Burada esasında "Microsoft'un Türk bilişimcisine saygı duymadığına" dair bir delil var: içimden "yahu koskoca Microsoft bunu nasıl yanlış yapmış, işte sayfanın linki var, kendisi yok" dedim. Sonra da "koskocaman bir firmanın, hele Microsoft'un web sitesinde, bu kadar büyük bir hata nasıl olur ki?" diye sorarak, bunu yurtdışındaki benzer yazılımları kullandığımız iş arkadaşlarıma söyledim.
Anlamadılar... Yani "güvenlik seçeneğini tıkladıklarında ne olacağını görmelerini söylediğimde, anlamadılar". Buna karşılık, ben anladım. Dünya Microsoft sayfalarında bu yok. Sadece Microsoft Türkiye o sayfaya yalnızca "MS Internet Explorer"la bakılmasını istiyor. Tabii o bölüme "sadece MS Internet Explorer ile görüntülenebilir" yazmak olmaz. Doğrusunu isterseniz bunu görünce aklıma Microsoft'un bu yolu gelenekselleştirdiği geldi.
Gelenekselleştirdi demekle hani şu 1998'lerdeki olayı hatırlıyorum. Microsoft'un bir zamanlar kullanıcıların "DR-DOS hakkında kötü düşünmeleri" için bazı hareketler yaptığı bir iç yazışmanın yayınlanması ile ortaya çıkmıştı ya. Yazışma şöyleydi :
Kullanıcının kendisini rahatsız hissetmesini, "buglarla karşılaşınca" DR-DOS'tan şüphelenmesini ve gidip MS-DOS almasını istiyoruz." (1992 MS VP Siverberg [2])Merak eden [2] nolu referansa baksın.
Microsoft'un antipati topladığı uygulamalardan birisi de buydu. İşte aklıma gelen "yine aynı yolu denedikleri ve "suni uyumsuzluk yaratılacak ve kullanan müşteri --muhtemelen aptal yerine konarak-- 'bu tarayıcıda bir bozukluk var, güvenlik duyurularına bakamazsam halim nice olur' dedirtilecek" düşüncesi oldu.
Bilmem ki, Microsoft Türkiye'ciler belki bugün de şöyle diyorlar:
Farklı tarayıcı kullanan Türk kullanıcısının kendisini rahatsız hissetmesini, tarayıcısından şüphelenmesini ve sadece Internet Explorer'u kullanmasını istiyoruz.Türk diye altını çiziyorum çünkü Microsoft'un "Dünya" sitesinde böyle bir kod yok. Yukarıda da dediğim gibi bu nedenle sayfayı gösterdiğim yabancı arkadaşlarım, neyi gösterdiğimi hemen anlayamadılar.
Microsoft'cular ne diyorlar bilmem ama, ben hiçbir zaman ana makinem olarak MS Windows kullanmadığım gibi, GNU/Linux'da Internet Explorer bulup da kullanmam mümkün değil. Peki nasıl baktım sayfaya? Gayet tabii bu tip üçüncü sınıf hinliklere karşı çözüm var Firefox'da: kendisini Windows XP altında çalışan Internet Explorer 6.0 olarak ilan edebiliyor, isteğe bağlı olarak. Bunu nasıl yapıp da neyi görebildiğimi flash filmi haline getirdim. (görmek için tıklayınız).
Şimdi gelelim Microsoft'un bunu nasıl yaptığına. Microsoft sayfa içinde Javascript kullanmış [3]. Sunucu tarafında bir kontrol olmadığı için cookie yedirdiği bir Firefox'un bir saniye sonra aynı cookie ile kendisini MSIE olarak tanıttığını farketmiyor. Anlaşılan MSIE olmayan tarayıcıları gönderdikleri URL'in sunucuda olmaması ve bir de "404 hata kodu" gönderip oradan ana sayfaya geçilmesi de, ya mizansenin parçası, ya da özensizliğin bir tezahürü.
Şimdi diyeceksiniz ki, "olur böyle şeyler, bilgisayarlar her zaman düzgün ayarlanmıyor, o sayfayı en son teknolojinin ürünü ınternet Explorer ancak gösterebiliyordur, onun için öyle kod koymuşlardır." Böyle söyleyen okuyucularıma önce bir fahri Microsoft Mühendisliği derecesi veriyorum, çünkü "bilgisayarın o güvenilmez bozulgan ruhunu anlayıp Redmond felsefesine tam vakıf olmuşlar". Sonra Dillo'dan bahsetmek istiyorum.
Dillo, GNU/Linux altında çalışan çok hafif bir tarayıcı. HTML dokümanlara bakmak için birebir. Bu en yüksek teknoloji isteyen sayfayı gayet güzel gösterebiliyor. [4] Neden? Çünkü Microsoft Türkiye'nin javascript kodu dillo'da çalışmıyor. Çalışamaz, çünkü dillo'da javascript yok. İyi niyetle de teori üretsek iyi bir sonuca varamıyoruz: en bir yüksek teknoloji olmadan sayfayı göstermemek için kullanılan mekanizma yüksek teknoloji olmayan tarayıcıda çalışmıyor! Yani görüyoruz o kıymetli sayfayı (.NET açığından bahsetmiyor bu arada).
Benim gördüğüm budur. Bugün yazacağım yazıyı yazamadım, çünkü bana bilgi için gittiğim sitede "bu yazıda özetlediğim işin yapılmasından rahatsız oldum". Dolayısıyla önce bunu yazdım. İnanıyorum ki Microsoft Türkiye, herhalde bunu neden yaptığını, bana ve diğer Türk bilişimcilerine izah edecektir. Yapacakları açıklamayı dörtgözle bekliyorum.
Bu arada henüz yazamadığım diğer yazıya dair iki sorulu bulmaca:
- Türkiye'nın aktif büyüklüğüne göre en büyük ilk on bankasından, internet şubesi olanlarının kaç tanesi .NET kullanıyor?
- Aynı bankalar içinden hangisinin sunucusunun saati bir günden fazla şaşmış?
[1] Windows NTBugtraq Mailing List
[2] Microsoft emails focus on DR-DOS threat
[3] Microsoft'un Güvenlik linkinin çalışmamasının nedeni, bu sayfanın kodlarının aşağıdaki şekilde oluşu:
var userAgent = navigator.userAgent;
var MSIEIndex = userAgent.indexOf("MSIE");
if (userAgent.indexOf("Win") == -1 ||
userAgent.indexOf("MSIE") == -1 ||
userAgent.substring((MSIEIndex + 5),(MSIEIndex + 8)) < 5.5)
window.location.replace("default.htm");
[4] Dillo'da görüntü aşağıdaki gibi: (büyük görmek için resmin üzerine tıklayınız.)
