Web tasarımcıları için sunucu taraflı optimizasyon

0
mow
Bir web projesinde CSS/XHTML/Javascript ve benzeri işleri siz yapıyorsanız burada anlatılanlar tam size göre. Evet siz doğrudan ne betik dili ile yazılmış bölümlere ne de sunucu ayar dosyalarına ulaşmıyor ve onları kullanmıyor olsanızda sunucu taraflı optimizasyonda sizlerin doğrudan katkısı sandığınızın aksine çok büyük.
Amaç
Bu tür optimizasyondaki yegane amaç istemcinin (client, izleyen, ziyaretçi) sunucuya yaptığı istekleri (request) en düşük sayıya indirmektir. Çünkü istemcinin her isteği sunucuda ya bir fazladan sürecin (process, işlem) çalışması, ya da var olan sürecin kullandığı kaynağın bir kısmını tahsis etmesi demektir. Her iki şekilde de sunucu bu isteğe kaynak ayıracaktır.

Başlangıç Noktası
Her şeyden önce bilinmeli ki, kaynak kullanımı ile bant genişliği kullanımı tahterevallinin farklı uçlarındadır. Eğer yapılan proje sunucu kaynaklarını çok tüketiyorsa (çok fazla istemci varsa veya olacağı öngörülüyorsa) ve bant genişliği kaynağı sonuna kadar kullanılmıyorsa kaynak-duyarlı bir optimizasyon yapmamız gerekir. Peki nasıl karar verebilirsiniz?

1 - Web istatistiklerine bakarak: Eğer yeni gelen ziyaretçileriniz, eski ziyaretçilerinize oranla yüksekse,
2 - Sunucu yük durumuna bakarak: Eğer barındırma şirketiniz web sitenizin sürekli çok kaynak tükettiğinden -bilmemne- sınırını aştığından bahsedip duruyorsa,
3 - Sitenizin açılış hızından rahatsız iseniz,
4 - Aynı an içerisinde daha çok ziyaretçinizin olmasını ısrarla istiyor ve bant genişliğine çok fazla önem vermiyorsanız,
5 - CSS / HTML vb. kodlarınızı sürekli değiştirmiyorsanız ,

sıralanan seçeneklerden iki veya daha fazlası size uyuyorsa, bu optimizasyonu yapmalısınız.

Varsayılan web projesinin içeriği
Web sitenizin HTML kodlarında 5 CSS, 2 Javascript ve 10 resim dosyası olduğunu, bu 5 CSS’in içerisinde ise toplam olarak 20 adet arkaplan için kullanılan resim olduğunu varsayalım.

Kolları sıvamadan önce bilmeniz gerekenler
Hop: Bir istek, istemciden sunucuya ulaşırken bir çok bilgisayar üzerinden atlayarak gider. Bu atlamaların her birine hop denir ve milisaniyeler ile ölçülen bir zamanda gerçekleşir. Hopta kaybedilen zamanın sebebi, her isteğin üç aşama için zaman harcamasıdır, 1-bağlanma zamanı, 2-sunucunun isteği işlemesi için geçen zaman, 3-sunucu ile istemci arasındaki veri transferi için geçen zaman. Çok istek yapıldığında doğal olarak geçen zamanda çok olacaktır.

Sabit Kaynak: Sunucu, isteğin içeriği ne olursa olsun, sunucuda ister bir servis çalışsın ister çalışmasın kesin olarak her istek için belirli bir kaynak ve zaman ayırmak zorundadır. Çok detaylandırmadan zaman kaybını açıklamak gerekirse, istekler TCP ile iletilir ve bu protokolde durum belirteci bulunmaz, daha doğrusu durum belirteci belirli zaman aralıkları ile varmış gibi kabul edilir, (daha detaylı bilgi için TCP, SYN , ACK, FIN anahtar kelimelerini google’a sorabilirsiniz) işte bu zaman aralığında sunucu, o istek için belirli bir kaynak tahsis etmek zorundadır, bunada sabit kaynak denir. (en azından bu yazıda biz öyle diyoruz :) )

İlk adım: toparlama
Siteyi ilk defa ziyaret eden (veya önbellek-cache kullanmayan) istemci, siteye ulaştığı an sunucuya toplamda (varsayılan içeriğe göre) 37 adet istek gönderir. Yani her istek, sunucuya belli bir hoplama sayısında ulaşacak ve veriyi gene bir o kadar hop ile geri alacaktır (ilk zaman kaybı) üstelik her istek için sunucu sabit bir kısım kaynağını ayıracak, işlemin içeriğine göre de bu kaynak tahsisini yükseltecektir (kaynak israfı ve ikinci zaman kaybı). Halbuki biz CSS dosyalarımızı birleştirirsek, yani 5 CSS dosyasını 1 CSS dosyası olarak birbirilerine ekleyerek kaydedersek, otomatik olarak 4 adet isteği engellemiş, zamandan ve kaynaktan tasarruf etmiş oluruz. Aynı şekilde JS dosyalarımızı birleştirerek 37 adet olan istek sayısını 32’ye düşürürüz.

İkinci adım: CSS özelliklerini kullanarak resim sayısını azaltmak
Hepimizin bildiği gibi bazı CSS özelliklerini kullanarak bir arkaplan resminin sadece belirli bir bölümünün görünmesini sağlayabiliyoruz. Mesela CSS dosyamızın içinde yuvarlak kenarlar için kullandığımız 4 adet yuvarlak köşe olduğunu düşünürsek, CSS kodları ile bu 4 resmi birleştirip hangi köşe ise ona göre o kısmın gözükmesini sağlayabiliriz. Gene aynı şekilde CSS menümüz için kullandığımız 4 ayrı resmi + 4 ayrıda :hover için resmi , bir resimde birleştirip CSS kodları ile neyin-nerede gözükeceğini ayarlayabiliriz. Böylece varsayılan içeriğe göre, 10 istekten daha kurtulup istek sayısını 22’ye düşürmüş oluruz.

Seçimli son adım: benim bandım çok, kaynağım yok!
İlk iki adım size yeterli gelmedi mi? Öyleyse dosyalarınızı “ link veya import” ile kodlara yerleştirmek yerine, doğrudan içine gömün. Böylece en az kaynağı kullanıp en çok bant genişliği kullanımını sağlamış olursunuz.

Bu işlemleri yaparak sitenizin hızında ve sunucunuzun kaynak tüketiminde gözle görülür bir iyileşme sağlayabilirsiniz. Verilen örnekler, varsayılan özellikler ve tahminler elbette gerçeklerle birebir örtüşmeyebilir, uygulamalarınızda başarılar.

A. Çetin
[Not: Birisi httperf veya ab ile somut bir kanıt sunmaya vakit ayırırsa çok sevinirim.]

Görüşler

0
siyah83
Birilerinin http protokolunde biraktigi bir eksikligi gidermek icin digerlerinin ne kadar ugrastigini simgeleyen cok guzel bir ozet.

Bence http protokolunde acilacak sayfaya ait tum kaynaklari tek bir istekte toplu olarak gonderecek bir ozellik olsaydi bugun hicbirimiz bunlarla ugrasmayacaktik.

Bu ayni zamanda su anda her yerde standart olarak kullanilan http protokolunun gelistirilirken aslinda cok da ilerisinin dusunulmedigini , bence yapip gecmisler iste dedigim bir durum .

Hadi yapmislar kac senedir kullaniyorlar, neden hala degistirmiyorlar :).

İnsanlığın birbirine eziyetinden başka bir şey değil .
0
anonim
Sadece bir nokta var, yazida bahsi gecen istekler icin her seferinde mevcut baglanti sonlandirilip yeni baglanti olusturulmaz. Modern http sunucularinin ve browserlarin destekledigi uzere, keep-alive sayesinde sunucuya bir kez TCP portundan baglanti olusturulur ve tum istekler bu baglanti uzerinden gerceklestirirlir.
0
mow
Bundan bahsetmeyi düşünmüştüm, haklısınız ama tasarımcıları hedef aldığım için bahsetmedim. "Keepalive" da, yazıdakine benzer mantığın sunucu taraflı olarak uyarlanması (veya tersi işte). Ancak o linkini verdiğiniz wikideki yazan şeye ben biraz takıldım, sanki mükemmel süper ötesi birşeymiş gibi hiç olumsuz taraflarından bahsetmemişler. Yeri gelmişken ben bahsedeyim :) keepalive, hakkında öyle kesin ifadelerle konuşulabilecek bir özellik değil, çünkü her browsera ve her sunucuya (hatta ayara) göre farklılıklar gösteriyor, HTTP durum belirteci olmayan bir protokol ve keepalive bunu değiştirmiyor yani gene belirli zaman aralıkları var, yaptığı şey sadece ilgili soketi belli bir zaman içerisinde kapatmamak ve iki tarafın sürekli iletişim içinde olmasını sağlamak ancak bunun bir garantisi yok yani,"bir kez bağlantı oluşturulur ve tüm istekler artık ordan gider" diyemeyiz, sunucunun ne zaman bağlantıyı kapatacağı kesin değil, kesin olan şey bağlantı kapanınca haber vermesi o kadar. "Keepalive"ın elbette avantajları var ancak dezavantajlarıda var, gene aynı bu yazıdaki mantık birebir örtüştüğünden bant genişliği kullanımını önemli oranda yükseltiyor. Kaldıki kaynak azaltmak için yapılan bu özellik bazen daha fazla kaynak israfınada yol açabilir, özellikle tek istemcinin-tek istek yaptığı durumlarda. Yaniuzun lafın kısası keepalive a güvenmeyelim güvendirtmeyelim :)
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Türkiye Genel Bilgi Tabloları

fragile

Türkiye il -ilçe - plaka- telefon - postakodu tablolarını incelemek ve yararlanmak isteyenler için şöyle bir döküman halinde hazırladım. Dökümanın alt kısmında ise ufak bir e-devlet eleştirisi var.

Umarım beğenirsiniz.

WWW Kısaltmasını Beynimize Çakan Adamla Röportaj

FZ

Internet tarayıcınızın adres satırına her WWW yazışınızda Tim Berners-Lee'nin basit ama dünyayı değiştiren fikrinin somut halini kullanıyorsunuz. Avrupa'nın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı CERN'de çalışırken, 1989 yılında "World Wide Web"i geliştiren bu yaratıcı aynı zamanda 1990 yılında ilk Internet tarayıcı yazılımı da tasarladı. Tim Berners-Lee ile yapılmış bir röportajı, ortaya attığı fikirler ve uygulamaların hayatımızı ne kadar dönüştürebildiğine dair düşüncelerini bu adresten izleyebilirsiniz.

AÜİF İletişim Portalı

anonim

Bazıları hala kar yağınca sitesini kapatadursun, Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencileri, ilef.ankara.edu.tr adresinde çok güzel bir iş çıkartmışlar. Tasarımından içeriğine kadar kendilerine özgü bir hava yaratmayı başarmışlar, ve iletişim fakültesi olmanın avantajlarını da gayet güzel kullanmışlar, ve kullanmaya devam ediyorlar. Benim en çok hoşuma giden, sitelerindeki içeriği kendilerinin yaratması, başka sitelerden potpori yapılmaması oldu. Böylece yaptıkları iş yalnızca sanal dünya ile sınırlı kalmıyor, ellerindeki imkanları kullanarak gerçek dünya ile de güzelce entegre ediyorlar. Son bir not, siteyi tamamen iletişim fakültesi öğrencileri yapıyor ve PHP kullanıyorlar. Bazı bölümlerde PHP-Nuke kullanmışlar ve bayağı şık olmuş, Nuke kullanıldığı yalnızca linklerden anlaşıyor :)

WhatsApp, Signal, BlackBerry Messenger ve Diğerleri: Hangisini Kullanmalı? Neden? #3

Zakkum

Bu yazıdaki değerlendirme ölçütlerinin en başında “güvenlik” geliyor, işlevsellik ve kalite ise daha sonra ama elbette önemliler. Kullanıcı bilgileri üzerinden para kazanma, gözetleme ve kötüye kullanma mekanizması olduğu sürece değerlendirme açısından güvenliği her zaman ilk sıraya koymak durumundayız. Güvenli derken neyi kastediyoruz, bunu açmamız şart.

Yalnızca anında mesajlaşma için değil...

Online Grafik Editörü

DemensMagnet

Sıkça kullandığımız yazılımların web uygulamaları geliştirilmeye devam ediliyor. Word, excel, takvim yazılımları, rss okuyucular derken grafik editörleri web'e taşınmaya başladı. Neredeyse Photoshop kadar kapsamlı geliştirilmiş cellsea Photo Editor karşınızda:
cellsea Photo Editor'ün marifetlerine de buradan ulaşabilirsiniz.