Türkçe İçin Doğal Dil İşleme Çalışmaları

Doğal dil işleme dünyada oldukça yaygın bir alan olsa da ne yazıkki bu konuda Türkiye'de ve özellikle Türkçe için yapılan çalışmalar çok fazla değil. Burada bu konuda ki üç bölümlük bir makale dizisini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Birinci bölüm Biçimbilimsel ve Morfolojik Analize Çözüm Önerileri

İkinci bölüm Anlamsal Analize Temel Oluşturan Morfolojik Analiz Modeli

Üçüncü bölüm Bilgisayar Türkçe Metinleri Anlayabilir mi ?

Not: Acaba Bilişsel Bilimler alanına giren haberler (Doğal Dil işleme, YZ, vb. ) için ayrı bir kategori açma zamanı gelmedi mi ?

Görüşler

arsenelupin
yaklaşık 19 yıl önce

"Not: Acaba Bilişsel Bilimler alanına giren haberler (Doğal Dil işleme, YZ, vb. ) için ayrı bir kategori açma zamanı gelmedi mi ?"

Gelmez olur mu!
Bildiğim kadarıyla (bilmiyorsam da cehaletime veriniz) bu konuda en elle tutulur çalışmalar Bilkent'te yapılıyordu...

Yıllardır DDİ (nam-ı diğer "NLP") üstüne kendi kendime debelenip duruyordum.. Sanırım birçok kişi de benden farksız durumdaydı, zira özel sektörün büyük kuruluşlarının bu hususa yaklaşımı ve ayırmayı düşünebilecekleri bütçeyi sanırım hepimiz thamin edebiliriz. Küçük girişimlerin yayınladığı çeviri programları vs ise en masum tabirle "gülünç" olarak nitelendirebilir.
Öte taraftan, üniversitelerde yapılan çalışmalar da çoğunlukla akademik düzeyde kalıyor ve düzgün bir organizsayon sağlanamıyor.
Buna bağlı olarak, açık kaynak düzleminde güzel bir ya da birkaç proje ortaya çıkartabilirsek, birçok kişi büyük zevk ve onur duyarak katılacaktır fikrindeyim.

oflazer
yaklaşık 19 yıl önce

Bu konuda yaklaşık 10-12 senedir Türkiye'de çalışmalar yapılıyor. Daha fazla bilgi için benim ev sayfama (people.sabanciuniv.edu/oflazer) ve www.hlst.sabanciuniv.edu sitesine bakabilirsiniz. Ayrıca ODTÜ'de www.lcsl.metu.edu.tr ve www.ii.metu.edu.tr/~corpus sitelerine de bakabilirsiniz.

DDİ çalışmalarında ciddi bir atlama yapmak için makine öğrenmesi ile değişik işleyicilerin otomatik olarak öğrenilmesi için işaretlenmiş kaynaklara gereksinim var. (Mesela yukardaki 2. ODTÜ sitesinde bulabileceğiniz ağaç yapılı derlem bunlardan biri). Su anda bu derlemi kullanarak otomatik olarak (istatistiksel) tümce çözümleyici
geliştirme çalışmaları var. (Edinburgh'da Ruket Çakıcı ve İTÜ'de Gülşen Eryiğit). Bu tip kaynakların geliştirilmesi çok emek yoğun bir süreç ve bunu desteklemek isteyen de çok yok bu aralar. TDK falan gibi kurumlar bu konuda ilgisiz olmasalar bile bilgisizler. Mayıs ayında yapılan bir bilgilendirme çalışması ise kanımca oldukça sonuçsuz kaldı.

Diğer bir nokta da bu konu için ülke içinde talep sıfır. Bizim çalışmalarımıza destek genellikle yurt dışından.

İlgilenenler için çok da harekteli olmayan bir yahoo grubu var.
http://groups.yahoo.com/group/turk-nlp/

Kayıt olmak isterseniz lütfen kendinizi ve DDİ ile ilginizi kısaca açıklayan bir not eklerseniz iyi olur. Neuro-linguistic programlama falan zannedenleri filtrelemek zor oluyor aksi halde.

Kemal Oflazer

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Gelecek Radyo Dalgalarında mı?

sefalet
7 Haziran 2006, 2 dakika okuma süresi

GNU Radyo daha önce fazlamesai.net haberlerinde duyurulmuştu. USRP (Universal Software Radio Peripheral) ise GNU Radyo ile çalışarak, radyo yazılımı kurmanızı ve geliştirmenizi sağlıyor.Amaç en az donanımla sizi radyo sinyallerinin heyecan verici dünyasına sokmak. GNU Radyo ile analog radyo sinyalleri sayısal ortama aktarılmakta ve böylece sayısal ortamda radyo dalgalarının işlenmesi daha esnek hale gelmekteydi. USRP yazılımı ve kartları ile USB 2 portu olan her makinada radyo hayatınıza başlamanız mümkün. Tüm USRP tasarımı açık kaynak olarak lisanslanmış durumda.

Türkiye'nin Nobel Ödülleri Sahiplerini Buldu

FZ
14 Aralık 2004, 1 dakika okuma süresi

Kurulduğu 1963 yılından bu yana verilen 'TÜBİTAK Bilim, Hizmet ve Teşvik Ödülleri', bugün kurumun merkezi Ankara'daki Feza Fürsey Konferans Salonu'nda sahiplerini bulacak. Bu yıl bilim ödüllerini Harvard Üniversitesi Genetik ve Kompleks Hastalıklar Bölümü Başkanı Prof. Dr. Gökhan Hotamışlıgil'le Koç Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği öğretim üyesi Prof. Dr. A. Murat Tekalp kazandı. Uluslararası buluşlarıyla tanınan Hotamışlıgil ve Tekalp, 10'ar milyar liralık para ödülünü de alacak.

1962'de Rize'nin Pazar ilçesinde doğan Hotamışlıgil, 1986'da Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. 1994'te Harvard Üniversitesi'nde 'Biyolojik Kimya ve Moleküler Genetik' konusunda doktorasını tamamladı. Hotamışlıgil, 1995'te Harvard Üniversitesi'nde yardımcı doçent, 1998'de doçent ve 2003 yılında profesör oldu. Hotamışlıgil, halen Harvard Üniversitesi J. S. Simsons Genetik ve Metabolizma Bölümü'nde profesör olarak bilimsel çalışmalarını sürdüyor.

Bilim ve Teknik'in 39 yılı bir DVD'de

larweda
5 Mayıs 2006, 1 dakika okuma süresi

Bildirgeç'teki bir habere göre, bilim ve teknik dergisi, 39. yılı şerefine, Ekim 1967 ila Aralık 2005 tarihleri arasında yayınladığı 457 sayının tamamını kapsayan dvd'yi, haziran 2006 sayısı ile ücretsiz olarak okurlarına hediye edecekmiş. Sitede bir de bunu anlatan insert'in fotoğrafının link'i var. Gerçekten kaçırılmaması lazım.

İnteraktif Dokunmatik Teknoloji

yellowelephant
6 Ocak 2007, 1 dakika okuma süresi

İnternette yeni bir bilişim teknolojisi bu aralar görenleri şaşırtıyor. İsmi: Multi-Touch Interaction Technology

Bu teknoloji özetle 36'' x 27'' boyutlarında dokunmaya duyarlı bir ekranın üzerine herhangi bir araç kullanmadan parmaklarınızla yönlerdirdiğiniz bir donanımın ve yazılımın ürünlerinden oluşuyor.

Dr. Güzeldere ile robotlar, yapay zekâ, bilişsel bilimler üstüne bir sohbet

FZ
19 Eylül 2006, 3 dakika okuma süresi

Milliyet'ten Derya Sazak, Dr. Güven Güzeldere ile bir röportaj gerçekleştirmiş. Röportajda ele alınan konular arasında yapay zekâ, bilişsel bilimler, beyin ve zihin araştırmaları, Türkiye'deki akademik durumun dünyadaki yeri gibi konular var. Röportajdan birkaç çarpıcı kısmı alıntılamak gerekirse:

"Felsefi meseleleri ya da bilimle teknolojiyle ilgili şeyleri toplumdan, siyasetten bağımsız düşünmek imkânsız. Ama birinden ötekine giden yol uzun ve karmaşık olabiliyor. Duke Üniversitesi ile Boğaziçi Üniversitesi'ndeki değişim programı çerçevesinde bu yaz İstanbul'a gelerek bilişsel bilimler üstüne ders verdim. Dersimizin adı 'Tanrı üzerine düşünmek'ti. ABD'li ve Türk öğrencilerle zor ve karmaşık bir alanı, 'inanç dünyası konusunda nasıl düşünülebilir' sorusunu tartışmaya açtık. Eğer yolumuzu bulacaksak bazı varsayımlardan başlayıp sonuçlara ulaşacaksak, doğru düşünebilmeyi öğrenmemiz lazım. Bu bilimsel düşünmenin yöntemidir ama inanç dünyasına da uygulanabilir."