Yabancı Sözcüklerin Dilimize Aktarımı

0
realist

IRC'de, forumlarda ya da günlük konuşmalarımızda iş gereği, haddinden fazla yabancı sözcük kullanıyoruz. Kurallara uygunluğundan vazgeçtim, galat-ı meşhura razıyken aramızda bütünlük oluşturmayı dahi başaramadığımızı görüyorum.

Engin Ardıç bugünkü yazısında bu konudan söz etmiş. Hem benden çok daha iyi bilir, hem de çok iyi anlatır. Bana yalnız gençleri yönlendirmek kalır.

http://www.aksam.com.tr/yazar.asp?a=105130,10,2

Görüşler

0
mos
ne derin konu..

öncelikle şunu söylemeliyim: ben dilimize yabancı sözcüklerin girmesinden rahatsızlık duymuyorum. bunun doğal bir şey olduğunu, dilin de yaşayan bir "şey" olduğunu, bu yüzden çevresel etkilerden etkilenmesinin gayet normal olduğunu düşünüyorum.

yabancı kelime girmesin diye zorlarsak, dil kısırlaşır.

her yabancı kelimeye "mutlaka" bir türkçe karşılık bulmalıyız diye düşünürsek bu defa da "komik" durumlar söz konusu olabilir. malum her uydurma sözcük "bilgisayar" kadar başarılı değil..

fakat sözcüğün yerli malı olması, yabancı olması bir şey, bunu yanlış yazmak başka bir şey..

fakat biz daha kendi kelimelerimizi bile doğru yazamıyoruz, kalkıp da konjonktur mü yazmak lazım, konjenktür mü yazmak lazım diye tartışmak ne kadar anlamlı ya da yapıcı olur emin değilim.

eğer yazının hedef kitlesi "selamsss naber yaw" diye selam veren internet insanlarıysa zaten tıp bu konuda çaresiz :)

0
mos
mesela bir örnek:

http://www.meteoroloji.gov.tr/2006/tahmin/tahmin-uyarigoster.aspx?sN=8020005

uzantı gov.tr ama içerik co.uk olmuş.. (extrem)
0
Tarık
soru 1:

"Dil, millet için önemli kavram lardan biridir." cümlesindeki kavram kelimesinin hayatımıza giriş tarihini ve ilk icadında edebiyat dünyamızda nasıl tepkiler yarattığının ve şimdiki alışılmışlığının gerçekçi çözümlemesini yapınız.
0
mos
demek istediğimi anlamış olmalısın.

bana kamutay eğreti geliyor. sürekli kullanılsa her halde böyle gelmezdi. ama geliyor işte..

kelime üretmek o "kavram" ı ilk bulmakla filan ilgili. yani ya teknolojik bir şeyi sen keşfeder ve ismini koyarsın,

ya da hazır keşfedilmiş bir şey senin coğrafyana girip, dergilerde gazetelerde yer almaya başlar başlamaz ismini koyar, halkın arasına salarsın.

sonradan olmaz, olunca eğreti oluyor işte..

ha bunu yaparken de o ingilizce, olur. bu farsça, olmaz. demeyeceksin. arapça diye dilinden kelime atıp, yerine fransızcasını koymayacaksın..

ama hepsinden önemlisi dilimi korumalıyım diye her kelimeye türkçe karşılık uydurmak "zorunda hissetmeyeceksin".

çok boyutlu bir olay yani..
0
FZ
'üçgen' sözcüğü de eğreti geliyor mu size acaba? Peki ya 'uçak' sözcüğü (o sözcük 'tıkınak', 'yiyek', 'gidek', 'gelek' gibi bir sözcük ;-). Hmm, örnekler çoğaltılabilir. 'Eğreti geliyor' gibi değer yüklü bir laf yerine 'pek kullanmadım o yüzden karşılaşında anlamını hemen hatırlayamıyorum' desek daha açık ve doğru bir ifade olmaz mı? Görüldüğü gibi binlerce yıllık bir kavrama 'üçgen' diyebildiğimiz gibi kendi bulmadığımız bir teknolojiye de 'uçak' lafını yapıştırıp afiyetle kullanabiliyoruz.
0
mos
şu andan itibaren konu benim için tartışma değil. çünkü farklı düşünmüyorum sizden.

ama şöyle özel durumlar var, üçgen 'i yanılmıyorsam Atatürk soktu dilimize. ama zamanlama çok önemli, tam toplumsal olarak low level format yemişken soktu.

biraz diğer kelimeler için de geçerli..

artık iletişim öyle bir boyut aldı ki, 13 yaşında çocuğun bile 'gözü önünde' dönüyor dünya. bir yerde çıkan şey dünyanın her noktasında anında duyuluyor, benimseniyor, reddediliyor, kullanılıyor v.s.

bu da işleri zorlaştırıyor tabi.

yani 50 sene önce computer 'a kompüter demeyip bilgisayar demek ve bunu topluma benimsetmek mi daha kolaydı?

yoksa aynı şeyi bugün yapmak mı daha kolay olurdu?

bence arada ciddi bir fark var.
0
erhanbaris
eskiden osmanlica vardi. peki simdi ne olacak? turkche mi :D
0
sefalet

..dilin de yaşayan bir "şey" olduğunu..

Ot da yaşayan bir şey. Ne kadar çok seviyoruz dili tarif ederken onun "canlı" olduğunu vurgulamayı. Sanki endemik bir bitki. İnsanla ilgisi yok dağda bayırda yetişiyor dil çünkü. Madem öyle şöyle diyelim o zaman; dil evcil hayvan gibidir yani doğada kendi başına yaşama şansı az. O yüzden hayvana birinin bakması gerekiyor.

yabancı kelime girmesin diye zorlarsak, dil kısırlaşır.

Bunu söyleyen olduğunu sanmıyorum. Farklı kültür ve dillerde üretilmiş kavramları ana dile çevirmek onlara karşılık bulmak başka, diğer dillerden ve kültürlerden etkilenmeyelim hiç bir şey almayalım demek başka. Karıştırılmasın bu kadarı da artık.

0
ersin2k
Bir zamanlar bilgisayar a ek olarak "Printer" karşılığı için bilgiyazar terimi önerilmişti. Hatta çok eski dergilerde ve makalelerde kullanıldığını bizzat görmüştüm. Sanırım bu konu hiç eskimeyecek. Yabancı kelimelerin zorunlu olmadıkça girmemesinden yanayım. Ama örneğin "Linux" veya "Truetype" ın karşılığı ne olabilir. Bazı kelimeler çevirildiklerinde tam olarak yansıtamıyorlar anlamlarını. Switch in karşılığı anahtar olmasına rağmen bir türlü alışamadım anahtar demeye...
0
realist
Anlaşabildiğimiz sürece sorun yoktur. Switch'e anahtar demeyi ben de doğru bulmuyorum çünkü switch, network (ağ?) ile uğraşanların dilinde belli bir cihazın adıdır, dilimizdeki anahtarla ilgisi yok elbette.
Çalışma arkadaşıma hub ile switch arasındaki farkı anlatabilirim. Söze hub'a poyra veya göbek, ya da kavşak ve anahtar diyerek başlarsam anlaşabileceğimizi sanmıyorum.
0
dasgin
Şunu açıklayarak anlaşma yönünde bir adım atabilirsiniz sanıyorum:

"Hub" bir bacağına gelen veriyi diğer bacaklarına ilettiği için yani bilgiyi yinelediği için "yineleyici"; "Switch" ise bir bacağına gelen veriyi diğer bir bacağına anahtarladığı için "anahtar" karşılıklarını kullanıyoruz.

Kolay gelsin.
0
FZ
'Anahtarlamak' şeklindeki sözcüğün teknik terim olarak anlamını bilen insanların kendi aralarında 'anahtar' sözcüğü konusunda bir sıkıntı çektiklerini sanmam. Anahtar deyince sadece kapıyı açan anahtarı düşünüyorsa ortamdaki insanların çoğu ve başka bir teknik kullanımını duymadılarsa o zaman evet alışmaları vakit alacaktır ve vakit kaybetmek istemeyen biri de kafa karışıklığını engellemek için sviç deyip geçebilir.
0
realist
Linux ve Truetype özel isimdir, hatta markadır.
0
ersin2k
Evet kesinlikle, kötü örnekler (ve marka) olduklarının farkındayım. Zaten karşılığı olamaz manasında kullanmak istedim. Ancak pek çok yerde de TrueTypeFont karşılığı olarak karşımıza "Gerçek Tip Yazıyüzü" gibi çeviriler çıkmakta.
0
realist
Bu vesileyle string yerine "katar" vb. çevirilerle "bu buu nedir buuu" diye bağırarak koşmama sebep olan, programcılık hevesimi köreltenlerin kulakları çınlasın.
0
fkoksal
Yabancı sözcüklerin dilimize girmesi iyi olmayabilir belki, ama daha kötüsü ve tehlikelisi var ki o da halihazırda kullandıklarımızın içlerinin boşaltılıp onlara yeni anlamlar yüklenilmeye çalışılması (Bakınız: Laiklik). Aman laiklik dedik diye uzun bir tartışma başlamaya...
0
dasgin
Göz gezdirirseniz sevinirim:

http://www.bodyforumtr.com/vbforum/bilgisayar_kelimesi_nas_l_retildi-t6605.html
http://www.emo.org.tr/resimler/ekler/26c321538d951fe_ek.pdf?dergi=1

"Neden bilgisayar dediniz peki?

Saymak sözcüğünün çok anlamı var. Bilgisayar sayısal bilgiyi saklıyor, işliyor. Sayışım hesap yapmaktır. Birçok dilde, hesap yapmak anlamına gelir. Ayrıca sayıp dökmek; yani döküm yapmak anlamı da var. Bilgisayar da tam da bu işleri yapıyor. Sonunda 1969 yılında Hacettepe Üniversitesi olarak gazeteye bir ilan verdik ve "Bilgisayar kiralanacaktır" dedik. İlk kez orada kullandık bilgisayar sözcüğünü.

Hemen kabul gördü mü?

Bazı insanlar hemen kabul etti, ama özellikle yabancı dille okumuş insanlara çok ters geldi. "
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

50 Sene Sonra Üniversite Olacak Mı? E-öğrenme Üstüne Serbest Bir Diyalog

FZ

Acaba sizce gelecek 50 sene içinde üniversiteler başta olmak üzere eğitim kurumları ve e-öğrenme nasıl şekillenecek? Bilgiye bakış açımız nasıl dönüşecek?

Bilgi biriktirme ve bunu sunmanın ötesine geçeceğimiz kesin. Günümüzde okul soru sormayı öğretmekten ziyade cevapları öğrenmeyi sağlayıcı bir rejime dönüşmüş durumda. Orta vadeli gelecek tahminlerimize göre, bilgi artık edinilmeye değer bir meta olarak görülmeyecek. Kolay elde edilen her şey toplumun gözünde değer yitirir ve aynı durum bilginin de başına gelecektir. Değer verilen şey güzel sorular olacak.

Unutmayın ki cevapların değeri düştükçe soruların değeri artar. Dolayısı ile insanları soru sormaya yöneltmek ve bunu sağlayacak türden soru sorabilme tekniklerini geliştirmek önemli olacaktır.

Yazının devamı buradan okunabilir.

Bedava Linux34 El Kitabı

anonim

18 Sayfadan oluşan Linux34 El Kitabi isteyen Herkese Bedava olarak gönderilir.Konsol Komutları, mount işlemleri, kurtarma, kernel, network kartı tanımlaması konusunda bilgi içermektedir. Kargo ücreti alıcıya aittir.

PostgreSQL ile Programlama Kitabı Projesi

tongucyumruk

PostgreSQL'in bir veritabanı sunucusu olarak performansı bilinen bir gerçek. Buna karşılık veritabanı kullanan uygulamalar alanında MySQL çok daha yüksek bir kullanım oranına sahip. Bunun bir sebebi de PostgreSQL hakkında, özellikle Türkçe, belge eksikliği. LKD e-posta listelerinin PostgreSQL düşkünlerinden Volkan Yazıcı yeni bir proje ile bu eksiği kapatmaya niyetlenmiş durumda.

Teknoloji Seçerken

malkocoglu_2

Bu yazıyı Java bilgi işlem teknolojilerinden biri olan Entity Bean'lerin erken ölümü üzerine yazdık. Zamanında büyük şaşa ile ortaya çıkan bu teknoloji niye böyle erken tedavülden kalktı? Ayrıca bu tecrübeden ders çıkarmak bağlamında, ileride bu tür geleceği olmayan ve külfetli teknolojilerin kokusunu nasıl alabiliriz? Bu yazı bilgi işleme daha çok hitap eden bir yazıdır çünkü 3-4 senede bir yeni bir dehşet teknolojiyle çalkantılar yaratan grup bu olmaktadır. Bu dinamizm tabii ki iyidir fakat bilgi işlem müdürleri ve proje yöneticileri için bu teknoloji enflasyonunda bir seçici turnusol testi lazımdır. Aksi halde sonuç InfoWeek Dergisi Pazartesi Günü Sendromudur; (Masasındaki Infoweek dergisinin yeni sayısını pazartesi günü okuyan yönetici) "XML diye bir şey cıkmış bütün dertlere devaymış! Hemen kullanalım!" . [Proje teknik lideri burada somurtur].

http://www.bilgidata.com/yazi.jsp?dosya=a_ejb_postmortem.xml

CVS ve Dallar (Branches) İle Karmaşık Yazılım Yönetimi

malkocoglu_2

Yazılım sektöründe anahtar teslim projeler için bir derece, ürün ile uğraşmakta olan takımlar için kesinlikle lazım olacak bir kaynak kod deposu özelliği vardır. Dallar, yâni branch kavramı. Branch kullanımı her kaynak kod idare programında farklıdır, ve tabii ki açık yazılımın favori programı CVS'te de branch desteği mevcuttur fakat bazı konularda dikkatli olmak gerekmektedir. Yazılım sektöründe birçok konuda olduğu gibi elde bir "yapılması uygun olan/olmayan" gibi bir liste, önceki tecrübelere dayanarak mevcuttur, bu yazıda bu tür tavsiyeleri toparlayarak, kendi tecrübelerimiz ışığında sunmaya uğraştık.

Not: Makale, GNU Emacs ve LaTeX ile yazılmıştır.