Web tasarımcıları için sunucu taraflı optimizasyon

0
mow
Bir web projesinde CSS/XHTML/Javascript ve benzeri işleri siz yapıyorsanız burada anlatılanlar tam size göre. Evet siz doğrudan ne betik dili ile yazılmış bölümlere ne de sunucu ayar dosyalarına ulaşmıyor ve onları kullanmıyor olsanızda sunucu taraflı optimizasyonda sizlerin doğrudan katkısı sandığınızın aksine çok büyük.
Amaç
Bu tür optimizasyondaki yegane amaç istemcinin (client, izleyen, ziyaretçi) sunucuya yaptığı istekleri (request) en düşük sayıya indirmektir. Çünkü istemcinin her isteği sunucuda ya bir fazladan sürecin (process, işlem) çalışması, ya da var olan sürecin kullandığı kaynağın bir kısmını tahsis etmesi demektir. Her iki şekilde de sunucu bu isteğe kaynak ayıracaktır.

Başlangıç Noktası
Her şeyden önce bilinmeli ki, kaynak kullanımı ile bant genişliği kullanımı tahterevallinin farklı uçlarındadır. Eğer yapılan proje sunucu kaynaklarını çok tüketiyorsa (çok fazla istemci varsa veya olacağı öngörülüyorsa) ve bant genişliği kaynağı sonuna kadar kullanılmıyorsa kaynak-duyarlı bir optimizasyon yapmamız gerekir. Peki nasıl karar verebilirsiniz?

1 - Web istatistiklerine bakarak: Eğer yeni gelen ziyaretçileriniz, eski ziyaretçilerinize oranla yüksekse,
2 - Sunucu yük durumuna bakarak: Eğer barındırma şirketiniz web sitenizin sürekli çok kaynak tükettiğinden -bilmemne- sınırını aştığından bahsedip duruyorsa,
3 - Sitenizin açılış hızından rahatsız iseniz,
4 - Aynı an içerisinde daha çok ziyaretçinizin olmasını ısrarla istiyor ve bant genişliğine çok fazla önem vermiyorsanız,
5 - CSS / HTML vb. kodlarınızı sürekli değiştirmiyorsanız ,

sıralanan seçeneklerden iki veya daha fazlası size uyuyorsa, bu optimizasyonu yapmalısınız.

Varsayılan web projesinin içeriği
Web sitenizin HTML kodlarında 5 CSS, 2 Javascript ve 10 resim dosyası olduğunu, bu 5 CSS’in içerisinde ise toplam olarak 20 adet arkaplan için kullanılan resim olduğunu varsayalım.

Kolları sıvamadan önce bilmeniz gerekenler
Hop: Bir istek, istemciden sunucuya ulaşırken bir çok bilgisayar üzerinden atlayarak gider. Bu atlamaların her birine hop denir ve milisaniyeler ile ölçülen bir zamanda gerçekleşir. Hopta kaybedilen zamanın sebebi, her isteğin üç aşama için zaman harcamasıdır, 1-bağlanma zamanı, 2-sunucunun isteği işlemesi için geçen zaman, 3-sunucu ile istemci arasındaki veri transferi için geçen zaman. Çok istek yapıldığında doğal olarak geçen zamanda çok olacaktır.

Sabit Kaynak: Sunucu, isteğin içeriği ne olursa olsun, sunucuda ister bir servis çalışsın ister çalışmasın kesin olarak her istek için belirli bir kaynak ve zaman ayırmak zorundadır. Çok detaylandırmadan zaman kaybını açıklamak gerekirse, istekler TCP ile iletilir ve bu protokolde durum belirteci bulunmaz, daha doğrusu durum belirteci belirli zaman aralıkları ile varmış gibi kabul edilir, (daha detaylı bilgi için TCP, SYN , ACK, FIN anahtar kelimelerini google’a sorabilirsiniz) işte bu zaman aralığında sunucu, o istek için belirli bir kaynak tahsis etmek zorundadır, bunada sabit kaynak denir. (en azından bu yazıda biz öyle diyoruz :) )

İlk adım: toparlama
Siteyi ilk defa ziyaret eden (veya önbellek-cache kullanmayan) istemci, siteye ulaştığı an sunucuya toplamda (varsayılan içeriğe göre) 37 adet istek gönderir. Yani her istek, sunucuya belli bir hoplama sayısında ulaşacak ve veriyi gene bir o kadar hop ile geri alacaktır (ilk zaman kaybı) üstelik her istek için sunucu sabit bir kısım kaynağını ayıracak, işlemin içeriğine göre de bu kaynak tahsisini yükseltecektir (kaynak israfı ve ikinci zaman kaybı). Halbuki biz CSS dosyalarımızı birleştirirsek, yani 5 CSS dosyasını 1 CSS dosyası olarak birbirilerine ekleyerek kaydedersek, otomatik olarak 4 adet isteği engellemiş, zamandan ve kaynaktan tasarruf etmiş oluruz. Aynı şekilde JS dosyalarımızı birleştirerek 37 adet olan istek sayısını 32’ye düşürürüz.

İkinci adım: CSS özelliklerini kullanarak resim sayısını azaltmak
Hepimizin bildiği gibi bazı CSS özelliklerini kullanarak bir arkaplan resminin sadece belirli bir bölümünün görünmesini sağlayabiliyoruz. Mesela CSS dosyamızın içinde yuvarlak kenarlar için kullandığımız 4 adet yuvarlak köşe olduğunu düşünürsek, CSS kodları ile bu 4 resmi birleştirip hangi köşe ise ona göre o kısmın gözükmesini sağlayabiliriz. Gene aynı şekilde CSS menümüz için kullandığımız 4 ayrı resmi + 4 ayrıda :hover için resmi , bir resimde birleştirip CSS kodları ile neyin-nerede gözükeceğini ayarlayabiliriz. Böylece varsayılan içeriğe göre, 10 istekten daha kurtulup istek sayısını 22’ye düşürmüş oluruz.

Seçimli son adım: benim bandım çok, kaynağım yok!
İlk iki adım size yeterli gelmedi mi? Öyleyse dosyalarınızı “ link veya import” ile kodlara yerleştirmek yerine, doğrudan içine gömün. Böylece en az kaynağı kullanıp en çok bant genişliği kullanımını sağlamış olursunuz.

Bu işlemleri yaparak sitenizin hızında ve sunucunuzun kaynak tüketiminde gözle görülür bir iyileşme sağlayabilirsiniz. Verilen örnekler, varsayılan özellikler ve tahminler elbette gerçeklerle birebir örtüşmeyebilir, uygulamalarınızda başarılar.

A. Çetin
[Not: Birisi httperf veya ab ile somut bir kanıt sunmaya vakit ayırırsa çok sevinirim.]

Görüşler

0
siyah83
Birilerinin http protokolunde biraktigi bir eksikligi gidermek icin digerlerinin ne kadar ugrastigini simgeleyen cok guzel bir ozet.

Bence http protokolunde acilacak sayfaya ait tum kaynaklari tek bir istekte toplu olarak gonderecek bir ozellik olsaydi bugun hicbirimiz bunlarla ugrasmayacaktik.

Bu ayni zamanda su anda her yerde standart olarak kullanilan http protokolunun gelistirilirken aslinda cok da ilerisinin dusunulmedigini , bence yapip gecmisler iste dedigim bir durum .

Hadi yapmislar kac senedir kullaniyorlar, neden hala degistirmiyorlar :).

İnsanlığın birbirine eziyetinden başka bir şey değil .
0
anonim
Sadece bir nokta var, yazida bahsi gecen istekler icin her seferinde mevcut baglanti sonlandirilip yeni baglanti olusturulmaz. Modern http sunucularinin ve browserlarin destekledigi uzere, keep-alive sayesinde sunucuya bir kez TCP portundan baglanti olusturulur ve tum istekler bu baglanti uzerinden gerceklestirirlir.
0
mow
Bundan bahsetmeyi düşünmüştüm, haklısınız ama tasarımcıları hedef aldığım için bahsetmedim. "Keepalive" da, yazıdakine benzer mantığın sunucu taraflı olarak uyarlanması (veya tersi işte). Ancak o linkini verdiğiniz wikideki yazan şeye ben biraz takıldım, sanki mükemmel süper ötesi birşeymiş gibi hiç olumsuz taraflarından bahsetmemişler. Yeri gelmişken ben bahsedeyim :) keepalive, hakkında öyle kesin ifadelerle konuşulabilecek bir özellik değil, çünkü her browsera ve her sunucuya (hatta ayara) göre farklılıklar gösteriyor, HTTP durum belirteci olmayan bir protokol ve keepalive bunu değiştirmiyor yani gene belirli zaman aralıkları var, yaptığı şey sadece ilgili soketi belli bir zaman içerisinde kapatmamak ve iki tarafın sürekli iletişim içinde olmasını sağlamak ancak bunun bir garantisi yok yani,"bir kez bağlantı oluşturulur ve tüm istekler artık ordan gider" diyemeyiz, sunucunun ne zaman bağlantıyı kapatacağı kesin değil, kesin olan şey bağlantı kapanınca haber vermesi o kadar. "Keepalive"ın elbette avantajları var ancak dezavantajlarıda var, gene aynı bu yazıdaki mantık birebir örtüştüğünden bant genişliği kullanımını önemli oranda yükseltiyor. Kaldıki kaynak azaltmak için yapılan bu özellik bazen daha fazla kaynak israfınada yol açabilir, özellikle tek istemcinin-tek istek yaptığı durumlarda. Yaniuzun lafın kısası keepalive a güvenmeyelim güvendirtmeyelim :)
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Internet B*ktur!

FZ

Siber yaşam yeni bir kültür yarattı ama herkes için aynı sonucu doğurduğunu söylemek mümkün değil. İşte 11 alternatif bakış açışı. Bakalım bu garip ve radikal manifestoya ne tür tepkiler gelecek:

Türkiye'nin Yurtdışı Internet Erişimi Üzerine - 1

FZ

Kablo koptu. Yok efendim yedekli. Denizde deprem oldu. Tedbir aldık. Tüh alamadık. Yok yok hallediyoruz konuyu güvenin bize, koskoca kurumuz. A-aa gene gitti hatlar, tüh!... derken Türk Telekom'un yurtdışı Internet çıkış hizmeti arap saçına döndü dönecek. Pekiyi ama bu işin içyüzü nedir? Hong Kong'daki bilgisayarcılar evlere 100 Mbit/s Internet dağıtmak ile meşgul iken parasını tıkır tıkır ödeyen Türkiye Internet kullanıcıları nelere maruz kalmaktadır?

Serdar Güçlü'nün Türkiye'nin Yurtdışı İnternet Erişimi Üzerine - 1 başlıklı makalesi Internet yedeklemesi nedir, ne değildir, civardaki ülkeler bu tür sorunları nasıl çözüyorlar ve Türk Telekom nasıl çözemiyor gibi konulara değiniyor, teknik bir dille gayet güzel anlatıyor. Okuyalım, öğrenelim (ve sonra hesap soralım!)

Dünya Kupası ve Internet

conan

Dünya Kupası Internet için yeni bir test alanı oldu. Sponsorlar adeta Internet üzerinden Dünya kupası ile ilgili birşeyler verebilmek için birbirleriyle yarışıyorlar. Video on-demand, Shockwave, flash, vs... gibi Internet teknolojileri ile donatılmış siteler bayağı güzel projeler sunuyorlar. Benim ilginç bulduğum bir iki linki sizlerle paylaşmak istedim.

DSL İhalesi Meteksan´ın

FZ

Türkiye'de internet kullanıcı sayısı uzun bir dönemdir artmıyor. Bunun en büyük sebeplerinden birisi bilgisayarlaşma oranının değişmemesi. Ancak öte yandan mevcut bilgisayar sahipleri için de internet erişimi hem yavaşlığından dolayı verimli değil, hem de sunulan hizmetin bedeli çok yüksek. Bu gidişatı bir parça da olsun değiştirebilecek DSL bağlantısının genişletilmesine yönelik Türk Telekom tarafından açılan ihaleyi Meteksan kazandı.

DSL teknolojisi bugün kullandığımız telefon hatları üstünden çok daha hızlı internet erişimi sunabiliyor. Şu anda sadece İstanbul, Ankara, İzmir ve Çanakkale olmak üzere toplam 4 il ve 32 santralda hizmet veren sistem, Meteksan'ın geçtiğimiz hafta aldığı ihale ile çok yakında 40 il ve 168 santralda hizmete girmiş olacak.

Kaynak: Radikal

Bana Homer'ın resmini yapabilir misin Abidin? CSS ile

sundance

Browserların Web standartlarına uyup uymadığını kontrol eden Acid testi oldukça meşhur. Birçok browserın bu testlerden geçememiş olması da ilginç bir detay.

Bu testin geliştirilmesi de oldukça sıkıntı yaratmış. Fakat bazı arkadaşlar, bir seviye daha ileri taşıyarak, CSS'ler ile Homer Simpson resmi yapmışlar. CSS'e nasıl takla attırılır görmek istiyorsanız animasyona bir göz atın.