Python tabanlı Türkçe deasciifier

0
FZ
Kısa süre önce Deniz Yüret'in Türkçe 'deasciifier'ını (turkish-mode, Emacs Lisp ile yapılmış) Python'a çevirdim. Kaynak kod adresi: http://github.com/emres/deasciifier.

'deasciification' ve 'deasciifier' terimlerine aşina olmayanlar için kısa açıklama: Türkçe harfler kullanılmadan, sadece ASCII harfler ile yazılmış Türkçe metinlerin, düzgün şekilde Türkçe harfler kullanılarak yazılmış hale çevrilmesine 'deasciification' denir. Bu duruma bir örnek verelim, girdi metni mesela

"Opusmegi cagristiran catirtilar."

ise, çıktı metni şöyle olmalıdır:

"Öpüşmeği çağrıştıran çatırtılar."
Peki ama kim Türkçe harfleri kullanmadan Türkçe yazar, buna benzer durumlar ne zaman karşımıza çıkar? Mesela klavyeniz Türkçe olmayabilir, tembel olabilirsiniz, yahut IMDb'deki Türk film isimlerini Türkçe harfli hale getirmeniz gerekiyor olabilir (örn. "Yahsi bati"yi "Yahşi Batı" yapmanız gerekebilir).

Her ne kadar bu işi ya da benzerini yapan sistemler daha önceden geliştirilmiş olsa da Python ile yeniden yazmanın gerekli olduğuna karar verip bunu gerçekleştirdim çünkü:

- Deniz Yüret'in geliştirdiği turkish-mode Emacs için Emacs Lisp ile geliştirilmiş bir sistem. Ben de Emacs kullanıyorum ama çoğunluk için bu durum geçerli değil.

- Bu sistemin Javascript implementasyonu http://turkce-karakter.appspot.com/ adresinde mevcut ve son kullanıcı için pratik fakat komut satırından yahut kendi programları içinden iş yapmak isteyen programcılar için çok pratik değil.

- Zemberek tabanlı bir 'deasciifier' açık kodlu olarak erişilebilir durumda ve web tabanlı hali de var http://zemberek-web.appspot.com/ adresinde ama yine programcılar için çok pratik değil. Tek istediğiniz pratik şekilde 'deasciification' yapmak ise önce Java kurmak, ardından da tam teşeküllü bir imla kontrol sistemini devreye sokmak, vs. biraz yorucu bir iş. Ayrıca Zemberek'in kullandığı yöntemler farklı ve bazı metinleri düzgün 'deasciify' edemiyor.

- Sabancı Üniversitesi'de Gökhan Tür tarafından geliştirilmiş (ve burada bahsedilen deasciifier'a ilham kaynağı olmuş) sistemin bazı kısıtkamaları var: Kaynak kodu açık değil, sistemi download edemiyorsunuz, web arayüzünün uzunluk limiti var. Ayrıca neden verilerinizi bir başkası ile paylaşmak zorunda kalasınız ki?

Şimdi de birkaç kullanım örneği, önce Python içinden:



Ve şimdi de komut satırından:

$ echo "Yilanlarin Ocu" | python deasciify.py 
Yılanların Öcü

echo "Hic fena olmadi sanirim, ne dersin hocam?" | python deasciify.py 
Hiç fena olmadı sanırım, ne dersin hocam?


Elbette bu deasciifier da mükemmel değil, bazen hata yapabiliyor ancak anadili Türkçe olan biri olarak pratik olarak hemen her türlü durumda işe yaradığını ve çok pratik olduğunu söyleyebilirim. Sistemin ardındaki teoriyi merak ediyorsanız Deniz Yüret'in makalesini okuyabilirsiniz. Bu sisteme eklenebilecek en heyecan verici özellik herhalde sistem çalışırken onun hatalarını düzeltip sistemi eğitebilme özelliği olurdu ancak bu başka bir projenin konusu olsun şimdilik. Şimdiki yakın vadeli planlarım arasında şunlar var: Sisteme web arayüzü eklemek, daha da kolay kullanılmasını sağlamak için Python Package Index'e eklemek, kendi başına çalışan GUI tabanlı bir versiyon geliştirmek ve Linux ile Windows'da kolayca kullanılabilmesini sağlayacak şekilde eklemeler yapmak.

Not: Bu yazı http://ileriseviye.org/blog/?p=3274 adresindeki İngilizce yazının çevirisidir.

Görüşler

0
FZ
0
pichoscosama
Çalışma prensibi nedir? "Yilan" kelimesinin "Yılan" olduğu nasıl algılanmakta? Office veya FF gibi kelimelerin olduğu bir liste mi var?
0
FZ
Bir tür liste var evet ancak karar listesi denen özel bir yapı kullanıyor ve bu yapı da epey büyük bir Türkçe metin yığını üzerinden istatistik analiz ile oluşturukmuş durumda. Bunu gerçekleştiren Deniz Yüret'in özgün makalesini okursanız orada detaylar mevcut: http://www.denizyuret.com/2006/11/emacs-turkish-mode.html ve "Greedy prepend algorithm for decision list induction".
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

İşte geleceğin bilgisayarının arayüzü

nehuse

Sun'ın bilgisayar masaüstü ortamı kavramında devrim yaratacak bu yeniliği henüz geliştirme aşamasında.

Bu yeni kavram, iki boyutlu olarak kullandığımız masaüstünün yerine, üç boyutlu, içinde dolaşabildiğimiz, simgelerimizi, pencerelerimizi, nesnelerimizi yerleştirebildiğimiz sanal bir ortam sunuyor.

"Looking Glass" adı verilen bu projenin yalnız Linux sistemler üzerinde çalışan prototipi mevcut. 2004 yılı ortalarında ilk beta sürümün çıkması planlanıyor.

Sun LGP sayfası:
http://wwws.sun.com/software/looking_glass/index.html

Basın toplantısının videosu: (quickTime)
http://webcast-east.sun.com/archives/GSN-1312/GSN-1312_forjds.mov

Garip Bir Hata Mesajı

PCW

Error Message: Your Password Must Be at Least 18770 Characters and Cannot Repeat Any of Your Previous 30689 Passwords. Çok tanıdık bir işletim sisteminde karşılaşılan bir hata mesajı bu. Tabi ki çözümü de var. En son servis paketini yüklemek.. Tahmin edebildiniz mi? Ayrıntılar bu linkte...

Masaüstü Benzetmesini BumpTop ile Aşın

tongucyumruk

Minority Report/Azınlık Raporu filmini izleyipte filmde Tom Cruise'un kullandığı, bilardo eldiveniyle etkileşime geçilen bilgisayarlara özenmeyen yoktur herhalde. Günlük bilgisayar kullanımızda masaüstü kavramı ile hergün karşılaşıyor olsakta aslında bu benzetmenin çok yerinde olduğu söylenemez. "Masaüstü" olarak adlandırdığımız şey genelde dosyaları ve dizinleri ile daha çok bir dosya dolabını andırır. Bu durumdan sıkılan birkaç yazılım geliştiricisi de sonunda bu konuda birşeyler yapmaya karar vermişler. İşte karşınızda: BumpTop

Google query API

FZ

Efsanevi arama motoru Google geçen Perşembe günü yaptığı açıklama ile programcıların kendi programları içinden doğrudan arama tarama servislerine erişmelerini sağlayan APIyi ve bedavaya sunulan servisinin beta sürümünü duyurdu.

SQLite 3.5.3 Çıktı

Tarık

Yapılandırma ve ek bir sunucu yazılımı gerektirmeyen, tamamen c programlama dili ile geliştirilmiş açık kaynak veritabanı motoru SQLite 3.5.3 sürümüne ulaştı.

En son sürümü burdan indirebilirsiniz.