Debian'da Türkçe Klavye Kullanımı ile ilgili bir yazı http://www.mturker.net/debianturkce

Şimdilik sadece konsolda kullanım için gerekenler var. Kısa süre sonra X için de yapılması gerekenleri eklenecektir.
Sundance: Bu işin Debian raconlarına uygun halde ve hem konsol hem X için hazırlanmış hali burda okumadan geçmeyin.

Hem Debian´ın getirdiği kolay yönetilebilirlikten faydalanmak hem de güvenli bir bilgi işlem ve veri iletişimi ortamı sağlamak isteyen GNU/Linux kullanıcıları için TrustedDebian 1.0 hizmete hazır.

Sistemle ilgili bir demo belgesini de burada görebilirsiniz.

FM´nin kıdemli üyelerinden, Debian´dan sorumlu Internet bakanı roktas arkadaşımızın da yorumlarını bekliyoruz ;-)

Debian geliştirme takımı özellikle yeni kullanıcıların en yeni paketleri istemesi ve insanların Gentoo'yu tercih etmesi üzerine bazı stratejik değişikliklere gitme kararı aldıklarını açıkladı.

Bu değişikliklerden bazıları şöyle:

-Son zamanlarda özellikle kullanıcı dostu arayüzüyle beğeni toplayan Mandrake ile işbirliğine gidilecek. Buna göre Debian Mandrake rpm'leri ile tam uyumlu olacak. Ayrıca bu yolla Mandrakenin kolay yönetim amaçlı Drake araçları da Debian'a aktarılacak

Evet, ben de bir Debian GNU/Linux çaylağıyım ve benim gibi çaylakların yazdıkları belgelere bir göz atmak istiyorum diyorsanız NewbieDOC projesi tam size göre.

Benim gibi çekirdek derlemek konusu ile kafayı yiyenler bu proje bağlamındaki şu belgeye bakabilirler.

Editörün Notu: YATP (Yet Another Translation Project)

debian-user-turkish posta listesine gönderilmiş bir metni sizinle paylaşmak istedim:" Merhaba. Sizi bilmem ama benim bir hayalim var. GNU/Linux'un herkesin istekle ve sahiplenerek kullandığı özgür yazılımlar için bir platform olmasını istiyorum. Hayata yeni atılmış girişimcinin ödemek zorunda bırakıldığı yazılım lisans ücretleri ile sermayesinin azalmadığı, ilkokuldaki öğrencinin ilerde kendisine ve topluma faydalı olacak bilgisayar yazılımlarını kullandığı, 60'lı yaşlarındaki yakın gözlüklü amca ve teyzelerin virüs tehlikesi olmadan internetin faydalarından yararlanabildiği, üniversitelerde öğrencilerin ve akademisyenlerin kaynak kodunu inceleyip değiştirerek bilginin yayılması ve artmasına katkıda bulunabildiği, evindeki zorlukla bulabildiği 486 işlemcili PC bilgisayarı ile geleceğin bilgisayar uzmanları olmak yolundaki yeni yetmelerin temelleri öğrenebildiği, Anadolu'nun ücra köşesindeki insanların dünya ile iletişim kurmasını sağlayan ve her şeyden önemlisi bunları yaparken tüketici rolü ile sınırlanmadan, üretici bireyler olarak, gelecekte ve bugün yaşamamızın vazgeçilemez parçası bilgisayarları kullanabilmeyi hayal ediyorum.

Miniwoody , kullanıcının ihtiyaçları dahilinde, bir masaüstü işletim sistemine eşdeğer, 180 MB (8cm-CD) büyüklüğünü aşmayan bir Debian dağıtımı. Miniwoody, kolaylaştırılmış kurulumu ve KDE 3.1 ile birlikte geliyor. Donanımınızı otomatik tanıyıp, X Window ayarlarını kendi yapıyor. Internete bağlanmada kppp seçimli olarak geliyor ve elle yapılan /etc/ppp/options dosyası yapılandırma işini kendi üstleniyor. Dağıtımı buradan indirebilirsiniz.

Debian'ın son kullanıcıya ulaşma yolunda, Miniwoody 1.0 güzel bir çalışma olsa gerek.

Sony Playstation 2 üzerinde çalışacak Debian GNU/Linux tabanlı BlackRhino sistemi kamuya açıldı. Böylece isteyen bu ilginç donanım üzerinde oyun ve çeşitli yazılım geliştirebilecek. Bu sürümde 1200'den fazla yazılım paketi mevcut ve artması bekleniyor.

mICQ talihsiz bir programdır. Matthew D. Smith tarafından yazılan program, bildigim kadarıyla GNU/Linux'un ilk ICQ istemcisidir. Matthew D. Smith'in 2001`de bir trafik kazasında vefat etmesi mICQ'nun sonu anlamına geliyordu. Fakat programın sadık kullanıcıları buna müsaade etmedi ve yeni bir geliştirici: Rüdiger Kuhlmann proje'nin sorumluluğunu alarak mICQ'yu kaldığı yerden geliştirmeye devam etti.

Türkçe konuşabilen/konuşan Debian kullanıcılarının bilgi alışverisinde bulunabilmesini sağlamak amacıyla bir posta listesi oluşturduk

Liste adresimiz: debian-user-turkish@lists.debian.org

Üye olmak için,
debian-user-turkish-REQUEST@lists.debian.org adresine, konu bölümünde "subscribe" yazan bir mail göndermelisiniz.

Debian mail listeleriyle ilgili ayrıntılı bilgiler için
http://www.debian.org/MailingLists adresine bakabilirsiniz.

APT hakkında başladığımız yazı dizisinin sonucunda zaten varolan APT-HOWTO'dan farklı bir şey çıkmayacağını anlayınca, belgeyi çevirdik. Zaman kısıtından dolayı çeviride içimize sinmeyen, bazı sevimsiz noktalar olabilir, vakit buldukça düzeltmeye çalışacağım.

APT-HOWTO çevirisine aşağıdaki adresten ulaşabilirsiniz:

http://www.debian-tr.org/belgeler/apt-howto

Eminim ki FM ziyaretçilerinin birçoğu orada burada duydukları ve kesinlikle FM`de gördükleri ;) çok sayıda programı indirerek deneme yapıyordur. Bu denemelerin hali vakti yerinde olan kurulu sisteminize -`micros~1` ortamlarındaki boyutlarda olmasa da- zarar verme ihtimali vardır veya en azından doğru dürüst `uninstall` edilmeyerek çevre kirliliği oluşturabilirler. Official paketlerin kuruluyor olması kaydıyla Debian bu tip çevre kirliliğini asgari düzeyde tutan bir dağıtım olmasına rağmen kullanıcıların yanlış alışkanlıkları en mükemmel bir sistemi dahî umulmadık durumlarda bırakabilir. (BTW: Bu fırsatla -benim de bir zamanlar sıklıkla icra ettiğim- bir yanlış alışkanlıktan bahsedeyim. libfoo paketine bağımlılık gösteren bir foo paketini manuel olarak dpkg --purge foo ile silerseniz libfoo öksüz kalır. Bağımlılıklarını yeterince bilmediğiniz paketler için dselect veya daha güzeli aptitude --purge foo kullanın.) Test ortamları başlığı altında değerlendirdiğim yöntemler bu tür program denemeleri için güvenli bir ortam sunacaktır.

ELOG`la ilgili olarak 22 Nisan tarihinde bir haber geçerek programı kısaca tanıtmışız. Hâlâ denemeyenler varsa bir an önce denemelerini öneririm. Üstelik `windows` kullanıyor olmanız da -bu açıdan ;)- önemli değil, `windows` binary`si de mevcut. Linux için rpm`leri görünce bendeniz de dayanamamış ve programın Debian paketini hazırlayarak eşe dosta dağıtmıştım. Upstream author `Stefan Ritt`le yaptığım yazışmalardan sonra versiyon 2.2.5 itibarıyla program `Debian` raconuna daha uygun hale geldi ve kendisinin isteğiyle Debian paketini -sorumluluğunu üzerime alarak- `ELOG`un sitesine upload ettim.

Paketi şu link`ten indirebilirsiniz. Fakat bunu tavsiye etmiyorum. Paketin `apt-getir` olması için (yaa, işte böyle katkılarız Türkçe`yi :) bir düzenleme yaptım. `/etc/apt/sources.list`e şu satırları ekleyeceğiz önce (bu satırlar verdiğim link`te göreceğiniz `Sources.list` dosyasında mevcut):

    deb http://midas.psi.ch/elog/download/debian/ ./
    deb-src http://midas.psi.ch/elog/download/debian/ ./

Sonrası malum: `apt-get update; apt-get install elog`. Dileyenler `apt-get source elog` ile kaynağa inebilirler.

Benim yaptığım testlerde sorun gözükmedi ama siz de bir deneyin bakalım, elâleme rezil olmayalım sonra :)

TrX Debian GNU/Linux tabanlı ve tam Türkçe destekli bir sistem kurulumu projesidir. Bu paket doğrudan CD-ROM'dan "boot" edilebilecektir. Kullanıcı eğer isterse konfigürasyon bilgilerini diskete kaydedebileceği gibi paketi kalıcı olarak harddiske de kurabilecektir. Proje ekibi alt projelerde çalışacak ve koordinasyonla ilgilenebilecek programcıları/yöneticileri aramaktadır.

(FZ tarafından Türkçe'ye çevrildi).

Debian kullanıcıları bu haber size !
Syn: Gürkan ŞENGÜN tarafından hazırlanan debian kullanıcıları dünya haritasına isminizi yazdırmak istiyorsanız sizlerde harekete geçin!
1-) Bulunduğunuz Ülkenin/Şehrin koordinatlarını belirleyin: http://www.astro.com/cgi-bin/atlw3/aq.cgi?lang=e
2-) İsminizin yada nickinizin haritaya eklenmesi için gurkan@linuks.mine.nu adresine belirlediğiniz koordinatları yollayın:
3-) İşte debian kullanıcıları haritası: http://www.linuks.mine.nu/debian-worldmap
Ve Mutlu son :) Tek bir amacımız var oda iyi bir istatistik yapmak. Türkiye'nin tek debian kullanıcıları kanalı:
Server : /server irc.openprojects.net
Kanal : #debian.tr

Fitili kim ateşledi bilmiyorum ama ;) FM`de son günlerde bir Debian ve Knoppix çılgınlığıdır aldı başını gidiyor. Knoppix`i deneyenlerin -üzerlerindeki ilk şoku atlattıktan sonra- kafalarında beliren ilk soru: `Bunu hard diske nasıl kurabilirim?`oluyor. Knoppix malum olduğu üzere Debian temelli bir dağıtım. Debian 3.0 incelemesinde Woody`nin GUI tabanlı bir kurulum ortamından yoksun olduğunu belirtmiştik. Gerçi yazıda da değinildiği gibi geliştiricilerin elleri armut toplamıyor. Progeny (aka piggy) grafik ortamda kurulum yapma imkanı sunan ilk Woody ISO`sunu çıkardı bile. Peki bu Debian kurulumu için yukarıdaki soruyla da birleştirerek Knoppix`le bir çözüm üretemez miyiz? Evet, böyle bir deneme yapılmış. Linux World`de Knoppix makes a great GUI installer for Debian başlığıyla yayımlanmış bir yazıda dağıtımdan çıkan knx-hdinstall script`i kullanılarak Sony Vaio dizüstü bilgisayarda gerçekleştirilen bir kurulum hikaye edilmiş. Bu yazıyı okuyarak, kendi makinasında kurulum denemesine girişenlere bir not: Böyle bir girişimin sonuçlarından FM ahalisini haberdar etmez iseniz bir odada sabaha kadar Serdar Ortaç dinlemekle cezalandırılacaksınız, ona göre :)

Uygulamalarda Türkçe desteği
Gtk -- GNOME

Gtk kitaplığını kullanan programlarda türkçe desteğini etkinleştirmenin birinci ve en temel adımı başlangıçta izah edilen türkçe yerel yapılandırmasıdır. Bu adım doğru olarak icra edilmiş ise sorunlarınızın önemli bir kısmı da yok olacaktır. Gtk programları her iki ölçeklenebilir font tipini de (TT ve Type1) kullanır. GNOME'la daha bir entegre olmuş Gtk programları yazıcı çıktılarında Type1 eğilimli olan gnome-print mimarisini kullanır. Dolayısıyla Type1 kurulumunda açıklanan işlemler -baskı önizleme dahil- yazıcıda karşılaşılacak problemleri de büyük ölçüde önleyecektir. Büyük ölçüde diyoruz zira geliştiriciler i18n hususunda her zaman yeterli hassasiyeti göstermemektedir.

Zaman makinasıyla harf inkılâbını tasarlayan teknik komiteye duhul edebilsek -bir programcı olarak- ne yapardık? Hmmm... Bir kere bütün çengelli karakterleri çift harf şeklinde: ş:sh, ç:ch vb. önermekle başlardım işe. Veya bundan vazgeçip ayrıntılı bir araştırmayla belirleyeceğim bir tarihe kendimi ışınlayarak ASCII karakter setini oluşturmakla mükellef elemanların başına silâh dayardım. (Ha bu arada yanımda bir anda beliren öfkeli bir japon arkadaşa da "siz önden buyurun" inceliğini göstermekte tereddüt etmezdim.) Her linux kurulumu sonrasında cebelleştiğimiz bu türkçeleme mevzuu işte böyle tuhaf hayallere sevkediyor insanı. Okuduğunuz dokümanın uzunluğu da yeterince anlamlı değil mi?

Uzun bir aradan sonra çok kısa süre içinde iki tane Debian 3.0 Woody incelemesi çıktı. Linuxwatch`da yayınlanan, -daha olumlu- bu ikinci inceleme bende oldukça ciddi bir paranoya başlattı.

Adı üstünde paranoya işte, birilerinin çok ciddi şekilde Debian`a karşı tavır aldığını ve hatta onu tehdit olarak gördüğünü düşünmekteyim. Zira alenen beceriksiz ve dikkatsiz adamların yazdığı incelemeler birbiri arkasına yayınlanmaya başladı...

Bugün debian-devel-announce mail listesine gelen bir mesaja göre Debian projesi, masaüstüne daha uygun bir dağıtım oluşturmak üzere resmi olarak harekete geçmiş bulunuyor. Projenin adresi www.debian.org/devel/debian-desktop Hepimize hayırlı uğurlu olsun :^)

Debian`ın uzun süredir beklenen versionu 3.0 Woody Temmuz ortalarında çıkmış olsa da nedense bir türlü doğru düzgün yorum almadı. RedHat ve Mandrake gibi dağıtımların daha çıkmadan önce incelenip yorumlanmasına rağmen Debian`ın bu kadar süre incelenmemiş olması Debian sevenleri biraz üzmüştü. DebianPlanet`da yeralan bu yorum herne kadar biraz beceriksizce yazılmış ve, Debian neden RedHat değil gibi bir anlama geliyor olsa da, eleştrileri her zaman dikkate almak gerekir. (Ed. iyi ki de Debian, yazarın istediği gibi bir dağıtım değil ;)