Kılavuz: Türkçe imla denetleyicisi

0
m1a2
Haberi önce linux.org.tr`de okudum ve hemen kaynak sayfaya zıpladım. Kılavuz, Linux ortamında çalışan bir Türkçe imlâ denetleyicisi. İşte nicedir görmek istediğim türden bir proje :) Umarım sayıları artar. Haberi hiçbir test yapmadan yazıyorum (arka plânda download devam ediyor), çünkü Türkçe`nin kendine has problemleriyle uğraşmaya yönelik her teşebbüs kutsaldır ve (Sabancı üniversitesinde çalışan ?) proje geliştiricilerini de kutluyorum ;)
Yeri gelmişken bu kapsamda bir projeyi daha zikredeyim. Şu linkte `aspell` üzerinden Türkçe denetlemesi yapma yöntemini tercih etmiş olan bir başka `Türkçeleme çözümü` mevcut. (Projedeki en son aktiviteyi 2001`in 1nci ayı olarak gördüm. Şu an ne durumda onu bilemiyorum.)

P.S. Proje, imlâ denetlemesini de içeren `Computational Linguistics` alanında ülkemizin önde gelen bilimadamlarından Sn. Kemâl Oflazer`in supervisor`lığında yürütülüyor zannediyorum . (Yanlışım varsa ilgili kişiler düzeltsin ;) Hâl böyleyse bu çok güzel bir gelişme. Kemâl Bey`e 4-5 yıl önce -o zaman Bilkent`te idi sanıyorum- bu tür bir projeyi GPL olarak dağıtması konusunda bir istek mail`ı yazmış ve son derece nazik bir dille `intellectual property` gerekçeleriyle bunun mümkün olamayacağı cevabını almıştım. Hadi bakalım hayırlısı! Ben şimdi gidiim de programı deneyeyim. Acaba `spell check over TeX` yapabiliyor mu? Meraklandım...

Görüşler

0
cartman
Acaba ispell ya da aspell'e entegre edilebilir mi?

Çok manyak olurdu walla ya :)
0
m1a2
`kilavuz`un entegrasyonu anlamında bunun mümkün olduğunu sanmıyorum. (`ispell` için kesin olarak imkânsız olduğunu söyleyebilirim, `aspell` için de büyük bir olasılıkla öyle.) Mesele şu: ispell tarzı `her derde deva` imlâ denetleyiciler aslında `ingilizce-almanca vb. türü `dertlere deva`. (Burada teknik olarak falanca dil aileleri denilebilirdi fakat terimleri hatırlayamadım.) Türkçe gibi ek kullanımına dayalı `Çekoslovakyalılaştırılamayan` ;) diller -ki Türkçe başı çekiyor- imlâ denetimi açısından büyük sorun. `ispell` sadece kök kelimeleri içeren bir sözlük veritabanından yanlış hatırlamıyorsam `affix` denilen ek ve kural dosyalarıyla bütün türetilmiş sözcükleri de kapsayan bir sözcük uzayı üreterek işlem yapıyor. İngilizce gibi -regular ?- dillerde bunun algoritmalaştırılması kolay, Türkçe de ise `ne yapsak ta şunu CPU`nun kafasında kurallaştırsak` nevinden zorlu bir algoritmik problem var. Ben bu `ispell` mevzusunu Kemal hocaya sordum ve teknik olarak buna benzer bir açıklama yapmıştı. `aspell` getirdiği soyutlamalarla düzensiz dilleri de içerecek yönde atılmış ileri bir adım, mamaafih bu adım Türkçe`nın kıyısına zor ulaşıyor gibi görünmekte. `aspell` C++ ile yazılan ve mümkün her yerde soyutlama yapıldığını tahmin ettiğim bir `motor`a sahip. Türkçe imlâ`nın etkin denetimi için biraz da bu motora müdahale gerekiyo gibime gelmekte (aspell için Türkçe dat hazırlayan geliştirici arkadaş buralara takılsa da bizi aydınlatsa)... Neyse bu konuda çok afakî laf etmeyeyim, yeterince bilmiyorum zira. Yani dostum, bu imlâ denetimi `tırnağın varsa kaşı` türünde bir çetrefil problem. İşte bu yüzden `kaşıma` girişiminde bulunan bu arkadaşları takdir ettim.

Not. Programı hâlâ deneyemedim, denediğimde bi çift laf edecem...
0
dfisek
aspell'in türkçe eklentileri mevcut. gnu türkçe projesinin sayfasından indirilebiliyor diye hatırlıyorum. netekim öyleymiş.

http://gnu-tr.sourceforge.net/dosyalar/aspell-tr.tar.gz

kurulumu ile ilgili aynı sayfada sık sorulan sorular bölümünde bilgi var.
0
cartman
Sağolasın :)
0
anonim
Bir tesadüf eseri bu sayfaya bir şekilde geldim ve bu imla denetleyicileri tartışmasını gördüm. Benim açımdan daha önce geliştirdiğimiz imla denetleyicisi kodunu ve datasını Türkçe LINUX'a koymakta bir sorun yok - ancak ispell/aspell APIsina uymuyor olabilir. Eğer ilgilenmek isteyen arkadaşlar olursa benimle temasa geçsinler ben ham C kodunu verebilirim.

Kemal Oflazer
oflazer@sabanciuniv.edu
0
m1a2
Hocam saygılar sunarım. İlginizi esirgememişsiniz yine. Böyle bir konu üzerinde çalışmayı planlayan veya halen çalışan arkadaşlar için bundan daha güzel bir fırsat düşünemiyorum. Türkiyedeki akademik camianın açık yazılım platformuna daha aktif katılımını sağlamak açısından gösterdiğiniz bu yaklaşımın bir örnek teşkil etmesini diliyorum. Teşekkürler...
0
m1a2
Haber de unutmuşum. Sn. Kemal Oflazer`in çalışmaları hakkında bir fikir almak için (sadece en son) yayınlarını içeren bir link şu, homepage`i de bu. Yaaa, öyle işte, ülkemizde böyle değerler var. Enseyi karartmamak lâzım ;)
0
cartman
Aslında bu sistem KDE spelling sistemine katılabilir...KDEcilere bi önermek lazım :-)
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Sanal Dükkan (E-Commerce)

tunc

Tarafımdan türkçeye çevirilen Linux altında php ve mysql desteğiyle çalışan başarılı bir E-Ticaret programı, şu an içerisinde "vpos" desteği içermemekle beraber, istenildiği zaman add-on yapılarak günümüzde "Vpos" hizmeti veren bankaların sistemleriyle entegre edilebilir. Aşağıdaki linkten demo olarak koyduğum sürümü görebilir ve test edebilirsiniz. Daha fazla bilgi için tunc@bilgidunyasi.com.tr ' a mail atabilirsiniz.
http://www.bilgidunyasi.com.tr/catalog/

Bloguna Bıraktığım Konuşmayı Gördün Mü?

FZ

Kötü bir hafızanız mı var? Daha demokratik bir Internet mi arzuluyorsunuz? Internet'i kendiniz mi yapmak istiyorsunuz?

İsveç'li bir start-up tarafından geliştirilen ve şu anda BETA aşamasında olan http://stix.to/ kendini bu sloganlarla tanıtıyor ve herhangi bir web sayfasına chat kutuları, sesli mesajlar yahut yazılı notlar bırakmanızı sağlıyor. Ve tabii bunları diğer kullanıcılarla da paylaşabiliyorsunuz (örnek videoyu buradan izleyebilirsiniz).

Saatinizi Kullanarak Makinanızı Boot Edin (USB Bootable Knoppix)

FZ

Yanlış okumadınız, kol saatinizi kullanarak makinanızı boot edin, Linux alemine dalın. Bakanlar sizin deli olduğunuzu düşünsün siz ise bunu fark edemeyecek kadar meşgul olun.

Bunun için ihtiyacınız olan öncelikli olarak USB´den boot edilebilen küçültülmüş bir Knoppix, bir adet USB hafıza çubuğu barındıran kol saati, bir adet de USB portuna takılı hafıza çubuğundan boot edebilme yeteneğine sahip anakartlı bir bilgisayar.

Editörün Notu: Radyolarda istek parça çalınması gibi bazen biz de burada istek üzerine haber yapıyor benzer tadı yakalıyoruz, okumakta olduğunuz haber, bugün Linux eğitimi 2. kur, 3. seansa katılmış olan ve bu haberi okuduğunda gözleri parlayacak olan arkadaşlardan birinin isteği üzerine yapılmıştır ;-)

CHAT Arkadaşım Bir Bilgisayar Mı!

FZ

A.L.I.C.E ve AIML

"Dilimin sınırları düşüncemin sınırlarıdır." Ludwig Wittgenstein (*)

Sıradan bir gün. Bilgisayarı açıyorsunuz. Internet'e bağlanıyorsunuz. Aklınıza gelen siteleri gezerken canınız sıkılıyor ve birileri ile canlı olarak yazışmak istiyorsunuz. IRC kanallarından birinde ya da canlı yazışma imkanı sunan bir web sayfasında AI takma isimli bir kullanıcı ile karşılaşıyorsunuz ve aranızda şöyle bir diyalog geçiyor (1) :

Commodore 64 ile Surf

anonim

Eski toprak ya da eski kulağı kesik Commodore 64 yine sahnede, her zaman da bizimle olacağa benziyor. Computer Workshops Inc. C64 için bir web browser'ı piyasaya sürdü.C64 web browser HTML 1.0 ve GIF/JPEG desteğine sahip, ve sanırım JAVA ,JAVASCRIPT, Flash ve VRML desteğine yakın zamanda C64 web browser a eklenecek.