Unix üzerinde yıllarca çalışmış bir firmanın gözünü para hırsı köreltmiş bir biçimde Linux´a saldırdığı şu günlerde rastladığım bir makale beni bir hayli tedirgin etti. Makale özetle bugün çok yaygın kullanılan Qt, MySql gibi yazılımların ileride bir anda ücretli olabileceğini savunuyor ve bunun ilk belirtilerine ait kanıtları sunuyor. Örneğin MySql´in ticari kullanımlar için ücretli olduğunu duymak beni epey şaşırttı. Bugün bu konuda herhangi bir yaptırım uygulanmıyor (aynı MS Windows´un ilk zamanları gibi) ama yarın ne olacağını kim bilebilir ki ? Makaleyi burada bulabilirsiniz. Ayrıca yine aynı konuda yazılmış bir başka makaleyi de bu adreste okuyabilirsiniz.
Yalnız burada şunu belirtmek isterim ki lisans konularında bir uzmanlığım olmamasından dolayı yazılanların özgür yazılım dünyası için ne dereceye kadar tehdit oluşturduğundan emin değilim. Bu konu da daha tecrübeli arkadaşlar yorum yaparlarsa bizim de paranoyamız belki biraz hafifler. Ancak şu anki durum kullandığımız yazılımları seçerken 2 kat daha dikkatli ve bilinçli olmak gerektiğini gösteriyor.
QT kütüphanesi GPL ile lisanslanmamıştır. Kendine has (galiba QPL idi adı tam hatırlıyamıyorum) bir lisans ile dağıtılır ve ticari amaçla kullanılmaya kalkıldığında lisans ücreti ödenmelidir. QT kütüphanesi ile geliştirilen KDE' den, sırf QT' nin GPL olmayışı nedeniyle birçok kişi uzak durmuştu. QT kütüphanesinin açık kaynak kodlu olduğu ya da kişisel kullanım için ücretsiz oluşu onu özgür yazılım sınıfına sokmaz. Özgür Yazılım ve Açık Kaynak arasında fark vardır.
QT ücretli olursa ne olur? QT ücretli olabilir. Çünkü, zaten GPL değil. GPL olan GTK vardır o kullanılır.
MySQL' in kendi sitesinde şöyle diyor:
The MySQL database server is available for free under the GNU General Public License (GPL). Commercial licenses are available for users who prefer not to be restricted by the terms of the GPL.
Yani MySQL GPL lisansı altında dağıtılabiliyor. Ama, GPL' in kısıtlamalarını istemeyenler için ticari lisansları da mevcut.
Lisanslama adresi de şu: https://order.mysql.com/?sub=pg&pg_no=1
Özgür yazılım olup da dünyada en çok kullanılan Apache Web Server (ki bu yıllardır böyle) halen daha ücretsiz.
Ben de lisanslama konusunda uzman değilim. Ancak, GPL ile lisanslanan ve yığınla geliştiricisi olan bir yazılım sonradan ücretli olup lisans değiştiremez diye düşünüyorum.