Plan 9 UNIX(TM) felsefesinin temel ilkeleri olan "herşey bir dosyadır" ile "yerel dosyalarla yerel olmayan dosyalar arasında bir fark yoktur" ilkelerini daha da ileri götürmeyi amaçlayan bir işletim sistemi. Böyle konuştuğuma bakarak beni konunun uzmanı sanmayın. Fazlamesai.net okurları arasında mutlaka bu konuyu benden daha iyi bilenler vardır. Sadece geçenlerde bilgisayarıma kurmaya çalıştığım ve kurmayı başardığıma şaşırdığım bu ilginç işletim sistemini size de duyurmak istedim.
Yukarıda verdiğim bağlantıyı takip ederek Plan 9'un iso imgesini indirebilirsiniz. Ancak .iso uzantısını görür görmez bunu hemen bir CD'ye yazmak isterseniz bir kere daha düşünün derim. Çünkü önyükleme (boot) işleminden sonra CD'yi tanımama ihtimali var. Onun yerine .iso dosyasını bir FAT partisyonuna kopyalayın ve aynı yerden indirebileceğiniz, sisteminizin özelliklerine göre özel olarak hazırlanmış disket imgesini bir diskete yazarak bilgisayarı onunla başlatın.
Kurulum işlemi alıştığımız GNU/Linux ya da BSD kurulumlarından biraz farklı ama GNU/Hurd'ü kurmaktan çok daha kolay olduğunu söylemeliyim. Çünkü GNU/Hurd'ü kurmak henüz bana nasip olmadı. Sistemin rio adlı çok ilginç bir pencere yöneticisi var. Her pencere ilk açıldığında bir sanal terminal rolünde. Ancak bu terminalin komut satırından bir program çalıştırdığınızda, pencere onun penceresi haline geliyor.
Bir ftp sitesini dosya sisteminize eklemek gibi bütün marifetlerini net üzerinde gösterdiği söylenen bu sistemden ethernet kartımı tanıtamadığım için pek yararlandığımı söyleyemeyeceğim. Ayrıca şunu da belirtmem gerek: sistemde ne metin tabanlı ne de grafik tabanlı bir internet tarayıcı bulunuyor. Buna rağmen bir postscript gösterici var. Tabii metin editörü ve derleyici de mevcut. Teknolojinin gerisinde kalmamak için kurup oynamanızı tavsiye ederim ;-)
Bell laboratuvarlarının bilgisayar dünyasına katkısı UNIX(TM) ve C dilinden ibaret değil. İlk kez 1993'te dağıtılan ve 2002'de bir özgür yazılım lisansına kavuşan Plan 9 işletim sistemi de bu katkılardan biri.
