Kılavuz: Türkçe imla denetleyicisi

0
m1a2
Haberi önce linux.org.tr`de okudum ve hemen kaynak sayfaya zıpladım. Kılavuz, Linux ortamında çalışan bir Türkçe imlâ denetleyicisi. İşte nicedir görmek istediğim türden bir proje :) Umarım sayıları artar. Haberi hiçbir test yapmadan yazıyorum (arka plânda download devam ediyor), çünkü Türkçe`nin kendine has problemleriyle uğraşmaya yönelik her teşebbüs kutsaldır ve (Sabancı üniversitesinde çalışan ?) proje geliştiricilerini de kutluyorum ;)
Yeri gelmişken bu kapsamda bir projeyi daha zikredeyim. Şu linkte `aspell` üzerinden Türkçe denetlemesi yapma yöntemini tercih etmiş olan bir başka `Türkçeleme çözümü` mevcut. (Projedeki en son aktiviteyi 2001`in 1nci ayı olarak gördüm. Şu an ne durumda onu bilemiyorum.)

P.S. Proje, imlâ denetlemesini de içeren `Computational Linguistics` alanında ülkemizin önde gelen bilimadamlarından Sn. Kemâl Oflazer`in supervisor`lığında yürütülüyor zannediyorum . (Yanlışım varsa ilgili kişiler düzeltsin ;) Hâl böyleyse bu çok güzel bir gelişme. Kemâl Bey`e 4-5 yıl önce -o zaman Bilkent`te idi sanıyorum- bu tür bir projeyi GPL olarak dağıtması konusunda bir istek mail`ı yazmış ve son derece nazik bir dille `intellectual property` gerekçeleriyle bunun mümkün olamayacağı cevabını almıştım. Hadi bakalım hayırlısı! Ben şimdi gidiim de programı deneyeyim. Acaba `spell check over TeX` yapabiliyor mu? Meraklandım...

Görüşler

0
cartman
Acaba ispell ya da aspell'e entegre edilebilir mi?

Çok manyak olurdu walla ya :)
0
m1a2
`kilavuz`un entegrasyonu anlamında bunun mümkün olduğunu sanmıyorum. (`ispell` için kesin olarak imkânsız olduğunu söyleyebilirim, `aspell` için de büyük bir olasılıkla öyle.) Mesele şu: ispell tarzı `her derde deva` imlâ denetleyiciler aslında `ingilizce-almanca vb. türü `dertlere deva`. (Burada teknik olarak falanca dil aileleri denilebilirdi fakat terimleri hatırlayamadım.) Türkçe gibi ek kullanımına dayalı `Çekoslovakyalılaştırılamayan` ;) diller -ki Türkçe başı çekiyor- imlâ denetimi açısından büyük sorun. `ispell` sadece kök kelimeleri içeren bir sözlük veritabanından yanlış hatırlamıyorsam `affix` denilen ek ve kural dosyalarıyla bütün türetilmiş sözcükleri de kapsayan bir sözcük uzayı üreterek işlem yapıyor. İngilizce gibi -regular ?- dillerde bunun algoritmalaştırılması kolay, Türkçe de ise `ne yapsak ta şunu CPU`nun kafasında kurallaştırsak` nevinden zorlu bir algoritmik problem var. Ben bu `ispell` mevzusunu Kemal hocaya sordum ve teknik olarak buna benzer bir açıklama yapmıştı. `aspell` getirdiği soyutlamalarla düzensiz dilleri de içerecek yönde atılmış ileri bir adım, mamaafih bu adım Türkçe`nın kıyısına zor ulaşıyor gibi görünmekte. `aspell` C++ ile yazılan ve mümkün her yerde soyutlama yapıldığını tahmin ettiğim bir `motor`a sahip. Türkçe imlâ`nın etkin denetimi için biraz da bu motora müdahale gerekiyo gibime gelmekte (aspell için Türkçe dat hazırlayan geliştirici arkadaş buralara takılsa da bizi aydınlatsa)... Neyse bu konuda çok afakî laf etmeyeyim, yeterince bilmiyorum zira. Yani dostum, bu imlâ denetimi `tırnağın varsa kaşı` türünde bir çetrefil problem. İşte bu yüzden `kaşıma` girişiminde bulunan bu arkadaşları takdir ettim.

Not. Programı hâlâ deneyemedim, denediğimde bi çift laf edecem...
0
dfisek
aspell'in türkçe eklentileri mevcut. gnu türkçe projesinin sayfasından indirilebiliyor diye hatırlıyorum. netekim öyleymiş.

http://gnu-tr.sourceforge.net/dosyalar/aspell-tr.tar.gz

kurulumu ile ilgili aynı sayfada sık sorulan sorular bölümünde bilgi var.
0
cartman
Sağolasın :)
0
anonim
Bir tesadüf eseri bu sayfaya bir şekilde geldim ve bu imla denetleyicileri tartışmasını gördüm. Benim açımdan daha önce geliştirdiğimiz imla denetleyicisi kodunu ve datasını Türkçe LINUX'a koymakta bir sorun yok - ancak ispell/aspell APIsina uymuyor olabilir. Eğer ilgilenmek isteyen arkadaşlar olursa benimle temasa geçsinler ben ham C kodunu verebilirim.

Kemal Oflazer
oflazer@sabanciuniv.edu
0
m1a2
Hocam saygılar sunarım. İlginizi esirgememişsiniz yine. Böyle bir konu üzerinde çalışmayı planlayan veya halen çalışan arkadaşlar için bundan daha güzel bir fırsat düşünemiyorum. Türkiyedeki akademik camianın açık yazılım platformuna daha aktif katılımını sağlamak açısından gösterdiğiniz bu yaklaşımın bir örnek teşkil etmesini diliyorum. Teşekkürler...
0
m1a2
Haber de unutmuşum. Sn. Kemal Oflazer`in çalışmaları hakkında bir fikir almak için (sadece en son) yayınlarını içeren bir link şu, homepage`i de bu. Yaaa, öyle işte, ülkemizde böyle değerler var. Enseyi karartmamak lâzım ;)
0
cartman
Aslında bu sistem KDE spelling sistemine katılabilir...KDEcilere bi önermek lazım :-)
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

NASA Ruby ile Ne Yapıyor?

anonim

Ruby bir programlama dili değildir. Ruby bir eğlence aracıdır. Temel tasarım sebepleri arasında programcıyı eğlendirmek olan başka bir programlama dili yoktur.

Buraya kadar her şey güzel de NASA gibi bir kurumun Ruby ile işi ne?

Web Services - Aslan Payını Kim Kapacak?

SHiBuMi

Türkiyedeki gruplarda ya da sitelerde - fazlamesai hariç ;) - pek bahsini göremesem de, bilişim dünyasında en çok konuşulan konulardan birisi Web Services. Bu alanda şu anda kapışan iki dev var: Sun ve Microsoft; Microsoft, geçtiğimiz haftalar içinde .Net için geliştirme platformu olacak Studio.Net`in final sürümünü çıkarttı. Ancak Aralık ayında yapılan bir araştırmanın verilerine göre J2EE platformu Web Services geliştiricileri arasında Microsoft tabanlı sistemlere göre açık ara önde (%78-%22).

Moveabletype ile kişisel web sitesi yönetimi

angeleous

Kişisel web sitenizde günlük olarak yaşadığınız olayları, paylaşmak istediklerinizi insanlara duyurmak, insanların yazdıklarınıza yorumlarını eklemelerine olanak sağlamak istiyorsanız movabletype bu iş için sade ve güçlü bir uygulama. Perl ile yazılmış uygulama MySQL, PostgreSQL, Berkeley DB destekliyor ileride de Oracle desteği verileceği belirtiliyor. Uygulamanın tüm özellikleri için buraya tıklayabilirsiniz.

POCO C++ Kütüphanesi Örnekleri

mustafa_

POCO C++ kütüphanesi açık kaynak kodlu, daha basit ve hızlı olarak ağ merkezli(network-centric) portatif uygulamalar geliştirmeyi sağlar.

C++ dilinin geliştiricisi Bjarne Stroustrup'un belirttiği gibi:
"İyi bir kütüphane olmadan,çoğu ilginç görevlerin C++'da yapılması zordur, ancak iyi bir kütüphane ile hemen hemen herhangi bir görevin yapılması kolaydır."

CD Player ararken...

conan

Demin monster`ıma CD Player arıyordum (monster benim penguenin adi) console based olmayan, grafik arabirimli, CDDB ozelliği olan ekranda da fazla yer tutmayacak bi program bakınıyordum. grip ile karşılaştım. Çok cici bir arabirimi var. Sonra bir baktım CD-RiP, RiP+Encode gibi özellikleri de varmış. lame, cdparanoia gibi toolları toparlayıp, güzel bir arabirimde sunmuşlar. binary dosya stripped halde 454 K. GUI yaratmak için GTK kullanılmış. İçinde built-in Help menüsü de çıkıyor ki bu beni şaşırttı biraz :) Help`i çalıştırdım şimdi... Nautilus açıldı! Ne alakaysa. :)) [Naklen yayın oldu biraz]

Neyse en sevdiğim yönü ise küçük bir şekilde bi kenara koyup da sakin sakin çalmasını sağlayabiliyorsunuz. Bence oldukça güzel bir program. Herkeslere tavsiye ediyorum. Özellikle benim gibi CD dinlemeyi seviyorsanız. blackbox menüme hemen ekledim :) Sayfada screenshot`lar var.

Müzikli günler.