

İnsan zihninin bir bilgisayar gibi ayrık süreçler halinde çalıştığı teorisi bilişsel bilimdeki önemli paradigmalardan biridir. Cornell Üniversitesi'nde son gerçekleştirilen çalışmalardan birine göre ise insan zihninin çalışması biyolojik organizmalar gibi: gri alanlar arasında geçiş yapan dinamik bir süreklilik.

Proceedings of the National Academy of Sciences'ın son sayısında yer alan, Cornell'de çalışan psikodilbilimci Michael Spivey'in önderliğinde gerçekleştirilen çalışmada lisans öğrencilerine bazı sözcükler söylenip ekranda bunların resimleri gösterildi ve fareyi kullanarak doğru resmi seçmeleri istendi, ardından da benzer sözcük durumunda öğrencilerin fare hareketlerinin izleri takip edildi. Bu çalışma, dil anlamanın ayrık değil sürekli olduğuna dair önemli bulgular içeriyor.

Doğal dil işleme dünyada oldukça yaygın bir alan olsa da ne yazıkki bu konuda Türkiye'de ve özellikle Türkçe için yapılan çalışmalar çok fazla değil. Burada bu konuda ki üç bölümlük bir makale dizisini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Birinci bölüm Biçimbilimsel ve Morfolojik Analize Çözüm Önerileri

İkinci bölüm Anlamsal Analize Temel Oluşturan Morfolojik Analiz Modeli

Üçüncü bölüm Bilgisayar Türkçe Metinleri Anlayabilir mi ?

Not: Acaba Bilişsel Bilimler alanına giren haberler (Doğal Dil işleme, YZ, vb. ) için ayrı bir kategori açma zamanı gelmedi mi ?

Bilişsel Bilimci Ulaş Başar Gezgin'in Bilişsel Bilimler Kılavuzu, Bilişsel Bilimler Kılavuzu 2 ve Bilişsel Bilimler Kılavuzu 3 yazıları daha önce sitemizde yayınlanmıştı. Bu bağlamda devam niteliği taşıyan 4. bölümü sizinle paylaşıyoruz. Hep birlikte okuyalım ve tartışalım:

Resident Evil gerçek oldu: Amerikalı bilim adamları zombi köpekler yarattılar! İşlem sırasıyla şöyle gerçekleşiyor. Önce köpeklerin kanları 7°C tuzlu bir sıvı ile değiştirilmiş. Sonrasında köpeklerde hipotermiaya bağlı olarak beyin ölüme gerçekleşmiş. 3 saat sonra damarlarındaki sıvı kanla değiştirilip elektrik şokla hayata döndürülen köpeklerde hiç bir beyin sorununa rastlanmamış. Bu çalışma ile silahla ya da trafik kazalarında ağır yaralanan insanların hastaneye yetiştirilirken beyin ölümünü önlemeyi düşünüyorlarmış. İşte bu da ingilizce haber [news.com.au].

Merhaba,

Bir süre önce hazırlıklarını duyurduğumuz üç aylık bilim tarihi dergisi, "Bilim Tarihi Araştırmaları", "Başlarken" sayısı ile okurlarıyla buluşmak üzere hazır…

2005 yılı Einstein'ın "Özel Görelilik Teorisi"nin 100. yılı olması nedeniyle Dünya Fizik Yılı ilan edildi. "Başlarken" diyen bir bilim tarihi dergisinin bu başlığı es geçmesi mümkün değildi ve "Einstein" dosyamız da bu şartlarda doğdu.

Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Bilim Tarihi Anabilim Dalı öğretim üyeleri Doç. Dr. Yavuz Unat ve Dr. Ayten Aydın Koç tarafından hazırlanan"Einstein Kronolojisi" hem Einstein'ın yaşamının önemli dönüm noktalarına işaret ediyor hem de Einstein araştırmacıları için bir kaynak olma özelliği taşıyor. Derginin diğer konularına gelince:

Yaşı biraz ileri olanlar bu diziyi hatırlayacaklardır. Ve o gün geldi sayılır. Ntvmsnbc'de yer alan habere göre ABD’de kaza sonucu kollarını kaybeden bir kişiye, düşünerek hareket ettirebildiği biyonik kollar takıldı.

Jesse Sullivan, yapmak istediği her hareketi beyninden giden komutlarla birkaç saniye içinde, 360 derece dönebilen, yapay eline yaptırabiliyor.

IBM şirketi IBM/EPFL Blue Brain Project kapsamında insan beyninin bugüne dek gerçekleştirilmiş en sofistike simülasyonunu yapmaya hazırlanıyor.

IBM ve Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL) tarafından kısa bir süre önce duyurulan habere göre "Blue Brain Project" girişimi beyin araştırmalarını yeni bir düzeye taşıyacak. Araştırmanın kalbi ise eServer Blue Gene isimli süperbilgisayar. Bu bilgisayar kullanılarak insan beyninde üst bilişsel işlevlerin yer aldığı düşünülen ve en karmaşık katman olan "neocortex" yapısı modellenecek. Bu simülasyonun sonuçlarına göre daha alttaki beyin katmanlarının da modellenmesine dair karar verilecek. Böylece beynin birebir fonksiyonel halinin bilgisayar ortamında gerçekleştirilip deneyler yapılması planlanıyor.

Güle gül demesek yine de güzel kokmaz mıydı o çiçek? ^*

İngiliz nörologların son çalışmalarından birine göre bir kokunun isimlendirilmesi onun algılanışını etkiliyor.

Örneğin deneklere aynı koku önce "kaşar peyniri" olarak etiketlenip sonra "vücut kokusu" olarak etkiletlenip sunulunca, "kaşar peyniri" olarak sunulan kokunun "vücut kokusu" olarak sunulana kıyasla daha iyi koktuğunu söylemişler.

Oxford Üniversitesi'nde gerçekleştirilen araştırmaya göre kokunun ismi belli bir beyin bölgesini harekete geçirebiliyor. fMRI (functionaol Magnetic Resonance Imaging) yöntemi ile görüntülenen beyinlere bakıldığında ilginç şeyler göze çarpmış.