'Yalnızca Eğlenmek İçin' Türkçe Çevirisi

Görüşler

Challenger
19 yıl önce

Tonguç Yumruk bu kitap için bir ay kadar önce "almayın" şeklinde bir uyarıda bulunmuştu:
http://tonguc.ath.cx/blog/misc/SadeceEglenmekIcin.html

anonim
19 yıl önce

tonguc yumruk kimdir tanimiyorum ama ben kitabi okuyan biri olarak, linus torvalds'in mutavazi ve ozgur yazilim ve acik kaynagin radikal olmayan birer savunucusu oldugundan soz ediyor.

bence mukemmel bir kitap. bu kitabi okuduktan sonra kitabi destekledigini dusundugum Hakcer Etigi adli kitabida tavsiye ediyorum.

tongucyumruk
19 yıl önce

Söz konusu Tonguç Yumruk ben oluyorum sanırım...

Kitap tabiiki içerik olarak güzel bir kitap. Özellikle Linux'un tarihçesi ve Linus'un özgür yazılım vs... gibi konulara yaklaşımını iyice anlamak açısından oldukça iyi bir kitap. Üstelik Linus'un biraz Douglas Adams'tan etkilenmiş olduğunu düşündüğüm espiri anlayışı da beni birçok yerde güldürmedi değil.

Sorun kitabın kendisinde değil, çevirisinde. Çeviri gerçekten benim hayatımda gördüğüm en kötü çeviri. Tutarsızlıklarla dolu olduğu gibi, çevirmenin bu konulara olan yabancılığını da gözler önüne seren bir çeviri sözkonusu. Bu nedenle kitabı okumayın demiyorum, sadece imkanınız varsa orjinalini okuyun, imkanınız yoksa bile çevirisinden mümkün olduğunca uzak durun diyorum.

Bunu okuyanlar bunları da okudular: Free As In Freedom, Free Culture, Debian Manifesto...

feran
19 yıl önce

http://www.google.com.tr/...

Çeviri konusunda eleştirilen kişiyle ilgili referanslar bu adreste. Sayın Tonguç'un İngilizce bilgisi konusundaki yetkinliğini ve referanslarını bilmiyorum. Bu nedenle önyargılı olmamak için kitabın İngiliz dilinde yazılmış olanını ve C. Taşçıoğlunun çevirisini okuyarak Tonguç'un eleştirilerindeki haklığı görmek olanağım var. Bu arada yayıncılık konusuna hayli yakın biri olarak herhangi bir konuda uzman olmanın o konudaki bir çeviriyi "en iyi" yapabilir olma hakkını vermediğini öncelikle çeviri için her iki dili ve kültürünü çok iyi bilmek gerektiğini hatırlatmak istiyorum. Hem Tonguç'un şu "Uçan" nükleer santral konusunda neden ses çıkarmadığını merak ettim doğrusu!

feran
19 yıl önce

Hemen düzeltmem gereken birşey var, anladığım Sayın Tonguç'un okuduğu İngilizceden Türkçeye çeviri ancak özgün kitabın İskandinav dillerinden muhtemelen Fin dilinde yazılmış olması da olasıdır. Bu nedenle çevirinin çevirisinde "Just for Fun" dizisinden olan bu kitapta belki de Türk diline çeviren kişinin konuya uzak olduğu görüşüne yol açan" baskı hatası mı var " cümlesi özgün kitabın çevirisinde yer alan bir espri olabilir! Bunlar varsayımlar elbette. İngiliz dilinde yazılmış olanla çevriyi kesin okuyacağım. Bu arada Sayın Tonguç yabancı diller konusunda yetkinliği hakkında bilgi verirse (yayıncılıkla ilgili olduğumu belirtmiştim) kendisinden çeviri konusunda yardım isteyebiliriz.

tongucyumruk
19 yıl önce

Kitabın orjinali bildiğim kadarıyla İngilizce olarak yazıldı. Yani bir çevirinin çevirisi durumu sözkonusu değil. Haliyle "ç.n" (yanılıyorsam düzeltin fakat bu bildiğim kadarıyla "Çevirenin Notu" demek) şeklinde düşülen bir notun kitabın orjinalinde bulunan bir espiri oluğunu düşünmek pek mantıklı değil.

Belki bu sadece bir tek hata olsa tabiiki görmezden gelinebilir ancak kitabın geri kalanında da çeviri konusunda çok fazla tutarsızlık var. Bunlardan en çok dikkatimi çeken ise "free" kelimesinin çevriliş tarzı oldu. Özgür yazılım hareketinin ilk yıllarından beri en çok tartışmaya yol açmış kelimelerden biri olan "free" kelimesi kimi yerlerde serbest, kimi yerlerde özgür, kimi yerlerde ise ücretsiz olark kullanılmış. Burada yalan söylemiş olmayayım, kitabın orjinali ile karşılaştırma şansım olmadı. Ancak cümlelerin gidişatından "özgür yazılım" anlamının ortaya çıktığı birçok noktada ücretsiz/serbest yazılım kelimelerinin kullanıldığına şahit oldum.

Kitabın çevirmeni çok başarılı bir çevirmen olabilir veya olmayabilir, kendisi veya çevirdiği kitaplar hakkında bilgi sahibi değilim. Ancak bir insanın başarılı bir çevirmen olması her zaman en iyi çevirileri yapacağını garantilemez. Bu kitap örneğinde olduğu gibi kitabın içeriği ve hitap ettiği kitleye dair belli bir tecrübe olmadan bu tip kitapları çevirmek zor olabilir. Özellikle özgür yazılım dünyası gibi birçok noktada kendine özgü dil hileleri bulunabilen bir ortamda bunu yapmak ekstra bir dikkat gerektirir diye düşünüyorum.

Not: İngilizce bilgim kitapları İngilizce orjinalinden okuyup anlyabilecek ve İngilizce konuşan diğer insanlarla dilimi tarzancaya çevirmeden iletişim kurabilecek bir seviyede...

anonim
19 yıl önce

Kitabin icinde bazi yerlerde serbest olarak cevirilmislikler var. Bunu ilk okudugumda bende rahatsiz olmustum fakat. IBM'inde ayni sekilde bir merkezi var. Serbest ozgur anlamina cok yakin bir kelime. Fakat ben kitapta ücretsiz gibi bir sey hatirlamiyorum. Stallman'in radikal bir insan oldugundan soz ediyor. Hatta stallman, ve raymond gibi insanlarin bu isin tebligcisi oldugundan ve cok iyi dindar olacaklarindan falanda soz ediyor.

Acik kaynagin faydalarini soz ettigi bir yerde var. Pro-Gnu konusuna gelince cevirmenin notu var bu konuda. GNU'nu ne oldugunu bilen bir cevirmen özgür yazilim ile ücretsiz yazilimin farkinida bilir diye dusuyorum

bm
19 yıl önce

Ben Tonguc Yumruk'u tanimam. Buradan ve ara sira blogundan biliyorum. Desteksiz attigina, bariz bir haksizlik yaptigina denk gelmedim. Aslinda bunlari soylemem de gerekmiyor, ama soyleyeyim dedim.

Blog girdisine baktim. Tonguc Yumruk bir ay Inilizce kursu gormus olsa da, filoloji bitirmis olsa da onemli degil. Cunku hatalara ornek vermis. O hatalar o kitapta yoksa yoktur, o zaman TY'nin Ingilizce bilgisi degil baska ozelliklerini konusuruz. Soylediklerini tesbit icin yetkinlik belgesine referansa gerek yok. 2+2=5 yazili bir kitap icin birisi olmamis dese, ona cevap 'o matematik profesoru senin referanslarin nedir' mi olmalidir? Ayni insana baska kitapta da hata var onu niye duzeltmedin mi denmelidir?

feran
19 yıl önce

Bakın ben de burada yazanlardan kimseleri tanımam, ancak yazılanlar üzerine görüş bildirebilirim ki; sanırım Tonguç Yumruk bu konudaki görüşlerimi yanıtlayabilirdi. Bilgisayar, yazılım, ekipman vs gibi konularda uzman değilim FM sayesinde öğrendiğim birçok şey oldu. Ama yayıncılık konusunda bildiklerim var ve eğer 2+2=5 yazıyorsa metnin aslında çevrimen de bunu aynen çevirir ve itiraz eden ancak bu denklem yanlıştır derse o zaman matematik biliyor olması gerekir ama çeviri yanlıştır demek hakkı doğmaz!

Challenger
19 yıl önce

Tonguç' un yazdığı hatayı yani "Free Software" in "Ücretsiz Yazılım" şeklinde çevrilmesini göz önünde bulundurursak, İngilizce metinde böyle bir hata olması imkansızlaşıyor öyle değil mi?

bm
19 yıl önce

Anlastik. Dogru, o ornek olmamis. Kitabi iki dilde de edinip karsilastirmadan bunu tam bilemeyiz. Haklisiniz. Tahmin yuruteyim:

Bana pro-gun pro-gnu isi ceviren notuymus gibi geldi. Torvalds da eger hakikaten RMS'i kizdirmak icin yazmadiysa RMS 'bedava yazilim icin ugrasti' demez. Yani TY"nin anladigi sekil bana da verdigi orneklere bakarak dogru geldi.

Acik forumlarda kim neye cevap verecek pek kestirilemiyor. Canimiz cevap vermek isteyince veriyoruz, ortamin ozelligi o. Biz burada bir de 'burasi kiraathane' filan deyip iyice isin dibini cikartiyoruz bazen. Elbette TY de istiyorsa cevap verir.

Bu arada size baska birsey sorayim. "The Hacker Ethic" (daha kucuk harflerle) 'and the spirit of information age' diye yayinlanmis bir kitabi "Hacker Etiği - İş Hayatına Yıkıcı bir Yaklaşım" diye tercume etmek dogru mudur? Ayni kitapla ilgili tanitimda orjinalinin web sitesinden bulamadigimiz 'özel mülkiyete karşı çıkmak' filan gibi cumlelerle de vardi. Ben bunlari farkedince acaba burada yayincilarin kafalarinda okuyucularinin siyasi gorusleriyle ilgili bir profil mi var, kapaklari ona gore mi ayarliyorlar diye merak etmistim ama aramizda yayinci yoktu. Simdi var. Boyle bir usul var midir sizin iste?

evvelce konusuldugu yer: http://www.fazlamesai.net/index.php?a=article&sid=2721

feran
19 yıl önce

Verdiğiniz örneğin Enformasyon Çağının İspirtosu :) diye çevrilmemiş olduğuna dua edebilirim ancak. Bazı kitapların bazı yayınevleri tarafından basıldığı diğer bazılarının diğer bazı yayınevleri tarafından tercih edildiği doğrudur . Kapakları da isimleri de yalnızca vitrinde dikkat çeksin, satsın diye tasarlarlar. Hele kitap kapağında kitabın içindekiyle ilgisiz cümlelere rastlamanız da olasıdır. Kısaca bu piyasada yok yok! Asıl dert de bu ya... Ben parası olup da oğlu Amerikada dandik bir üniversiteye (paralı) kabul edilsin diye oğlunun şiir diye yazdığı sözcükleri bastıran, dağıtan ve yine çoğunu kendisi ve sülalesi satın alan insanlar tanıdım...

FZ
19 yıl önce

Spirit deyince aklıma geldi, Muppet Show'da, iki hayalet bir barda ve bir şeyler içmek istiyorlar, "spirit" içmek istiyorlar, barmenin tepkisi: We don't serve spirits here. (Çift anlamlılığın doruk noktası, dumurun şahikası) :)

feran
19 yıl önce

Hoş! hadi bakalım bunu tam da espriyi verecek şekilde Türkçeye çevirmeye çalışalım. Kim neler öneriyor?

FZ
19 yıl önce

Aşıyor beni, tıpkı şunun aştığı gibi:

- You never get hungry in a desert.
- Why?
- Because the sand which is there.

bm
19 yıl önce

Tabi bunun obur TR->ENG yonu de var. Malesef aklima terbiyeli birsey gelmiyor ama 2. cumhurbaskanimizin ismini kullanan terbiyesizligi hatirlatayim.

feran
19 yıl önce

Anladım. Demek ki; esprilerin çevrilmesi (ruhunun özünün aktarılması) kolay olmuyor. Belki de olanaksız, yalnızca uyarlanabilir. Sizin örneğiniz biraz Bill Gates ile "Micro-soft" yakıştırmasına benzetilebilir- mi?

bm
19 yıl önce

Terbiyesizlik baglaminda benzetilir bence, ama bizimki daha okkali bir kelime oyunu.

Tercume zor birsey. Uyarlayarak tercume daha zor. Can Yucel'e 'to be or not to be'yi 'bir ihtimal daha var, o da olmek mi dersin' diye tercume etti diye methiyeler yazilir mesela, ama bana hep ustun kabiliyetli bir adama kimse 'sen de biraz yoldan ciktin' demeye cesaret edememis gibi gelir. Nedense aklima geldi o simdi. Cevrede uc alkis duyunca 'ben daha cok alkislamaliyim' diyen bir kalabalik olunca kabiliyetli insanlarin potansiyellerine yaklasmalari da zorlasiyor galiba. Bu bakimdan ben kusur bulmaktan korkmamayi faydali buluyorum. (Tabii ayni sekilde kusur bulmayi kariyer haline getirmek tehlikesi de var).

feran
19 yıl önce

Haklısınız çok teşekkürler. Ama sevmek hoş gördürüyor, ben Can Yücel'i pek severim!

FZ
19 yıl önce

Language Log'a bakıyordum, paylaşayım dedim, dil hataları ve Kanadalılar üstüne:

Syntactic Incompetence?

FZ
19 yıl önce

Hazır söz Language Log'dan açılmışken, çok eğlenceli bir Dan Brown eleştirisi:

A five-letter password for a man obsessed with Susan.

Yazar, Brown'ın romanlarını birer homomorfizmaya benzetmiş.

feran
19 yıl önce

"Daha önce de kötü çevrilmiş kitaplar, çeviri hataları gördüm. Çeviride tabiiki hatalar olması mümkündür. Hatta iyi tarafımdan kalktığım günlerde bu hataları yayın evine de bildiririm. Bu kitap için de önce hataları bildirmeyi düşündüm. ancak kitabı okudukça gördümki eğer hataların tamamını bildirmeye kalkarsam neredeyse kitabı baştan yazmış oluyordum."
Bu cümleler Sayın Tonguç'un blogunda aynen yer alıyor yani kendisi görev edinmiş ;
"Başka kitapta da hata var onu niye düzeltmedin " denmeden gördüğü çeviri hatalarını düzeltmeyi.... Ben genesiscox a da tonguçyumruk'a da eşit uzaklıktayım ve önyargısız kendi kararımı vereceğim, bu konuyu da uzatıp kimseyi kınamak amacıyla yazmadım sadece samimiyetle merak ettim bu kadar ciddi eleştirip de aman çevirisinden uzak durun diyecek kişinin yetkinliğini özellikle yabancı diller konusunda ama şimdi eleştirdiği ve örneklediği hatalar konusundaki bilgilerini ve hevesini de. Cidden yalnızca merak!

Challenger
19 yıl önce

Konunun çevirmenin İngilizce yeterliliği ile ilgisi olduğunu sanmıyorum. Çevirmenin İngilizcesi çok iyi olabilir. Daha önce birçok çeviri de yapmış olabilir. Ama en basitinden Free Software' i "ücretsiz yazılım" olarak çeviriyorsa ortada büyük bir sorun var demektir. Kitabı alıp okumuş değilim. Ama yukarıdaki hataya benzer hataların bolca olduğu bir kitabı da alıp okumak istemem.

Bu arada bu konuya Tonguç Yumruk değil ben ses çıkardım. Çünkü daha önce o günlükte kitap ile ilgili o yazıyı okumuş olduğum için dikkatimi çekti.

feran
19 yıl önce

Bakın konuyu uzatmak istemedim ama bir başka zaman belki uzun uzun bu konuda sizlerle bilgi paylaşırım. Kitabı okumadan akıl yürütmek de bana hiç doğru gelmiyor. Ama kısaca şunu söyleyeyim eğer bu kitap çok teknik ve uzmanlık kitabı değil de heveslileri bilgilendirici bir kitapsa, (Just for Fun-dizisi ya) çevirmenin "free" karşılığında özgür yazılıma -monotonluğu da kırmak adına zaman zaman ücretsiz, zaman zaman özgür ve aynı anlamı kapsayan Türk dilindeki başka sözcükleri kullanması kabul edilir. Üstad Hakkı Devrim birkaç gün önce bir Tv programında aynı konudan söz etti. Bir başka örnek de "feedback" sözcüğüdür ki; elektronik çevrelerinde "geribesleme" olarak kullanılırken, kalite, kişisel gelişim gibi kitaplarde kullanılan karşılığı "geribildirimdir" ve her ikisi de doğrudur. Kısaca birçok kişinin kolay iş sanıp aman ben yaparım diye çevirmenliğe soyunduğu ve piyasayı "bozduğu" günümüzde benim asıl rahatsızlığım bilenin de bilmeyenin de akıl yürütmesidir. Ve yine basınla ilgili eleştirilerdeki hassaslığım da. Bir gün belki de Türk basınının "yakın tarihi" ile ilgili bilgilerimi de paylaşırım.

Challenger
19 yıl önce

Anlıyorum. Fakat burada "free" kelimesi için kimi yerlerde "ücretsiz" demek tamamen anlamın dışına çıkıyor. Sanki bu adamlar yazılımların ücretsiz olmasını savunuyorlarmış gibi bir durum ortaya çıkıyor. Monotonluğu kırmak için bazı yerlerde "özgür" bazı yerlerde "serbest" demek problem olmayabilir ama işin içerisine "ücretsiz" kelimesi girince özgürlükle alakası olmayan bambaşka bir anlam çıkıyor. "Geribesleme" ya da "geribildirim" okuyucu için aynı şeyi ifade edebilir ama "özgür" ile "ücretsiz" konuyu tamamen başka boyuta taşır.

tongucyumruk
19 yıl önce

Burada ufak bir detaya değinmek istiyorum. Free kelimesinin çevirisindeki Ücresiz ve Özgür aynı şey değildir. Amaç monotonluğu kırmak ise belki "özgür" yerine yer yer "serbest" kullanılabilir fakat "ücretsiz" tamamen konuya ters bir anlama sahiptir. Nasıl ki elektronikle ilgili bir yazıda "feedback" kelimesini geribildirim olarak çeviremezseniz özgür yazılımla ilgili bir metinde de "free" kelimesinin "ücretsiz" şeklinde çevrilmesi hatalı olacaktır.

Kesinlikle "çevirmenlik ne ki, ben de yaparım" gibi bir tavrım yok. Ben sadece kendi halinde bir okuyucuyum. Zaman zaman birkaç sayfalık metinler çevirmem gerekebiliyor, ve özellikle yabancı olduğum alanlarda böyle bir çeviri yapmam gerektiğinde bu işin ne kadar zor olduğunu bir kere daha anlıyorum. Ancak nasıl ki benim hakında bilgi sahibi olmadığım konularda yaptığım çeviriler son derece başarısız oluyorsa özgür yazılım dünyasına yabancı birinin çevirdiği bir kitaptan da çok büyük bir başarı beklenemez diye şünüyorum.

feran
19 yıl önce

Aman bağışlayın! Sizin tavrınızın "çevrimenlik ne ki.." olduğunu asla düşünmedim. Sadece dil, çeviri, yayıncılık "Türk medyası"konularında son dönemlerde daha da yoğunlaşan genel birçok sorun ve sıkıntının uygar, bilgili, bilinçli ve sorumlu kişilerin varolduğu bir platformda dile getirilmesine vesile oldu yazdıklarınız.

bm
19 yıl önce

Aman canim ne olacak konuyu uzatin.

Burada mesele free/ozgur, free/bedava tercumelerinin o kitaptaki baglamda cok farkli anlam tasimalari. Hakki Devrim'in dedigi ornege oturmuyor. Bu bizim cevrede o kadar konusulan bir konu ki, bakin kitabi gormeden hemen fikir yurutebiliyoruz. Eger Torvalds becerip de acikca 'ozgur' yerine 'bedava' dediyse, bunu RMS'i kizdirmak icin yapmistir diye dusunuyorum. Oyleyse, baska ve egleneceli birsey, degilse ve tercuman ozgur/bedava'yi o baglamda ayni seymis gibi cevirdiyse bu sefer Torvalds'in kastetmedigi bir mesaji yanlislikla ona yollatmis oluyor. Mesela Torvalds "Stallman hayatini bedava yazilimin bedava olmasina adadi" diye yazdiysa hakikaten bu cok komik konuyu bilenler icin. Pekiyi yazmadiysa ve tercuman oyle cevirdiyse?

Görüş belirtmek için giriş yapın...

'Yalnızca Eğlenmek İçin' Türkçe Çevirisi

Görüşler

İlgili Yazılar

Redhat 9.0 Geldi

Ottowa Linux Sempozyumundan Makaleler

Klaus Knopper ile röportaj

Yeni bir Linux Projesi için Yardım Çağrısı

Duyuru: Linux Kernel 2.6.12