Belki de Wikipedia'yı Türkçeleştirmemek daha iyi bir fikir

Görüşler

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Bana sorarsanız Wikipedia'nın bu yanı oldukça hoşuma gidiyor.
Adamın yazdığını beğenmedin mi? Daha iyisini mi yaparsın? Buyur, seni tutan yok.
İşte bu tavrı bence gayet hoş. Ha dersin ki birileri yanlış bilgi alabilir. İşte bunu engellemenin yoluda wikipedia'nın ne kadar gerçekçi olduğunu, ne kadar doğru bilgi barındırdığını düzgün bir şekilde anlatmak isteye gelen adama. Yoksa sistem gayet iyi bence.

Geryon
yaklaşık 19 yıl önce

Artık sahte rakı üretenlerde bir mazeret çıktı. Bu kadar düşük maliyete "Daha iyisini mi yaparsın? Buyur, seni tutan yok."
Çek-Senet mafyası yakalanınca savunmasıda böyle olur herhalde, Bu kadar kısa sürede "Daha iyisini mi yaparsın? Buyur, seni tutan yok."

Size çok teşekkür ederim. Yolumu aydınlatınız bu felsefe ile dünyamız çok daha güzel bir yer olacak.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Afedersin ama bunu sahte rakı üretmekle alakasını göremedim. Sorun bende olabilir tabii, her zaman böyle bir ihtimal mevcut.

Bu olay daha çok eksik, hatalı yazılmış bir kitap ile özdeşleştirilebilir ki o durumda da aynısı rahatlıkla söylenebilir.

Ama kısaca düşünürsek wikipedia özgür bir ortam. Ortada bir hata mı görüyorsun? Doğrusunu biliyormusun? O zaman düzelt. Sistem bu, ve böyle işliyor. Sahte rakı yapıp, milleti zehirlemekle alakası yok yani.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Derin felsefeyi bir kenara bırakalım ve mantıklı olarak düşünelim. Çek senet mafyası dediğiniz organize suçtur. İnsan sağlığına zarar veren içki üretip satmak, herhangi bir bakanlık izni olmaksızın bu şekilde kaçak iş yapmak yine suçtur. Söz konusu suçlar yaralanmadan tutun insan hayatını yok etmeye kadar giden bir dizi zararlı eyleme yol açarlar.

Vikipedi'ye yeterince iyi yazmamak suç değildir. Bahsettiğiniz örnekte yeterince iyi yazılmamış, pespaye bir açıklama vardır. Yanlış değildir çünkü evet algoritmaları birbirleri ile kıyaslamak yani algoritmaların performanslarını analiz etmek için kullanılan yöntemle ilgili olduğu belirtilmiştir. Alabildiğine eksik, kısıtlı ve yetersizdir. Hala ortada bir suç göremiyorum. Çek senet mafyası yahut zehirli rakı üretimine müdahale etmek klavye ve fare kullanmaktan fazlasını gerektirecektir ve resmi olarak da zaten savcıların, avukatların ve yargıçların işidir. Vikipedia'ya müdahale etmek kimsenin resmi işi değildir ama rahatsız olanlar oturdukları yerden kalkmadan, fare tıklamaları ve klavye kullanımı ile çok fazla kalori harcamadan, kolayca bilgi aktarımı yapabilirler.

Daha ne istiyorsunuz ben bunu anlamıyorum. Ortada sizin kafanız bozulduğu anda değişmeye müsait bir yapı var. Herhangi bir bürokrasi yok. Bir engelleme yok. Yanlışlığı düzeltmek için muhtarlıktan ikametgah, savcılıktan temiz kağıdı almanızı gerektiren bir durum yok. Siz şimdi neye kızıyorsunuz, ben vallahi tam olarak anlayamadım. Eğer derdiniz Vikipedia'ya o kısacık birkaç cümleyi yazmış olan kişiye topluca lanet okumamız ise, e iyi tamam, hep birlikte, o kişiye, "kardeşim madem bir iş yapacaksın adam gibi yapsana, akşam akşam sinirlerimizi zıplattın, allah tependen baksın e mi!" diye saydıralım. Bu daha iyi bir dünyaya mı yol açacak? :)

bm
yaklaşık 19 yıl önce

Hay Allah, bayram ustu sinirler ayaga kalkmis galiba? Herkese ihlamur benden.

Bu tepkiyi anliyorum ben. Soz konusu sayfaya zamaninda bir takim seyleri silip tartisma kismina not koyarak mudahale etmisim ben de. Sonra unutmusum, ellememisim (hala direkt tercume disinda nasil duzgun anlatirim diye de bilemiyorum). Burada sIkIntI bence su: hevesi bilgisinden fazla bir kitle olunca yanlis ve eksik bilgilendirme mumkun ve yaygin olabiliyor. Kendimden biliyorum, yanlisi gormekle dogruyu yazmak gerektirdikleri enerji ve zaman acisindan muazzam farkli. Obur tarafta lisp tercumeleri konusunda da konusurken biraz muhalif gibi konusmamin sebebi bu, burada sikayet eden FMci de tahmin tahmin ediyorum ayni sebeple sikayet ediyor. Birseyin Turkcesi yanlis veya eksik ise hic olmamasindan daha fena olabilir diye bir kaygi var.

Bu sirf teknik islerde degil aktualite/siyaset vs.'de de boyle (tehline cok daha buyuk orada belki, dis dunya ile ilgili ic propaganda bu sekilde calisiyor). Yani kaygi bos bir kaygi degil. Bu sikayetlerin cevabi da 'duzelt oyleyse'den farkli olabilir diye bir umidim/hayalim var, cunku benim de biraz canimi sIkIyor. Insanlarin okuduklarina suphe ile yaklasmalari belki dogru bir tarz bu bakimdan?

sefalet
yaklaşık 19 yıl önce

Peki ama çare nedir? Bence buna çare olmaz çünkü olay vikinin doğasıyla, işleyiş şekli ile ilgili.Yöntem mi yanlış? Peki yanlış ama gayet düzgün ve kaliteli maddeler de yine bu yöntem ile ortaya çıkmıyor mu?

Şunu anlayabilirim, bir kamu bilinci oluşturmak bakımından "bilmediğiniz konularda Vikide değişiklik ya da madde girişi yapmayın" gibisinden ilkesel duyurular yapılabilir.Fakat bunun da çok bir şey katacağını sanmam.Kendimden örnek vermek gerekir ise ben Vikide olmayan bir maddeyi yazmaktansa olan ama eksik ya da hatalı bulduğum maddeleri değiştirmeyi daha çok tercih ediyorum.Bu yüzden ne kadar kötü de olsa oluşturulmuş bir madde bir başlangıçtır.O zaman soruyorum:

FM'de açılan bu başlık sayesinde ilgili Viki maddesinin tartışması ve daha iyiye götürülmesi olanaklı kılınırken, böyle bir maddenin hiç olmaması dolayısı ile tartışmasının dahi olmaması, daha mı iyi?

bm
yaklaşık 19 yıl önce

Haklisiniz birsey demiyorum ona. Care yok dediginiz gibi, ama ben Geryon'un neye sIkIldIgIni anladigimi hatta kaygIsinI paylastigimi soylemek istemistim.

Geryon
yaklaşık 19 yıl önce

Teşekkür ederim bm, en azından 1 kişinin olsun beni anlamasına çok sevindim.
Birde böyle kuru kalabalıklar görünce aklıma şu rubai geliyor.
Dünya üç beş bilgisizin elinde;
Onlarca her bilgi kendilerinde.
Üzülme; eşek eşeği beğenir:
Hayır var sana "kötü" demelerinde.
Ömer Hayyam

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Ben herhalde eşşeğim ki hala anlayamadım mesele nedir. İngilizce haline biraz baktım, düzgün görünüyor, oradan kopyalayıp Türkçe sayfaya yapıştırdım, baştan iki paragrafı çevirdim, birkaç dakikamı aldı. Devam ettirmek isteyen devam ettirir ya da belki daha sonra ben devam ederim. Bir problem var mı?

sefalet
yaklaşık 19 yıl önce

Kimse emin değil ki şafaktan tekrar.
İste; gelsin, gül renkli şaraptan tekrar.
Sen altın değilsin ki, hey aptal herif;
Gömüp de çıkarsınlar topraktan tekrar!

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Felsefeyi bir yana bırakıp mantıklı düşünebilmek nasıl olabilir? :)

Konu şu aslında: İyi niyetli ve hevesli olmanız, o işi yapabileceğiniz anlamına gelmiyor. O işi yapabilecek bilgi ve kapasiteye de sahip olmanız gerekiyor.

Konu Wikipedia olsun ya da başka bir şey olsun, bir iş yapıyorsanız o işin sorumluluğunu almalı ve kurallarına uymalısınız. Wikipedia'ya yeterince iyi yazmamak hukuken bir suç olmayabilir, ama etik açıdan bir suç sayılabilir. İnsanları bilgilendireceğim diyerek üstünüze bir sorumluluk almışsınız, daha sonra elimden bu kadarı gelir deyip ortaya hatalı bir şey çıkartmamalısınız. "Bu yazdıklarımızı zaten kimse adam yerine koyup okuyup da işinde gücünde kullanmasın, %90'ı posadır" mı diyorsunuz? İyi de, zaten kimsenin yaptığınız işi adam yerine koymasını beklemiyorsanız, siz bu işi neden yapıyorsunuz?

Bu iş, felfeseyi bırakıp mantıklı düşünmek (felsefe bırakılarak nasıl düşünülebilir tamamen ayrı bir tartışma konusu) ile ilgili bir şey değil. Yaptığımız işi kaliteli yapmak, doğru yapmak yalnızca Wikipedia'ya yazı girmek ile sınırlı bir konu değil, bizim tüm hayatımız boyunca sahip olacağımız üretim kültürünü de belirleyen bir konu. İnsanlar ya bu şekilde üretirler, ya öbür şekilde. Ya onlara bir işi nasıl kaliteli ve doğru yapacaklarını öğretiriz - ki bu sadece ilkokul çağını değil tüm insan yaşamını kapsar -, ya da kendi hallerine bırakırız zaten yaptıklarına dönüp fazla bakan olmaz o yüzden takılsınlar deriz. Ben ikincisinin bir insana yapılabilecek en kötü hakaretlerden biri olduğunu düşünüyorum.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

3 paragraf daha çevirdim. İyi niyetliyim. Bir miktar matematik ve bilgisayar eğitimi aldım. Bu yaptığım iş birkaç dakikamı daha aldı. Mutlaka benden daha kaliteli çeviri yapabilecek insanlar, benden daha çok matematik ve bilgisayar bilimleri bilen, Türkçe konuşan vatandaşlar vardır. Benim elim değmişti, biraz daha yaptım. Benim eksiğimi başkaları tamamlar diye düşünüyorum, ne kadar pespaye iş çıkarırsam çıkarayım. İngilizce ve Almanca Wikipedia'da 3-4 sene önce pespaye şekilde başlamış maddeler biliyorum, birçok kişinin eli değmiş, şu anda gayet düzgün ansiklopedi maddesi niteliğine kavuşmuşlar. Ben yine çok pespaye iş çıkarmamaya çalışıyorum ama Wikipedia gibi önüne gelenin istediğini yazabildiği türden bir ortam olduğu için de şükrediyorum. Temel bir yaklaşım meselesi.

Benim ya da bir başkasının yaptığı iş tek başına süper olmayabilir. 1 sene içinde 100 kişinin etkisi ise çok daha iyi olabilir.

Bu, ben bir iş yapayım da nasıl olursa olsun anlamında değildir. İnsanlara "kalitesiz iş yapsanız da olur" propagandasını şeytani bir dürtü ile yaydığımız anlamına da gelmez. Yazılan yorumlar dikkatlice okunursa görünür ki mevcut teknik altyapı herhangi bir bozukluğun kolayca giderilmesine izin vermektedir. Dehşetengiz bir hata gördüğünüzde, doğrusunu o esnada yazmaya üşeniyorsanız dahi en basitinden birkaç fare ve klavye hareketi ile ilgili yeri silebilirsiniz en azından. Ekstradan bir de isterseniz tartışma sayfasına bir iki açıklama düşersiniz. Ondan sonra da durumu ciddiye alan biri ya gerekli düzenlemeyi yapacaktır ya da siz gidip uğraşacaksınızdır. Tabii sizin hatalı bularak sildiğiniz bir şeyi bir başkası aynen geri koyarsa, inadına inadına gerçekleştirilen garip bir davranış elbette, olabilir, neden olmasın, bunda yapacak bir şey yok ama en azından teknik konularda bu çok rastladığımız bir şey değil. Siyasi maddelerde olabilir belki ancak en baştan beri o tür durumlar tartışma dışında diye düşünüyorum ben.

Bugün pek çok insanın kendine örnek aldığı GNU/Linux denen şeyin en büyük bileşeni olan Linux isimli çekirdek ilk ortaya çıktığında pek çok bakımdan pespaye bir halde idi. İyi ki de ortaya çıkmış. Kamuya açıktı. Herkes yapılan işi görmüştü. Pespaye idi ama "yeterince" iyi idi, idare ediyordu. Kafası bozulan bir grup işletim sistemi uzmanı hacker da "kardeşim olur mu böyle bak buna şunu eklemek, bundan şunu çıkarmak, filanca kısmını toplamak lazım olmaz ki böyle canım" diye el atmadı mı? Sonuç? 13 sene önceki Linux dediğimiz şey ile bugün Linux dediğimiz şey aynı değil (bu kadar devasa değişiklikler geçirmiş bir şeye nasıl aynı isimle hitap edeceğimiz tamamen ayrı bir felsefe konusu genel anlamda, teknik anlamda mantık konusu değil mesela [felsefi problemler halledilip süreç içinde oluşturulabilecek yeni bir mantık bağlamında mantık alanının da bir parçası olabilir elbette]).

İyi insan, doğru insan nasıl olmalıdır güzel ve derin bir tartışma konusu elbette, bu apayrı bir zamanda, ayrı bir bağlamda tartışılabilir şüphesiz ama birileri tartışırken birileri de mesela işte Linux denen çekirdeği geliştirmiş, kör topal başlayan bir şey tüm dünyanın katkısı ile çok acayip bir noktaya ulaşmış, demek ki o büyük kitle içinde işini belli ölçüye dek düzgün yapan insanlar varmış ama çıkan iş hatalı da olsa yine ortaya konmuş, insanlar bunu bilerek kullanmaya devam etmişler ve müdahale edebilen etmiş. Ya da "ennnn sağlam" işletim sistemi çıkana dek beklememiz gerekecekti. Ya da daha düzgün iş yaptığını düşünen şirketlere binlerce dolar vermek gerekecekti. Bu anlamda meşhur "Worse Is Better" makalesi de akla gelmiyor değil. "Yeterince iyi" olan sistemler dünyada yaygınlaşırken, tasarımcıları tarafından, "işte mükemmel tasarım, incelikle işlenmiş bir elmas gibi" diye nitelenen (ve çoğu bakımdan da öyle olan) sistemler çevreye uyum sağlamakta zorlandılar. (Meraklısına not, söz konusu makaleyi yazan kişi çok sağlam bir bilgisayar uzmanı olup Lisp ve MIT dünyasındaki yaklaşımı daha iyi bulur ve yeterince iyi olan C ve UNIX dünyası ile kıyaslar.)

Kendi adıma Wikipedia bağlamında yeterince iyi olmaya çalışıyor ve insanlardan da yeterince iyi olmalarını bekliyorum. (Şimdi düşündüm de buraya bu kadar şey yazana dek rahat bir 3-4 paragraf daha çevirirdim yahu! Demek ki bende de var bazı problemler :))

bm
yaklaşık 19 yıl önce

Ters dusmemiz gerekmeyen bir konuida ters dusmus gibi gozukecegiz simdi. Linus burada Geryon ve Shibumi'nin yaptigindan cok daha sert bir uslupla patch eleyip 'bu olmamis' 'bu hicbir zaman giremez' 'bunun surasini duzeltirsen ancak belki' gibi ifadelerle katki yapanlari elemeseydi acaba o cekirdek ne durumda olurdu? Wikipedia tarzinda ana sitenin de duzeltmek icin ugrasmakta oldugu bir suru bozukluk ortaya cikti. Bunlarin Turkce vikipedide olan ve ortaya cikacak problemlerle ortustugunu dusunuyorum. Bu da isin obur tarafi. Belki bize ozel olan ve biraz can sIkan, vatandaslarimizin ne kendi bilgilerini ne de okuduklarinin guvenilirligini tartamayacak durumda olduklari konusundaki kaygi. Bunun ne dereceye kadar makul oldugunu da ben tartamiyorum, ama makul degildir demenin mumkun olmadigini dusunuyorum.

Bunlarin hepsi zaman ve kullanici hacmi isi bir yerde, ama bazi seyler dusunulup haklarinda kaygi duyulmazsa uzun bir surec sonunda vikipedinin oturacagi standardin yuksek olacagi yolunda bir garanti varmis gibi yapmis oluruz ki o tamamen yanlis bence. Bunlari konusmanin yeri burasi degil herhalde, vikipedicilerin konustuklari bolumler var orada ve burada konustugumuz bazi seylerin hal yollari da var (makelenin seviyesi dusuk etiketi vs.). FM baglaminda soylemek istedigim ana fikir belki surecin cinsine iman etmenin tehlikeli olabilecegi. Acik/ozgur/cok gelistiricili vs. her zaman 'iyi' seyler uretmek durumunda degil. Bakin ben o makaleyi gordum, bir kismini sildim ve sonra unuttum, Geryon gordu dehsete dustu buraya yazdi ve FZ ancak elledi. Bu arada Vikipedi 'acik oldugu icin iyidir' filan diye inanan insanlar var idiyseler big-O konusunda 'iste bu da boyle birseydir' kivaminda birsey gormus oldular sadece. Problem yok degil yani.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Linus elbette düzgün olmadığını düşündüğü binlerce "yama"yı reddetmiştir gönül rahatlığı ile. Adamın kalitesiz iş çıkardığını söylemeye çalışmadım ben, bir yanlış anlama olmasın. Ama konunun nasıl başladığını hepimiz biliyoruz öyle değil mi? Hani şu "mükemmel iyinin düşmanıdır" lafında olduğu gibi, benim kaygım odur yani başka bir şey değil.

Ben birkaç paragraf daha çevirdim Big-O için, problem yaşadığım yerleri de tartışma sayfasına yazdım, ta en baştan şu ana dek yaptığım iş güç süresi halen 1 saatin altında. O kadar zor ve meşakkatli iş değil yani bilen birinin bir şeyler yapması (üşengeçlik ayrı bir durum tabii, ben de üşengeç bir insanım ve demek ki bir miktar gaza gelmişim de bu kadarını yapmışım diye düşünmek mümkün). Big-O gibi çok çok çok çok önemli bir notasyonun, terimin tam da bu kadar önemli olduğunu düşünmem belki yönlendirdi beni bunu yapmaya. Biraz da "yahu FM ortamında geyik yapıyorum, demek ki işin kendisini de yapmaya enerjim var meta-muhabbet yerine muhabbetin kendisini yani" düşündüm.

Bir şey sırf yöntemsel olarak açık koddur, açık ve vikisel-önüne-gelen-dokunabilir türü içeriktir, vs. diye "kaliteli" olmak durumunda değil elbet. Prensip itibari ile bir şey demiyoruz yani, sadece pratik olarak 1990-2006 arası gibi son 10-15 yıllık sürece ve çıkan içeriğe, oluşan yazılıma bakıyoruz. Mutlaka bazı yerlerde eksiklikler var, bazı alanlarda ise birkaç yetkin ve güçlü insanın çok disiplinli çalışma sonucu ortaya koydukları çok çok daha kaliteli, güvenilir, sağlam yazılım, içerik, vb. var. Ben düşünüyorum ki, insanlar temas halinde kaldıkça zaten mutlaka entelektüel elitizm (iyi anlamda) kendini hissettirecektir. Ben bir çeviri yaptıktan sonra dibine kadar eleştirilmeyi ve aynı çevirinin, makalenin üzerinden bilmem kaç kere geçmeyi kabul ediyorsam, o zaman ben de birilerinin yaptıklarını kontrol ederken onu tokatlamaktan çekinmeyeceğimdir ki sonra kamuya açılan şey düzgün olsun. Sonuç itibari ile ortada çok vahim bir durum görmüyorum ve belki insanlara gerekenden biraz daha fazla güveniyorum.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Gidilir İngilizce metnin doğruluğu kontrol edilir. Sorun yoksa İngilizce metin Türkçe Vikipedya ilgili madde sayfasına kopyalanır. Önce birinci cümle çevrilir. Sonra ikinci cümle çevrilir. Sonra üçüncü. Bu işlem genellikle FM'ye eleştiri yazmaktan kısa sürer.

Süreç içinde eğer yorgunluk zuhur ederse kaydedilir, ara verilir. Sonra devam edilir, ya da belki başkası devam eder. Belki birkaç hafta sonra böylece Türkçe Büyük-O maddesi yerli yerine oturur.

Telaşa mahal olmaz, hayat akıp gider, maddeler eklenir, düzenlenir, süreç her zamanki gibi işler.

Ben bir problem göremiyorum, ya siz? Çözümün bir parçası olduğumuz sürece Vikipedya'nın sırtı yere gelmez.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

FZ ve ragnor'a katılıyorum, ragnor'un ilk yazdığı yoruma geryon'un verdiği örnekler (kaçak alkol, mafya) çok anlamsız olmuş. Eğer o şekilde düşünürsek bir sürü bug'u ve eksiği bulunan bir yazılımı insanların kullanımına sürmekde suç olacaktır, halbuki burda insanların hayatını kolaylaştırmak için birileri zamanlarını harcıyorlar. Aynen bu örnek vikipedia içinde geçerli, mesela bir arkadaş internetten birşeyler arıyor ve vikipedia'dan faydalanarak sorununa çözüm buluyor, aynı arkadaş peki şunu yazmışlar mı diye bir arama yapıyor ve olmadığını görünce hemen bir madde açıyor ve zamanı ve bilgisi elverdiğince birşeyler yazıyor, bu insanı niye böyle eksik yazdın niye yanlış yazdın diye suçlamamak gerekiyor hatta teşekkür edip gördüğümüz hataları ve eksiklikleri gidermemiz gerekiyor.
Hata yapmadan asla doğru sonuca ulaşamayız, başarıya ulaşabilmek için mutlaka birşeyler yapmalıyız, zaman içinde türkçe vikipedia da belirli bir seviyeye ulaşacaktır diye umuyorum.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

İnsan yazdıklarını bir kaç kez gözden geçirip eklemelidir.Hem görsel açıdan hemde bilgi açısından yeterli görüldüğü an aktarmak en mantıklısı...
Heleki matematik gibi hesaplamaya dayalı konular da özellikle de çevirme işi ise yaptığınız çok hassas olmanız gerekir.Sonuçta en ufak işlem veya çeviri hatası büyük sorunlar doğuracaktır...
"Belki de Wikipedia'yı Türkçeleştirmemek daha iyi bir fikir" burada olayın hassasiyetini irdelemek için de olsa kurulan cümle pek hoş gözükmüyor açıkçası :)
Birileri hata yapacakki düzeltme işleminin niteliği ön plana çıkacak :D

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Biraz daha çevirdim. Geriye kısa 4-5 paragraf kaldı. Büyük-O diye bir madde açıp onu da buraya yönlendirdim. Kategorileri düzenledim.

Toplamda sanırım tüm bu işler için 55-60 dk. harcadım. Belki birileri gelip onları da çevirir. Olmadı ben kafama estiğinde, keyfim geldiğinde, canım istediğinde, işime geldiğinde oturur çeviririm. İyi ki böyle bir altyapı var diye de şükrederim.

Mutlaka yanlışlıklarım vardır ama hiçbir şey yapmamaktan iyidir. Birileri nasıl olsa gelip düzeltir. Evet, halen buna inanıyorum. Birileri gelip düzeltir. 10-15 yıldır açık kodlu yazılımları birilerinin gelip düzelttiği, ya da Wikipedia'daki 400.000 civarı İngilizce maddeyi düzelttikleri gibi.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Big-O, nam-ı diğer Büyük-O notasyonuna dair Türkçe Vikipedya maddesi, İngilizce hali esas alınarak oluşturuldu. 1 cümle haricinde tüm cümleler çevrildi. Yönlendirmeler yapıldı, ilgili kategoriler yerleştirildi. Ayaküstü matematiksel doğruluk kontrol edildi.

Yani işin "kabası" bitti, ince işçilik kaldı. Grafik ile ilgili bir .png koymak, biraz daha temizleyip düzenlemek gibi ama bu hali ile insanları yanlış yönlendirmiyor ve bir hayli bilgi veriyor. İlk hali ile kıyaslanacak olursa çok daha iyi durumda. Bu duruma gelmesi "system time" olarak yaklaşık 13-14 saat "real time" olarak 1 saat kadar sürdü.

FM'de yazı yazmak için harcadığım zamandan daha az sürdü yani açıkcası.

Başka bu tür pespaye maddeler varsa elbet benim gibi başka insanlar da vardır. Elimiz değdikçe derler toplarız, acelemiz yok. Memlekete yüzlerce saçmalığa rağmen batmadı, birkaç yılda iyileştirilecek Vikipedya maddeleri yüzünden de batmaz herhalde. Ne kadar erdemli insanlarız bilmem bilemem, kimimiz daha tembel, kimimiz bazı konulardan daha iyi anlar, kimisi "tamam yahu bu kadarı yeter" deyip bir süre ara verir, kimisi derin felsefi bir tavırla, erdemli olmamak korkusu ile "hayır hayır daha titiz olmalı ve iyice parlatmalı, cilalamalıyım" diye biraz daha uğraşır. Bunların ortalamasını aldığımızda ortaya işte şimdiki gibi bir durum çıkar.

Kendi adıma halen hiç mi hiç rahatsız olmadan, kitlesel halde katledilen, seri üretimsel olarak kesilip biçilen hayvanların etini tükettiğim için (ve aslında bugünden itibaren hiç tüketmesem hiç de bir problem yaşamayacağımı da gayet iyi bildiğim halde) aslında henüz yeterince erdemli olduğumu düşünmüyorum. Sadece "işim" kabul ettiğim ya da bir şekilde sorumluluğunu üstlendiğim şeyi iyi yapmak vicdanımı yeterince rahatlacak mıdır bu ciddi bir tartışma konusu. Eğer herkesin her şeyden sorumlu olduğunu hatırlayacak olursam son 30 sene içinde zaten bana giren girmiş durumda. Bundan sonraki 30 senede daha önceki 30 sene içinde yol açmış olduğum hasarı telafi etmek için ne yapmam gerekir bilmiyorum. Bu sorunun kolayca sembolik mantıksal olarak ispatlanabilir bir çözümü olsaydı herhalde işimiz daha kolay olurdu. Olmadığı için herhalde halen felsefe ile meşgul oluyoruz. Sonumuz hayırlı olsun. (Bayram arifesi ve sabahında bir ansiklopedi maddesi düzeltmek kadar sıradan ve olağan bir işten yola çıkıp bana bunları düşündürtenlere de ayrıca teşekkürler, yine de kendi adıma eleştirdikleri ansiklopediye güçleri yettiğince katkıda bulunmalarını isterdim o ayrı, belki de zaten haber vermekle ve beni tetiklemekle farkında olmadan bir katkıda bulunmuş oldular ki bu bile teşekkür için yeterli sebeptir ;-)

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Bu da demek ki bu başlık en azından sizi harekete geçirmeye itti. Ve sırf bu yanı ile bile iyi oldu açılması. Ve size de teşekkürler, herkes için güzel bir örnek sağladınız.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Konu herhangi bir içerik yönetim sisteminde düzeltmelerin ne kadar kolaylıkla yapılabildiği değil. Konu bir içerik oluşturulurken uyulması gereken kurallar ve sahip olunması gerekilen disiplin. Ben insanlar bu altyapıya sahip olmadan içerik oluşturmasınlar diyorum. Sen altyapısı olmadan içerik oluşturmuş insanların ortaya çıkarttığı içeriğin düzeltilmesinin kolay olduğunu anlatıyorsun. Ben oluşturulan içeriği baştan kontrol altına al ki bir de düzeltmek için vakit harcama diyorum, sen "bakın ben düzelttim oturduğunuz yerden konuşacağınıza siz de iki cümle düzeltiverin" diyorsun. Ben neden yanlış yapılan bir işi düzeltmemekten sorumlu olayım ki?

Herkes her şeyden sorumludur mantığına şiddetle karşıyım. Herkesin her şeyden sorumlu olduğu ortam, aslında hiçkimsenin hiçbir şeyden sorumlu olmadığı ortamdır. Bu mantıkla savunma yapan kişinin çelişkisi buradadır. Ben hiçkimsenin kendi iradesi ile aldığı kararlardan sorumlu değilim. Alınan herhangi bir kararın ya da yapılan herhangi bir işin sonucunun beni etkiliyor olması, benim o işle ilgili sorumluluk taşıdığım anlamına gelmez. Sorumluluk o kararı alan ya da o işi yapandadır ve bu sorumluluğu tüm ağırlığı ile üzerinde hissetmesi gerekmektedir.

Wikipedia'ya içerik ekleyeceğiz diyen insanlar bir sorumluluk almışlardır. Bu sorumluluk işi gönüllü mü yaptıklarından yoksa para karşılığı mı yaptıklarından bağımsızdır. Onların yaptıkları hatalardan ben ne sorumluyum, ne de bunları düzeltmekle mükellefim. Beni ilgilendiren tek bir konu var, bu insanların ürettiği içerik vasat ve hatalı ise, onlardan bunu durdurmalarını isteme hakkına sahibim.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Bir argümandan diğerine özgürce, aradaki adımları hiçe sayarak zıplamanın yarattığı problemlere detaylı olarak değinmeyi gerekli bulmuyorum şimdilik. Kısaca söylemek istediğim şeylere gelince:

"Kontrol altına al"manın doğal kabul edildiği düzenlere işimiz geldiğinde karşı çıkıp, işimize geldiğinde bunları desteklemek de apayrı bir tartışma konusu.

Kimin neyden, ne kadar sorumlu olacağı, buna hangi "otoritenin" karar vereceği de öyle.

Beni ilgilendiren tek bir konu var: İnsanları o şekilde "kontrol" etmemenin çok büyük problem olduğunu düşünmüyorum ve bu "kontrolsüz" ortamda problem olma olasılığını kabul etmekle birlikte bunu düzeltmeyi de doğal olarak kabul ediyorum (durum elverdiğince). Ortaya çıkan sonucun genel ortalama itibari ile hiç de fena olmadığını belirtiyorum. Amaç bu ortalamayı yükseltecek koşulları daha da iyileştirmek olmalıdır. Bu bakımdan, evet sorumluluk vardır. Ne kadar dolaylı olursa olsun.

Bu tartışma en nihayetinde şuna varır: Ey insanlar, erdemli olunuz. Erdemli ve sorumluluk sahibi olarak davranınız. Lütfen kendinizi iyi eğitiniz. İyi eğittiriniz. Aksi takdirde sizi suçlarım. Sorumlusunuz çünkü. Ben söyledim bunu size. Dolayısı ile özgürsünüz, sorumlusunuz, yapmazsanız da sizi suçlarım.

Duyan da ben Vikipedya'ya ya da başka bir yere pespaye makale girişini destekliyorum sanacak :) Böyle bir dileğim tabii ki yok ve mümkünse de bu tür şeyler hiç yaşanmasın, minimum yaşansın, vs. Ancak bir şey hatalı ise, bunu görüp de düzeltebilecek güce sahip olup da düzeltmemek. İşte bu çok acayip olurdu. "İnsanlar hatalı davranmasın, zarara yol açmasınlar iyi niyetli olsalar bile" talebi elbette ki prensip itibarıyle desteklediğim bir talep ancak bana havada kalıyor gibi geliyor. Bu, "savaş olmasın, insanlar akıllıca davranıp şiddet dışı çözüm geliştirmek konusunda uzmanlaşsınlar lütfen aksi takdirde milyarlarca insan öldü ve ölmeye devam ediyor" demek gibi. Bunu da aklı selim insanlar olarak destekliyoruz ama buna yol açan koşulları düşünmediğimiz ve müdahale etmediğimiz sürece, "özgür irade, bana ne yahu, sorumluydun sen işte, koskoca adamsın, yapmasaydın" şeklinde kısır bir yerde tıkanıp kalıyor tartışma.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Yahu bir düşünceyi anlamak bu kadar mı zor?

İnsanlar bilmedikleri işi yapmasınlar, bir işi yapmak istiyorlarsa o işin gerektirdiği bilgi ve beceriyi edindikten sonra yapsınlar. Evet, insanlar bu konuda sorumludurlar. Yaptığı işin nasıl yapılacağını bilmeyen bir insandan daha kötü ne olabilir?

Kendi iç disiplini olmayan, neyin doğru neyin yanlış olduğu belirlenmemiş, kuralları konmamış, hiçbir süzgeçten geçmeyen bir sisteme karşıyım. Böyle bir yöntem izlenerek üretilen ürünün %90'ının posa olmasını normal karşılıyorum da, bunu normal bir sonuç olarak görüp kabullenmeyi anlamıyorum.

İnsanların hatalı yaptıkları işleri yine kendilerinin dönüp düzeltmeleri gerektiği ve sonraki adım olarak bu hatayı bir daha yapmamayı öğrenmeleri gerektiği konusunda ısrarcıyım. Başka insanların yaptığı hataları düzeltmek için koşturmanın vakit kaybından başka bir şey olmadığı bir gerçek. Bunu yapmak her şeyden daha vahim olarak bu insanların nasolsa arkamız toplanıyor moduna geçmelerine ve aynı hataları işlemeye devam etmelerine davetiye çıkartmaktır.

Tüm yazdıklarımdan çıkartılması gerekilen sonuç, birilerinin yapılan hataları düzeltiyor olması değil, birilerinin bu hataları yapmayacak seviyeye erişmesidir.

sefalet
yaklaşık 19 yıl önce

Bence viki ve benzeri oluşumların doğasını ve felsefesini tam anlamış değilsiniz.

"Herkes her şeyden sorumludur mantığına şiddetle karşıyım. Herkesin her şeyden sorumlu olduğu ortam, aslında hiçkimsenin hiçbir şeyden sorumlu olmadığı ortamdır."

Tam tersine kimse bir şeyden sorumlu değil.Evet bazı kurallar ve ilkeler var ama bir gurup etiği düzeyinde ve Viki oluşumunda uygulamada aslında kimse bir sorumluluk taşımıyor.Aynı FZ'nin bahsi edilen maddeyi geliştirmesinde olduğu gibi, bunu yapmak ve yapmamak FZ'nin iradesine aittir.Zaten Viki de bu tür bireysel iradelerin birleşimi ile hayat bulan bir oluşum.Kimsenin aldığı kararlardan sorumlu değilsiniz kimse de sizin verdiğiniz kararlardan sorumlu değil.İşini doğru dürüst yapsın, madde ya da düzeltme yapıyor ise bilerek yapsın diyebilirsiniz.Ama bu ancak şifa niyetine söylenmiş bir söz olur.İnsanların omuzlarına vicdan terazisi koyacak ya da Vikiye girmek için yeterlilik sınavına sokacak haliniz yok herhalde.

Katkıda bulunacakların katkıyı yapacakları konu hakkında bilgi ve tecrübe sahibi olmalarını istemek yanlış değil tam tersine çok doğru ve katılıyorum.Ama bu "Türkçeleştirme yapmamalı" ya da "bilmiyorsun yanlış şeyler yazıyorsun al sana ban" şeklinde olmaz.Tartışma "nasıl daha iyi bir sistem oturtulur" olsa anlıycam ama "bu neden böyle, böyle olmasın bu" gibi bir yaklaşım tartışmaya odaklanmayı hatta başlatmayı zorlaştırıyor.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

"bilmiyorsun yanlış şeyler yazıyorsun al sana ban"

Heh, bu cümle hoşuma gitti esasen. ;-) Diktatörlük mü, evet canım ne zararı var, öyle şöyle olsun böyle olsun diyeceğime doğrudan müdahele ederim, kontrol ederim. İnsanların vicdanına bırakacak olursak Hiroşima gibi ufak tefek kazalar olabiliyor çünkü. Al sana ban! Dan! Böyle bilgisine, deneyimine güvendiğim bir kurul da oluştururum. Kimleri alacağıma da ben karar veririm. Böylece yapılacak işin kalitesini de ben onaylarım. Benim içime sinerse ne ala, sinmezsa ban! dan! Duruma göre artık. Ya da belki önce "özgürsün sen, sorumluluk sahibisin, yetişkinsin" diye inceden inceye veririm ideolojiyi, sonra karmaşık toplumsal problemler çıktığında da "ah şu sorumsuz insanlar, halbuki özgürdüler, irade sahibiydiler ama ne kötü bir dünya, erdemli ve başarılı olmayı bile beceremediler, yazık onlara, olmamalıydı" böyle deyiveririm. Sonra da ban! Yahut dan!

Bu arada, "herkes her şeyden sorumludur" (ya da benzeri) laf sanırım Tolstoy'a ait idi (yanılıyorsam düzeltin). Üstad, herhalde en az bizim kadar bu dünyanın daha iyi ve daha az acı verici bir yer olmasını dilerdi. Bence insanlık kültürünün önemli bir parçasını teşkil eden bu söz, hiç de işi boş söz değil.

Diğerlerini bilemem, ben gücüm yettiği halde düzeltemediğim problemler için ve çok çok çok dolaylı şekilde yol açtığım problemler için sorumluluk sahibi olduğumu düşünmeye devam edeceğim. Bu düşünce beni hareket geçirmeye motive edecek kadar güçlü ve rahatsız edici olacak mı, bunu bilmiyorum, çok iyimser değilim ama bu durumu, aksi duruma tercih ettiğimi biliyorum. En azından içimdeki bu gerilimi yaratan çelişkili durum bana sürekli bir şeyleri hatırlatacak, bir ümidi canlı tutacak.

anonim
yaklaşık 19 yıl önce

Tam tersine, bu oluşumların doğasını ve felsefesini gayet iyi anlamış durumdayım. Karşı çıktığım, tam da bu oluşumların doğası ve felsefesi.

Nasıl daha iyi bir sistem oturtulur üzerinde büyük keşifler yapmaya gerek yok. İnsanlığın kullanmakta olduğu ve başarılı sonuçlar elde ettiği bir sürü proje yönetim sistemi ve kalite kontrol mekanizması var. Wikipedia popülist olmak uğruna bir denetim mekanizması kurmuyor olmak yerine gönderilen içeriği süzüp kabul edilemez durumda olanları eleyecek bir sistem kurmuş olsaydı bu tartışmayı yapmıyor olacaktır. Ancak Wikipedia'daki mantık basittir: Disiplin gibi, denetim gibi can sıkıcı adımlarımız yok. Ne gerek var bürokrasiye! Siz hele bir yazın gönderin, elbet sizden sonra gelenler düzeltir! Doğrudur yanlıştır bizim için fark etmiyor, siz yeterki gönderin!

Biz çocuğu yapalım, nasolsa Allah rızkını verir!

bm
yaklaşık 19 yıl önce

Iyi de WIkipedia degisiyor bu bakimdan. Yeni mekanizmalar ortaya cikiyor. Yani o herkese acik, yaz da birisi duzeltir tarzi degisiyor yavas yavas. Tabii buyuk bir kullanici kitlesi, sapla samani ayirabilecek miktarda verisi olan Ingilizce Wikipedia'da bazi elemeleri yapmak daha kolay. Bir de hakaret/iftira vs. yayinlar durumda kaldiklari icin korkmalari ve duzelmeleri icin sebep var. Sonucun ne olacagi ortada degil tabii, ama maddi olarak da projenin arkasinda duran bir kitle[1] olduguna gore kendilerine uyan metodu buluncaya kadar deneyecekleri ortada.

Bizimkinde o kadar kullanici/yazar yok. Olanin rahatsiz edici buyuklukte bir kismi kendilerini orgut bildirisi tarzi seyler yazmaya (daha fenasi kopyalamaya) adamis durumda olsalar da, duzelten/etiketleyen bir kitle de var. (70lerin miltan solcularinin, tarikat/cemaat liderlerinin filan girdilerine bakin mesela). Toparlanmasi zaman alabilir yahut belki Ingilizce icin calisan yontemler calismaz, onu bilmiyoruz, gorecegiz. Ben Geryon'un 'hic yapmayalim' cikisini, 'yapamayacaksak, yapmayalim' dedirten sIkIntInin dile getirilmesi olarak okudum -- 'bu bize uymaz, yapmayalim' diye degil.

[1] Ocaktaki bagis istatistikleri burada: http://fundraising.wikimedia.org/ongoing/index.php/2006-01/ Turkiye'den ne kadar bagis almis nereden bakilir bilmiyorum. Butun USD bagislar ABD'den olmak durumunda degil tabii.

sefalet
yaklaşık 19 yıl önce

"İnsanlığın kullanmakta olduğu ve başarılı sonuçlar elde ettiği bir sürü proje yönetim sistemi ve kalite kontrol mekanizması var."

Peki bunların arasında Viki'nin kullandığı başarısız mı? Wikipedia örneği başarısız mı? Bunları söylerken en azından Viki için söylediğinizi varsayalım, TÜrk kullanıcıların sayısını, ne kadar zamandır katkı sağladıklarını Türkiye'deki internet kullanımının tarihi ve yaygınlığı ile karşılaştırıyormusunuz?

Gelen katkıları eleyen sistem olsa o zaman da yönetici seviyesinde düzeltme işi ile uğraşanların yetkinliğinden vs. bahsetmiyecekmiyiz?Bugünkü sistem ile arasındaki tek farkın katkıların özel bir denetim odasına gitmesi yerine doğrudan yayınlanması ve üyelerin denetimine bırakılması değil mi? O zaman şu soru akla gelmez mi, tek kişinin denetimi mi daha kullanışlı olur binlerce kişinin mi? (hani özgür yazılım gelişimi, güvenlik konusunda çoklu denetimin yararları filan da gelsin aklınıza)

tecnop
yaklaşık 19 yıl önce

Türkçe'ye olan hassasiyetinden tepki göstermek istemiş ; yine konuşan ama iş yapmayanlar rafında yer alanlardan olmuş eleştrici dili ile acınacak hale düşmüş ; "yazan zihniyeti" demiş kişi Türkçe'yi katletmek için yapmamış ki çeviri işi zor ve Tecrübe ister ki güncellenerek çeviri tam oturaklı hale gelir bunu herkes bilir ben biliyorum. Türkçeleştirme yapamıyoruz diye İngilizce mi okumak zorunda herkes, Çeviri Sistemi Kurmalıyız. Lakin Türkçe düşünüp İngilizce anlamaya çalışmak istemem Türkiye'de yaygın olan Budala yaklaşım GNU'ya zarar veriyor.

everestk
yaklaşık 19 yıl önce

Bu yazı aracığıyla bende vikipedist oldum:) Teşekkürler. İlla Türkçeleştirmek gerekli değil bence. Bilgilerimizi yazsak bile yeter gibi geliyor. Mesela metalurji kategorisinde o kadar eksik varki hangisini yazsam diye şaşırıyorum. Bir sorum olacak yazılan yazıların telif hakkı hakkında: Mesela ben deney raporu olarak yazdığım teorik bilgileri direk copy/paste yaptım. Bu yazıları çeşitli kaynaklardan ve kendi bilgilerimizle yazmıştık. Burda telif hakkı ihlali var mıdır ?

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Bildiklerinizi yavaş yavaş, madde madde aktarmanız faydalı olacaktır mutlaka. Ama bununla kalmayın, metalurji ile ilgili diğer uzmanlara da haber verin, onlar da kontrol etsinler. Böylece kaliteli içerik ortaya çıkar. Takıldığınız bir şey varsa sormaktan çekinmeyin. Sorduğunuz soruya gelince, o bakımdan bir telif hakkı ihlali olmasa gerek, en nihayetinde bizim Big-O maddesi ile ilgili yazdığımız şeyler de kitaplarda yazan şeyler. Zaten ciddi bir telif hakkı ihlali gibi durum olursa kazara diğer Vikipedi üyeleri sizi uyarır ve yardımcı olmaya çalışırlar (bahsettiğiniz durumda problem çıkacağını sanmıyorum).

neter
yaklaşık 19 yıl önce

türkçe olması gereken kaynaklarımız bile içler acısı ve komik durumdayken, varsın türkçeleştirilen kaynaklarda anlam kaymaları, ünlem hataları olsun. buyrun size bir örnek, tdk' nın "ismail" ismi için verdiği açıklama: http://tdk.org.tr/adsozlugu/ayrinti.asp?id=5027

Ad3m
yaklaşık 19 yıl önce

Ad : İsmail
Köken :
Anlam : Toplara Verilen Genel Isimdir
Kullanım : Top ismi
Söyleyiş :
Bu nedir böyle bunu kimler yapıyor?
Dava edilemez mi?
Bu nasıl bir görgüdür nasıl bir saygı?
*Sinirlendim*

neter
yaklaşık 19 yıl önce

eh işte, ben de bu konuya parmak atmak istedim, "elin gavurunun ansiklopedisi" ni (:)) türkçeleştirmek yerine kendi kaynaklarımızın ne kadar "türkçe" olduğunu tartışarak başlamalıyız bana göre.

"türkçe kişi isimleri" gibi hakkaten ciddi bir veritabanı çalışmasından çıkardığım minik bir örnektir bu, her gün yeni bir komiklik bulabilmek mümkün burda yada başka kaynaklarda.

örn: osman 3. Bir tür kuş ya da ejderha. (ortası yok mu bunun?) başka bir örnektir mesela.

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Benim pespayeliğimin büyük kısmını da FM'nin değerli üyelerinden roktas'in yanısıra Alphan, Myavuzselim, Sersan, Fcn, Arasb isimli Vikipedistler derlemiş, toplamış, düzeltmiş. Ellerine sağlık. Son olarak da Bilgi Üni. Bilg. Bil. bölümünden Seda da grafikteki yazıyı Türkçe yapıp bana yollamış, onu yerleştirdik. Şu anda Büyük O gösterimi Türkçe ansiklopedi daha doğrusu Vikipedi maddesi düzgün ve %99 bitmiş görünüyor.

Belki de Wikipedia'yı Vikipedi olarak Türkçeleştirmek çok daha iyi bir fikir ;-) Ben biraz üzüm yemeye gidiyorum.

edenspring
yaklaşık 19 yıl önce

Ufak bir sorum olacak nacizane: Simdi Turkcelestirilen konularda ingilizce wikide meydana gelen gelismeleri surekli takip mi etmek zorundayiz... Yani soyle, örnegin FZ ve diger arkadaslar sagolsunlar %99'unu halletmisler bir konunun. Olay bitti mi, su durumda hayir. Cunku Turkce gelistirmeleri birakin su anki Ingilizce metinde bi degisiklik olursa bunun duzeltilmesi biraz zahmetli olmaz mı. Sadece bu maddeyi degil de cevrilen cogu konulari dusundugumuzde tum o konularin surekli gozden gecirilmesi gerekmekte... Bu da is yukunu artirmaz mi? Ha oneri ne getirilebilir bu mevzuda derince dusunemedim ama fikirlerinizi almak istedim. Belki konu disi gorulebilir ancak yukaridaki tartismalara binaen aklıma geldi. Affiniza siginirim :)

FZ
yaklaşık 19 yıl önce

Big-O notasyonu konusunda radikal bir değişikliğin olacağını sanmıyorum. Bilgisayar bilimlerinde ve matematikte belli olan şeyler kolay kolay değişen şeyler değil. Bir Pythagoras teoreminin, bir Cauchy-Schwartz eşitsizliğinin güncel sürümünü hala bekliyorum mesela, bir çıksa hemen kuracağım! :)

Şaka bir yana, tabii ki ciddi değişiklik olursa müdahale etmek gerekir ama bu tür durum yine güncel olaylarda yahut ülkelerin bölünmesi, ansiklopedide yer alan isimlerin ölmesi, vb. durumlarda ortaya çıkar, büyük külfet değil yani.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

Belki de Wikipedia'yı Türkçeleştirmemek daha iyi bir fikir

Görüşler

İlgili Yazılar

Serbest.Fazlamesai.net

TRT FM'de Linux Sohbeti!

Yeni MacBook Pro ile tamam mı, devam mı?

Tcl´i Sevelim, Sevdirelim..

fazlamesai.net'e soralım: En iyi üniversiteyi/bölümü nasıl buluruz?