Türkçe İçin Doğal Dil İşleme Çalışmaları

0
anonim
Doğal dil işleme dünyada oldukça yaygın bir alan olsa da ne yazıkki bu konuda Türkiye'de ve özellikle Türkçe için yapılan çalışmalar çok fazla değil. Burada bu konuda ki üç bölümlük bir makale dizisini sizlerle paylaşmak istiyorum.

Birinci bölüm Biçimbilimsel ve Morfolojik Analize Çözüm Önerileri

İkinci bölüm Anlamsal Analize Temel Oluşturan Morfolojik Analiz Modeli

Üçüncü bölüm Bilgisayar Türkçe Metinleri Anlayabilir mi ?

Not: Acaba Bilişsel Bilimler alanına giren haberler (Doğal Dil işleme, YZ, vb. ) için ayrı bir kategori açma zamanı gelmedi mi ?

Görüşler

0
arsenelupin
"Not: Acaba Bilişsel Bilimler alanına giren haberler (Doğal Dil işleme, YZ, vb. ) için ayrı bir kategori açma zamanı gelmedi mi ?"

Gelmez olur mu!
Bildiğim kadarıyla (bilmiyorsam da cehaletime veriniz) bu konuda en elle tutulur çalışmalar Bilkent'te yapılıyordu...

Yıllardır DDİ (nam-ı diğer "NLP") üstüne kendi kendime debelenip duruyordum.. Sanırım birçok kişi de benden farksız durumdaydı, zira özel sektörün büyük kuruluşlarının bu hususa yaklaşımı ve ayırmayı düşünebilecekleri bütçeyi sanırım hepimiz thamin edebiliriz. Küçük girişimlerin yayınladığı çeviri programları vs ise en masum tabirle "gülünç" olarak nitelendirebilir.
Öte taraftan, üniversitelerde yapılan çalışmalar da çoğunlukla akademik düzeyde kalıyor ve düzgün bir organizsayon sağlanamıyor.
Buna bağlı olarak, açık kaynak düzleminde güzel bir ya da birkaç proje ortaya çıkartabilirsek, birçok kişi büyük zevk ve onur duyarak katılacaktır fikrindeyim.
0
oflazer
Bu konuda yaklaşık 10-12 senedir Türkiye'de çalışmalar yapılıyor. Daha fazla bilgi için benim ev sayfama (people.sabanciuniv.edu/oflazer) ve www.hlst.sabanciuniv.edu sitesine bakabilirsiniz. Ayrıca ODTÜ'de www.lcsl.metu.edu.tr ve www.ii.metu.edu.tr/~corpus sitelerine de bakabilirsiniz.

DDİ çalışmalarında ciddi bir atlama yapmak için makine öğrenmesi ile değişik işleyicilerin otomatik olarak öğrenilmesi için işaretlenmiş kaynaklara gereksinim var. (Mesela yukardaki 2. ODTÜ sitesinde bulabileceğiniz ağaç yapılı derlem bunlardan biri). Su anda bu derlemi kullanarak otomatik olarak (istatistiksel) tümce çözümleyici
geliştirme çalışmaları var. (Edinburgh'da Ruket Çakıcı ve İTÜ'de Gülşen Eryiğit). Bu tip kaynakların geliştirilmesi çok emek yoğun bir süreç ve bunu desteklemek isteyen de çok yok bu aralar. TDK falan gibi kurumlar bu konuda ilgisiz olmasalar bile bilgisizler. Mayıs ayında yapılan bir bilgilendirme çalışması ise kanımca oldukça sonuçsuz kaldı.

Diğer bir nokta da bu konu için ülke içinde talep sıfır. Bizim çalışmalarımıza destek genellikle yurt dışından.

İlgilenenler için çok da harekteli olmayan bir yahoo grubu var.
http://groups.yahoo.com/group/turk-nlp/

Kayıt olmak isterseniz lütfen kendinizi ve DDİ ile ilginizi kısaca açıklayan bir not eklerseniz iyi olur. Neuro-linguistic programlama falan zannedenleri filtrelemek zor oluyor aksi halde.

Kemal Oflazer
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Bilim Haritası

RoR

Disiplinler arasında nasıl bir ilişki mevcut, yada ne oranda? Bu sorunun cevabı ilk olarak Amerikan Sandia Labaratuvarlarından, Mühendis Kevin Boyach, Richard Klavans ve Brad Paley tarafından bir yazılım ile incelenmiş.

Keskinliğini kaybeden sınırlar...

darkhunter

CG/Render teknolojisi nereye doğru gidiyor bilinmez, ama bir önceki jenerasyonun hayalleri yavaş yavaş gerçekleşiyor...

Tamamen CG (Computer Graphics) teknolojisinin ürünü olan bu çalışma, CG teknolojisinin, şu anki sınırlarını çizmesi açısından ilginç bir örnek.

Özgün haber ve yorumlar için tıklayın.

Bilişsel Bilimler Kılavuzu

FZ

1. Bölüm
Bilişsel Bilimler ya da Yanıtlı Yanıtsız Sorular Demeti

İnsanlar simgesel mantığa göre mi düşünürler? Çocukların zihni nasıl gelişiyor? Benlik nedir? Zeka nedir?/ Hangi davranışlar zeki sayılabilir? Hangileri sayılamaz? Hayvanlar akıllı mıdır? Bilgisayarlar düşünebilir mi? Para biriminin insanın tutumbilimsel (ekonomik) algısına ne tür bir etkisi vardır? Türkçe'de miş'li geçmiş zamanın olması, diğer bir deyişle, geçmişteki olaylar için tanık x "başkasından duymuş" ayrımı yapılması, Türkçe-konuşurların bilgilenme biçimlerini etkilemekte midir? Usta satranç oyuncularıyla yeni başlayanları ayıran özellikler nelerdir? İnsanlar ne gibi durumlarda zamanın hızlı ya da yavaş aktığını düşünme eğilimindedirler? Düşünce mi dili belirler, dil mi düşünceyi belirler? Düşüncenin bir dili var mıdır? Dünyanın bütün dillerini açıklayan bir kural demeti oluşturulabilir mi? Yaratıcılık nedir? Ne değildir? Sanatçıların yaratım süreçleri ne tür öğelerden oluşmaktadır? Bilimciler buluşlarını nasıl yaparlar? Zekayı geliştirmek olanaklı mıdır? İnsan yavrusu, nasıl oluyor da okuma-yazma öğrenebiliyor? İşitme engellilerin kullandıkları dil, ne tür özelliklere sahiptir? "Bir dilde ne kadar çok sözcük varsa, o dil o kadar gelişmiştir" görüşü doğru mudur? İnsanı doğa mı belirler çevre mi belirler yoksa kendisi mi? Hastalıkların büyüden kaynaklandığını düşünen bir toplum, bunların küçük canlılardan kaynaklandığını düşünen bir toplumdan daha mı ussaldır (rasyonel)? Yıldızlara bakarak yönünü bulan Pasifik Adası yerlileri, zeki midir? Gemiyi yöneten mi zekidir, kürekleri çeken mi, yön bulan mı? Beynin hangi bölgeleri, hangi uzuvlardan sorumludur? Zihin, beyinden bağımsız olarak incelenebilir mi? Karıncalar zeki davranışlar mı sergilemektedirler? Arılar, zeki midir?

Bir konferansın ardından: Bilgi İşleyen Makine Olarak Beyin - 3

FZ

Bir konferanstan alıntı:

Sene 2050. Yer: İstanbul’daki Yıldırım Stadyumu. Boğaziçi İdman Yurdu (nam-ı diğer Akıncılar) ile insanlardan kurulu ve ağırlıklı olarak Brezilyalı oyunculardan oluşan futbol takımının maçı üzerinden kısa bir süre geçmiş. Robotlardan kurulu İdman Yurdu 1-0 yenilmiş. Maçı yorumlayan bir bonobo şempanzesi durumdan memnun olmadığını belirtiyor ve etrafa ASIMO modeli hakemin satın alındığı dedikodusunu yayıyor. Haberi izleyen bir çiftten erkek olanı eşine dönüp “nasıl olur da Hiper-Turing testinde karşı tarafı kadın olduğuna ikna edemezsin!” diye çıkışıyor…

6 Milyon Dolarlık Adam

anonim

Yaşı biraz ileri olanlar bu diziyi hatırlayacaklardır. Ve o gün geldi sayılır. Ntvmsnbc'de yer alan habere göre ABD’de kaza sonucu kollarını kaybeden bir kişiye, düşünerek hareket ettirebildiği biyonik kollar takıldı.

Jesse Sullivan, yapmak istediği her hareketi beyninden giden komutlarla birkaç saniye içinde, 360 derece dönebilen, yapay eline yaptırabiliyor.