Kılavuz: Türkçe imla denetleyicisi

0
m1a2
Haberi önce linux.org.tr`de okudum ve hemen kaynak sayfaya zıpladım. Kılavuz, Linux ortamında çalışan bir Türkçe imlâ denetleyicisi. İşte nicedir görmek istediğim türden bir proje :) Umarım sayıları artar. Haberi hiçbir test yapmadan yazıyorum (arka plânda download devam ediyor), çünkü Türkçe`nin kendine has problemleriyle uğraşmaya yönelik her teşebbüs kutsaldır ve (Sabancı üniversitesinde çalışan ?) proje geliştiricilerini de kutluyorum ;)
Yeri gelmişken bu kapsamda bir projeyi daha zikredeyim. Şu linkte `aspell` üzerinden Türkçe denetlemesi yapma yöntemini tercih etmiş olan bir başka `Türkçeleme çözümü` mevcut. (Projedeki en son aktiviteyi 2001`in 1nci ayı olarak gördüm. Şu an ne durumda onu bilemiyorum.)

P.S. Proje, imlâ denetlemesini de içeren `Computational Linguistics` alanında ülkemizin önde gelen bilimadamlarından Sn. Kemâl Oflazer`in supervisor`lığında yürütülüyor zannediyorum . (Yanlışım varsa ilgili kişiler düzeltsin ;) Hâl böyleyse bu çok güzel bir gelişme. Kemâl Bey`e 4-5 yıl önce -o zaman Bilkent`te idi sanıyorum- bu tür bir projeyi GPL olarak dağıtması konusunda bir istek mail`ı yazmış ve son derece nazik bir dille `intellectual property` gerekçeleriyle bunun mümkün olamayacağı cevabını almıştım. Hadi bakalım hayırlısı! Ben şimdi gidiim de programı deneyeyim. Acaba `spell check over TeX` yapabiliyor mu? Meraklandım...

Görüşler

0
cartman
Acaba ispell ya da aspell'e entegre edilebilir mi?

Çok manyak olurdu walla ya :)
0
m1a2
`kilavuz`un entegrasyonu anlamında bunun mümkün olduğunu sanmıyorum. (`ispell` için kesin olarak imkânsız olduğunu söyleyebilirim, `aspell` için de büyük bir olasılıkla öyle.) Mesele şu: ispell tarzı `her derde deva` imlâ denetleyiciler aslında `ingilizce-almanca vb. türü `dertlere deva`. (Burada teknik olarak falanca dil aileleri denilebilirdi fakat terimleri hatırlayamadım.) Türkçe gibi ek kullanımına dayalı `Çekoslovakyalılaştırılamayan` ;) diller -ki Türkçe başı çekiyor- imlâ denetimi açısından büyük sorun. `ispell` sadece kök kelimeleri içeren bir sözlük veritabanından yanlış hatırlamıyorsam `affix` denilen ek ve kural dosyalarıyla bütün türetilmiş sözcükleri de kapsayan bir sözcük uzayı üreterek işlem yapıyor. İngilizce gibi -regular ?- dillerde bunun algoritmalaştırılması kolay, Türkçe de ise `ne yapsak ta şunu CPU`nun kafasında kurallaştırsak` nevinden zorlu bir algoritmik problem var. Ben bu `ispell` mevzusunu Kemal hocaya sordum ve teknik olarak buna benzer bir açıklama yapmıştı. `aspell` getirdiği soyutlamalarla düzensiz dilleri de içerecek yönde atılmış ileri bir adım, mamaafih bu adım Türkçe`nın kıyısına zor ulaşıyor gibi görünmekte. `aspell` C++ ile yazılan ve mümkün her yerde soyutlama yapıldığını tahmin ettiğim bir `motor`a sahip. Türkçe imlâ`nın etkin denetimi için biraz da bu motora müdahale gerekiyo gibime gelmekte (aspell için Türkçe dat hazırlayan geliştirici arkadaş buralara takılsa da bizi aydınlatsa)... Neyse bu konuda çok afakî laf etmeyeyim, yeterince bilmiyorum zira. Yani dostum, bu imlâ denetimi `tırnağın varsa kaşı` türünde bir çetrefil problem. İşte bu yüzden `kaşıma` girişiminde bulunan bu arkadaşları takdir ettim.

Not. Programı hâlâ deneyemedim, denediğimde bi çift laf edecem...
0
dfisek
aspell'in türkçe eklentileri mevcut. gnu türkçe projesinin sayfasından indirilebiliyor diye hatırlıyorum. netekim öyleymiş.

http://gnu-tr.sourceforge.net/dosyalar/aspell-tr.tar.gz

kurulumu ile ilgili aynı sayfada sık sorulan sorular bölümünde bilgi var.
0
cartman
Sağolasın :)
0
anonim
Bir tesadüf eseri bu sayfaya bir şekilde geldim ve bu imla denetleyicileri tartışmasını gördüm. Benim açımdan daha önce geliştirdiğimiz imla denetleyicisi kodunu ve datasını Türkçe LINUX'a koymakta bir sorun yok - ancak ispell/aspell APIsina uymuyor olabilir. Eğer ilgilenmek isteyen arkadaşlar olursa benimle temasa geçsinler ben ham C kodunu verebilirim.

Kemal Oflazer
oflazer@sabanciuniv.edu
0
m1a2
Hocam saygılar sunarım. İlginizi esirgememişsiniz yine. Böyle bir konu üzerinde çalışmayı planlayan veya halen çalışan arkadaşlar için bundan daha güzel bir fırsat düşünemiyorum. Türkiyedeki akademik camianın açık yazılım platformuna daha aktif katılımını sağlamak açısından gösterdiğiniz bu yaklaşımın bir örnek teşkil etmesini diliyorum. Teşekkürler...
0
m1a2
Haber de unutmuşum. Sn. Kemal Oflazer`in çalışmaları hakkında bir fikir almak için (sadece en son) yayınlarını içeren bir link şu, homepage`i de bu. Yaaa, öyle işte, ülkemizde böyle değerler var. Enseyi karartmamak lâzım ;)
0
cartman
Aslında bu sistem KDE spelling sistemine katılabilir...KDEcilere bi önermek lazım :-)
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Saatinizi Kullanarak Makinanızı Boot Edin (USB Bootable Knoppix)

FZ

Yanlış okumadınız, kol saatinizi kullanarak makinanızı boot edin, Linux alemine dalın. Bakanlar sizin deli olduğunuzu düşünsün siz ise bunu fark edemeyecek kadar meşgul olun.

Bunun için ihtiyacınız olan öncelikli olarak USB´den boot edilebilen küçültülmüş bir Knoppix, bir adet USB hafıza çubuğu barındıran kol saati, bir adet de USB portuna takılı hafıza çubuğundan boot edebilme yeteneğine sahip anakartlı bir bilgisayar.

Editörün Notu: Radyolarda istek parça çalınması gibi bazen biz de burada istek üzerine haber yapıyor benzer tadı yakalıyoruz, okumakta olduğunuz haber, bugün Linux eğitimi 2. kur, 3. seansa katılmış olan ve bu haberi okuduğunda gözleri parlayacak olan arkadaşlardan birinin isteği üzerine yapılmıştır ;-)

Whitespace; Tertemiz bir Dil !

anonim

Eğer sizde her öğrendiğiniz dilde acayip karakterleri ezberlemekten bıktıysanız buyrun Whitespace'e. Bir takım über geek şahsiyetler tarafından yazılmış bu programlama dilinde bütün kodlama [Space] , [Tab] ve [LF] ile yapılıyor. Bu dil ile birşeyler yazmayı düşünecek kadar aştığınızı düşünüyorsanız sizi böyle alalım...

PostgreSQL 7.4 sürümü duyuruldu

madness

PostgreSQL Global Development Group (PGDG), PostgreSQL Nesne İlişkisel Veritabanı Yönetim Sistemi'nin (ORDBMS) 7.4 sürümünü duyurdu.
Detaylı bilgi için: Basın Bülteni

Sizin E-Posta Sunucunuz Hangisi?

FZ

Web sunucu olarak Apache´nin ezici önderliğini Netcraft sağolsun biliyoruz peki ya posta sunucu alanındaki yarış ne alemde? Hangi e-posta sunucu yüzde kaçlık bir kullanıma sahip? Internet´in olmazsa olmazı e-postayı bize taşıyan bu ağır yük işçileri hangi yazılımları tercih ediyor?

Falko Timme de bunu merak etmiş ve Netcraft kadar kaynağa sahip olmamakla birlikte 100.000´in üzerinde e-posta sunucunun hangi yazılımı kullandığını tespit etmiş. Şu anda görülen o ki sendmail ve postfix açık ara önde. Detaylar için e-posta sunucu anketine bakabilirsiniz.

DeepBlue, IBM ve GO

redial

... “Ne istiyorsanız kullanın. 250 paralel işlemci yetmezse 500 tanesini kullanın, o da yetmediyse bin tane. Eğer o da yetmiyorsa benim `laptop´ıma ve oğlumun `PlayStation´ına el koyabilirsiniz. İşe yarayacak her insanı işe alın, eğer tanrı Zeus size fikir verecekse Yunanların ne dediğini umursamadan ben gidip onu Olimpos’tan sizin için getiririm ama bir büyük GO ustasını yenin yoksa...”

Tamamı için...

Editörün Notu: Mükemmel bir yazı, yazarın eline ve ruhuna sağlık.