Türkçe (IDN) alan adı (eşref.com)

Eskiden alan adımızı ("domain") seçerken yalnızca ASCII/İngilizce harf yazabiliyorduk. VeriSign tarafından getirilen bir mekanizma sayesinde, artık Türkçe karakter dahil her dilde alan adı tescil etmek ve kullanmak mümkün hale gelmiştir. IDN alan adlarını nerelerden alabiliriz? IDN alan adını sitemiz için nasıl kullanırız?

IDN terimi Internationalized Domain Name ifadesinin kısaltmasıdır. Bir alan adında ASCII'de/İngilizce'de olmayan karakter varsa, o alan adı IDN destekli bir alan adıdır. IDN destekli alan adı dağıtan kayıt şirketi çok azdır. Ben ICANN sertifikalı bir şirket tercih etmenizi öneririm. Seçtiğiniz şirketten alan adınızı tescil ettiğinizde siteniz için kullanmak için aşağıdaki işlemleri yapmalısınız;

1) Alan adının Name Server'larını (NS/DNS) tayin edin

Alan adının ayarlarına girin ve NS/DNS olarak kendi belirlediğiniz NS/DNS'leri yazın.

2) IDN destekli alan adınızın ASCII karşılığını öğrenin

nic.tr sitesindeki IDN Çevirici sayfasını kullanarak ASCII karşılığını öğrenin:

3) ASCII karşılığını NS/DNS sunucusuna kaydedin

Alan adının IDN destekli adını ("eşref.com") değil ASCII karışılığını ("xn--eref-55a.com") kaydedin.

4) ASCII karşılığını web sunucusunuza kaydedin

Web sunucunuza (IIS/Apache vb) alan adının IDN destekli adını ("eşref.com") değil ASCII karışılığını ("xn--eref-55a.com") kaydedin.

Notlar

IDN alan adlarını yalnızca web sitelerinde kullanabiliyoruz. E-posta adreslerinde vs kullanamıyoruz.
Ziyaretçiniz adres satırına IDN alan adınızı yazdığında kişinin tarayıcısı IDN dönüştürme işlemini yapıp ASCII karşılığını kullanacaktır. Fakat maalesef Internet Explorer 6 bu yeteneğe sahip değil. IE 7 yaygınlaşana kadar IDN isimler biraz sıkıntı çıkartabilir. Firefox'ta ise herhangi bir sorun yok.
IDN ile ilgili olarak VeriSign resmî sayfalarına göz atmanızı öneririm, VeriSign: IDN

Kaynak: http://blog.vukuf.com/2008/01/trke-idn-alan-ad-erefcom.html

Görüşler

Betelgeuse
yaklaşık 15 yıl önce

Bu kadar zorlama ve uydurma birşeyse bence hiç de uğraşmaya gerek yok.

esrefatak
yaklaşık 15 yıl önce

IDN alan adları aslında çok gerekli ve faydalıdır. Şöyle ki; diyelim ki bir kampanya başlattınız. Kampanyanız diyetle ve formda kalmakla ilgisi var. Her kampanyanın bir sloganı olur. Sizin sloganınız şu olsun diyelim: '2 hafta 2 öğün'. Kampanyanız için bir internet sitesi yapsanız iyi olabilir. Sloganınızı site adresi olarak kullanmak en mantıklısı olabilir. Bu durumda sitenin adresi ne olmuş oldu?: 2hafta2ogun.com Sizce ilk okunduğuna anlaşılır bir site adresi mi? Bence değil. Emin olun bir çok müşteriniz, siteyi şöyle açmaya çalışacaktır: 2hafta2öğün.com Ama siteniz açılmayacaktır. Müşteri sıkılıp pencereyi kapatacaktır. Üstelik, sitenizin çalışmadığını düşünüp size kısacaktır. 'Ayıplı hizmet' diyecektir. Kaş yapalım derken göz çıkarmak diye buna denir!

İşte tam bu noktada IDN alan adlarının kıymeti ve faydası ortaya çıkıyor. Lütfen IDN adresinizi tescil edin. Birisi adres satırına bu adresi yazarsa, onu asıl adresinize yönlendirin (2hafta2ogun.com). Böylece Türkçe harflerle İngilizce harfleri birbirine karıştıran (ö o İ i I ı g ğ ü u ç c) önemli sayıda müşteriyi geri kazanmış olursunuz.

Ya kampanyanız çocuklara hitaben olsaydı? Hangi çocuk 'çikolataçağrısı.com' gibi bir adresi 'cikolatacagrisi.com' olarak yazmayı becerebilir ki?

Son olarak; sitenizin IDN adresini kötü niyetli birisi tescil ederse ve kendi sitesine yönlendirirse hoşunuza gider mi?

İşte size IDN alan adını da kullanmak için birçok neden. :)

Tarık
yaklaşık 15 yıl önce

internetten site takibi yapan ama kampanya sitesinin "2hafta2öğün.com" olarak yazılabileceğini düşünen, o şekilde yazıp ulaşamayınca boşver gitsin diyen biri? ilginç bir müşteri modeliymiş. :)

jfever
yaklaşık 15 yıl önce

sadece tilki ikonunu bilen ve onu tiklayip web'de gezmeyi becerecek kadar bilgisayar kullanan annem dahi ogrendi adresleri nasil yazmasi gerektigini..

portakal ağacına bakmasını onerdiğimde kendiliginden portakalagaci.com yaziyor ve aksama oradaki yemegi yapabiliyor.

suphesiz alip yonlendirmek iyi olabilir. hani yanlis yazilirsa filan. fakat kendisi basli basina bir fayda saglamiyor maalesef. (belki) destekliyici bir hizmet.

unutmadan, eşref.com açılmıyor, sadece park edilmiş sanırım.

LesPaul
yaklaşık 15 yıl önce

IDN'nin iyi bir fikir olduğuna inanmıyorum. Ayrıca başka bir yorumcunun da yazdığı gibi phishing saldırılarına ek imkanlar sağladığı da aşikar.

Örneğinizde 'çikolataçağrısı.com' adresini kullanmışsınız. Emin olun, eğer bahsettiğiniz çocuklar 'cikolatacagrisi.com' yazamıyorsa, başarı ile 'çikilotaçağrısı.com', 'çokolataçağrısı.com', 'çukolataçağrısı.com', 'çukulataçağrısı.com' gibi pek çok alternatifi yazacaklardır.

nehuse
yaklaşık 15 yıl önce

Bu uygulama uzun zamandır var bir ara nic.tr de kayıtlı domainlerimin türkçesini almam için bir sürü mail gelmişti bencede artık çok geç bu tip isimleri almanın bir faydası yok bence..

erhanbaris
yaklaşık 15 yıl önce

benim klavyemde turkce karakter yok :)
asciida kalmak daha iyisi. en azindan evrensel ;)

kesken
yaklaşık 15 yıl önce

evrensel?! birakin evreni dunya icin bile yeterli degil ascii adresler, duruma birkac harf olarak bakmamak lazim. bunun ruscasi, cincesi, japoncasi, vs. de var.

ascii karakterlerin yeterli oldugu kac tane alfabe var dunyada ki?, ingilizce ne cografi olarak ne de nufus olarak en yaygin dil degil sanirsam, cagimizin esperantosu olarak kullaniliyor sadece. herkesin anadili internet kullanimi icin yeterli olmali.

bir an evvel ascii bagimliliklarindan siyrilmasi gerektigini dusunuyorum bilisim dunyasinin (ve kendimin :)

erhanbaris
yaklaşık 15 yıl önce

hadi diyelim senin dedigin gibi yaptik. benim gibi kisiler turkce sayfalara girmekte zorlanmiyacaklarmi? ben bir iki tane rus sitesi takip ediyorum. peki onlarda kendi dillerinde yazilinca nasil girmem gerekecek. isminin ascii olarak ismini arayip xn bilmem ne diye aklimda tutmak istemem.
haa ne yazikki henuz uzaylilar dunyamizda yasamiyor ve onlarin internet kullanma aliskanliklari yok ;)
su anda kullanilacak bir sey. aslinda turkce alan adi cikali uzun sure oluyor. ama ne faydasi olacak onu tam kestiremiyorum. adam turkce isim yazinca. xn-- gibi bir adres cikinca emin olunki yeni kullanicilar yanlis bir siteye gittiklerini dusuneceklerdir.
aslinda uzatilacak yada irdelenecek bir konuda degil. secim meselesi. isteyen kullanir isteyen kullanmaz. ben sahsen kullanmam. zaten turkce klavye almayada su an icin ihtiyacim yok. :)

fkoksal
yaklaşık 15 yıl önce

"Standards make an enormous and positive contribution to most aspects of our lives, ensuring desirable characteristics of products and services such as quality..." [1]

[1] Wikipedia

tongucyumruk
yaklaşık 15 yıl önce

Unutulmaması gereken bir diğer nokta IDN adreslerinin phshing tarzı saldırılara gayet uygun bir ortam sağlamasıdır. IDN sayesinde biri sizi fazlamesai.net yerine fazlamesaỉ.net'e yönelendirebilir. Ne yazık ki bazı unicode karakterler birbirine gözle ayırd edilemeyecek kadar benziyorlar. Bu tip phishing saldırılarından korunmak amacıyla Firefox'ta IDN öntanımlı olarak kapalı geliyor.

mos
yaklaşık 15 yıl önce

phishing yiyecek muhtemel kullanıcı profili isbank.com ve iŞbank.com arasında seçim yapmak zorunda kalsa, "ş" harfli olannın daha gerçek olduğunu düşünecektir.

hayır sosyal bilimci değilim :)

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

YouTube'e Sansür!

tongucyumruk
6 Mart 2007, 1 dakika okuma süresi

InternetHaber adlı haber sitesinde yayınlanan bir haberin ardından harekete geçen İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı haberde belirtilen videoyu inceleyerek İstanbul Nöbetçi Sulh Ceza Mahkemesi'ne başvurarak YouTube'e erişimin kapatılmasını istedi. Durumu değerlendiren mahkeme siteye erişimi yasakladı.

Bir kaç ilginç rakam

conan
25 Aralık 2001, 1 dakika okuma süresi

Internet üzerine ordan burdan topladığım birkaç istatistiksel veri:

- Google'da şu an ki indexlenmiş web sayfası sayısı: 2,073,418,204
- 2000 yılında tahmin edilen Internet'teki reklam pazarı payı 5 Milyar $
- Fortune 500 listesindeki şirketlerin sadece %30'unun web sayfası var.

Az ama öz : Opera 7

sleytr
16 Kasım 2002, 1 dakika okuma süresi

Son bir aydır çıktımı diye iki-üç günde bir kontrol ettiğim Opera 7'nin ilk betasını sonunda indirdim. Şimdilik sadece Windows sürümü)
Bir saatlik bir kullanım sonrasında Opera 7'nin en az umduğum kadar iyi olduğunu söyleyebilirim. Sayfa gösterim motoru tamamiyle baştan yazılan Opera 7 artık bir çok standardı ve standard olmayan bazı özellikleri daha iyi destekliyor. (Changeloguna buradan bakabilirsiniz)
Norveç'li ustalar M2 ile Opera'nın sörf konusundaki hız ve performansını e-posta ve haber gruplarına erişim alanınada taşımışlar. Son olarak Opera'nın eklenen ve geliştirilen onca özelliğine rağmen hafifliğinden ve hızından hiçbir şey kaybetmediğini de belirttikten sonra sizi hemen bu 3.1mb'lık az ama öz browserın deneme sürüşüyle baş başa bırakıyorum...

Amazon'un Mekanik Türk'ü

vst
4 Kasım 2005, 1 dakika okuma süresi

İnsanların (şimdilik) bilgisayarlardan daha iyi ve hızlı bir şekilde yaptığı işleri yapıp para kazanmak ister misiniz? O zaman Amazon'un yeni servisi "Mekanik Türk" ilginizi çekebilir.

Peki biz Türklerin konuyla ilgisi ne ki?

Sezer siyaset meydanlık ünlü Rtük yasasını iade etti

sidar
18 Haziran 2001, 1 dakika okuma süresi

TC Cumhurbaşkanı Sezer, siyaset meydanlarında Ovakışla köylüleri ile tartışılan Türk İnternet'inin (!) önüne set koyacak ünlü Trük (Rtük/türk/tükr) yasasını iade etti. Yorum yapmadan iade gerekçesini yazıyorum:
"İletişim teknolojisinde bir devrim niteliğindeki internet yayıncılığının en baskın yönü, düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğünün, özgün kanaat oluşumunun günümüzdeki en etkin kullanım alanı olmasıdır.

İnternet ortamındaki yayıncılıkta, hukukun üstün kılınması, kişilik haklarının korunması ve bunun yanında da yayın yoluyla düşünce ve ifade özgürlüğü gibi duyarlı alanların dengelenmesi sorunu ortaya çıkmaktadır. Bu sorunlar ancak, ifade özgürlüğü esas alınarak ve yayınlar üzerindeki denetim yargıya bırakılarak sağlanabilir.

İnternet yayıncılığına ilişkin ilkelerin ve öteki düzenlemelerin özel bir yasa ile yapılması en doğru yol olacaktır. Bu yola gidilmeyerek, yayınların düzenlenmesinin tümüyle kamu otoritelerinin takdirine bırakılması ve Basın Yasası'na bağlı kalınması internet yayıncılığının özelliği ile bağdaşmamaktadır. "