Özgür Flash: Gnash

Macromedia Flash Player'ın GNU/Linux sürümü hakkında uzun zamandır çok çeşitli şikayetler vardı. Yavaş olması, ses sistemiyle ilgili sorunları ve olmadık zamanlarda web tarayıcının çökmesine sebep olabilmesi bu problemlerden sadece bazıları. Özgür yazılım kullanıcılarının çığlığını duyan FSF PubSoft'un da katkılarıyla GNash Projesini duyurdu.

Basın açıklamasından anlaşıldığı kadarıyla GNU/Linux ve diğer özgür platformlar için Macromedia Flash 7 ile uyumlu, özgür bir flash oynatıcısı geliştirilmesini proje şimdiden belirli bir seviyeye gelmiş gibi görünüyor. Gnash grafik işlemleri için OpenGL kullandığı için Macromedia'nın Flash eklentisinden çok daha yüksek performans vermesi beklenebilir.

Bunun yanında özgür olarak geliştirilmesi sayesinde Gnash'in AMD64 ve PowerPC gibi Macromedia tarafından desteklenmeyen patformlarda ve FreeBSD gibi diğer işletim sistemlerinde de Flash oynatıcısı eksikliğine son vermesi bekleniyor.

Peki sizce bundan sonra ne olacak? Flash için özgür bir alternatifin gelmesi onun zaten varolan pazar hakimiyetini daha da güçlendirecektir, buna şüphe yok. Peki ya GNU/Linux altında şu anda desteklenmeyen Flash 8 biçimi? Macromedia'nın Flash 8.5 ile GNU/Linux üzerindeki flash eklentisini de güncelleyeceği söylentileri ortalıkta dolaşıyor. Şimdiden bazı siteler Flash 8'den aşağısıyla çalışmayı reddetmeye başladılar. Acaba bu Gnash'ın yayılma sürecini nasıl etkileyecek? Flash cephesinde bunlar olurken web tabanlı vektör çizim ve animasyon için bir W3C standardı olarak belirlenen, JavaScript yardımıyla etkileşimli animasyonlar hazırlamaya izin veren SVG ne olacak?

2006, Web tabanlı uygulamaların geliştirilmesi açısından 2005'in hareketliliğini aratmayacak gibi gözüküyor.

Not: Gnash'i nasıl okursunuz? Başındaki G'yi düşürerek "neş" diye mi? Yoksa Gnome'da olduğu gibi "Gneş" diye mi? Yoksa Türkçe konuşan özgür yazılım kullanıcıları olarak gidip Stallman'ın yakasına mı yapışsak?

Görüşler

darkhunter
18 yıl önce

Gnash öncesinde de gplflash (gplflash.sourceforge.net) vardı, hala da var. Gplflash genel kanı odur ki, tam bir hezeyan...

Bana kalırsa standartları Macromedia'nın koyduğu böyle bir platformda bu implementasyonların şu anda hiçbir şansı yok! Kaldı ki mevcut durumda bile fevkalade başarısızlar...

Umalım da Macromedia Linux desteğini adam gibi versin.

tongucyumruk
18 yıl önce

Yanılmıyorsam GPLFlash gibi projeler sadece Flash4'e kadar destek veriyorlardı. Başarısızlıklarının temelinde bu yatıyor olabilir. Gnash ise doğrudan v7 desteği ile geliyor. Şu anda GNU/Linux platformunda zaten Macromedia'nın da verdiği desteğin v7'ye kadar olduğu düşünülürse Macromedia'nın yeni bir hamle yapmaması halinde Gnash belli bir yaygınlık kazanabilir diye düşünüyorum.

Tabii dedikodular doğruysa ve Macromedia Flash 8.5'i GNU/Linux için de çıkarırsa Gnash doğrudan ölü doğmuş olacaktır sanırım. Flash 8 biçimi şimdiden belli bir yaygınlığa ulaşmışken ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalan bir Flash eklentisi tabiiki GPLFlash ile aynı kaderi paylaşacaktır.

Son olarak, tabiiki Flash biçimi Macromedia'nın elinde olan bir biçim fakat arkadan da SVG, XForms vs... gibi açık standartlar yavaş yavaş geliyor. IE 7.0'da SVG ve XForms desteği gelirse bu biçimlerin, anında Flash ile rekabet edecek kadar olmasa da, belli bir kullanım oranına ulaşması mümkün gibi gözüküyor.

Açıkçası ben artık kuralları Macromedia'nın koyduğu bir oyun tahtasında bulunmaktan, bir sonraki sürüm için onların keyfini beklemekten, kötü hazırlanmış, üvey evlat muamelesi gören flash eklentilerinden sıkıldım. SVG olmayacaksa bile bu nedenle, v8 isteyen siteleri kullanmamak pahasına da olsa Gnash'i desteklemek gerektiğini düşünüyorum. Bence bu gibi durumlar bir kerre daha özgürlüğün önemini hatırlatıyor...

Tarık
18 yıl önce

windoze ve linux platformlarında flash ile uğraşmış biri olarak, macromedianın flash playerlerinde herhangi bir soruna şu ana kadar rastlamadım. (playerin projeksiyon dosyalarını adam gibi üretemiyor olması hariç)

Evet flash animasyonlarda ekran kartı hızlandırması olmadığından animasyon kalitesi düşüktür. Ama bu tamamiyle flash'ın mimarisiyle ilgili playerle değil.

Gnash, flash animasyonlarını grafik donanımına çizdirebilecek bir altyapıyla gelebilirse bu gerçekten mükemmel olur. Ama stabilite oranı ne olur onu iyi düşünmek lazım. Zira open gl için dizayn edilmemiş bir altyapıyla hazırlanan animasyonların open gl e entegrasyonu zor olabilir.

(Bu arada yazıyı hızlı yazmak durumunda kaldım. türkçe ingilazca kelimeler birbirine karıştı. herkesten özür dilerim)

yilmaz
18 yıl önce

cpu ile ilgili ciddi problemler oluyordu. opera pluginini yüklediğimde bazen animasyonlarla ilgili şekillerde bozukluk falan oluyordu. ie de çalışan animasyon firefox da operada bir garip çalışıyordu. mesela nokia nın live bilmem ne sitesindeki flash linuxda çalımıyor idi. gerçi o flash v8 versiyon ile de çalışmıyordu.

perl6
18 yıl önce

ming'in yaraticisinin bir girisimi var aslinda ama havlu atti gibi malesef: flirt.sourceforge.net Flirt'un guzel yani Actionscript classlarinin C ile yaratilip kullanima sokulmasi. Animasyon sistemi daha yazilmadi ama zor degil eklenmesi... Bu arada bir kere v7 olayi cozulsun, kod tabani otursun, onun ustune v8 eklentileri yapilabilir cok cok zorlanmadan ( diye umuyorum).

sekuiche
18 yıl önce

Tabi BSD desteğini de unutmamak lazım. Dört gözle bekliyorum, gerçi olmasa da olur, pek bi sıkıntı çektirmedi henüz.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Hurd Çalışan CD

misafir
27 Ekim 2005, 1 dakika okuma süresi

GNU/Hurd çalışan CD'nin son versiyonu dün çıktı. Siz de benim gibi GNU/Hurd'ü sabit diskinize kurmaya çalışıp beceremeyenlerdenseniz, hemen şu adresten indirip bu linux'tan bağımsız GNU sistemini deneyebilirsiniz. Sistemde grafik arayüz yok ama emacs ve perl gibi ilginç şeyler mevcut. Meraklılarına duyurulur.

Ghost for Linux

LeChuck
27 Mart 2004, 1 dakika okuma süresi

Açık kaynak kodu ve özgür yazılım camiası gücünü bir kez daha gösterdi, Yıllardır kendi alanında rakipsiz lider olarak kabul edilen yazılımlardan biri olan Norton Ghost'a çok daha yetenekli, "bedava", açık kaynak kodlu bir rakip geldi. 5 MBlık bir bootable CD ISOsu halinde http://g4linux.tripod.com adresinden indirilebilecek Ghost for Linux geniş donanım desteği (özellikle GBit Ethernetler) ve ağabeyinde olmayan bazı özellikleriyle ön plana çıkıyor (bir ftp sunucuya image alabilmesi ya da bir ftp serverdaki imagedan restore yapabilmesi gibi.)

Avrupa yasa koyucuları yazılım patentlerini yasallaştırma yönünde

anonim
3 Aralık 2002, 1 dakika okuma süresi

Avrupa yasa koyucuları yazılım patentlerini yasallaştırma yönünde. Bizim ülkemizinde yakında tamamen AB mevzuatlarına geçeceği düşünüldüğünden . Bu Linux ve diğer ücretsiz yazılımlar için büyük bir tehdit oluşturuyor. Yazılım Patentlerinde bağımsız bir Avrupa için simdi dilekçe gönderin.
Be the source with you

Gerçek Dünya`dan Nağmeler ;=)

SHiBuMi
27 Haziran 2001, 3 dakika okuma süresi

Bu Microsoft & Linux konusunda yakın zamanda başımdan geçen bir olayı anlatmak istiyorum , birebir yaşanan bir olay :)
Halka açık şirketlerimizin birinden , gayet şık takim elbiseli iki kişi, calıştığım şirkete yeni web tabanlı ürünlerini tanıtmak üzere geldiler.

Vay SCO why!

sundance
29 Mayıs 2003, 1 dakika okuma süresi

Yakın zaman kadar birçoğumuzun adının açılımını bile bilmediği, tarihin en başarısız Unix operasyonlarını sergileyen iki şirketten oluşan SCO firması, bir kaç ay önce IBM'i, Linux kullandıkları ve Linux'un UNIX kodu üzerinden geliştirilmiş bir ürün olduğu sebebiyle dava etmiş ve 1Milyar dolar tazminata talep etmişlerdi.

Bu bir yana, IBM'in verdiği basiretsiz cevap çok uluslu sirketlerin kendileri dışında kimseyi önemsemediğinin en güzel örneğiydi. Fakat son gelişmeler daha bile ilginç. Novellden yapılan x açıklamaya göre 1995 yılında UNIX'in kaynak kodu ve lisanslama hakları SCO'ya satılmış olsa da telif hakları ve UNIX patentleri SCO'ya satılmamış ve hala NOVELL'in :) Dahası SCO'da bunu biliyor, zira son altı aydır birkaç defa UNIX patentlerini satın almak için NOVELL'e başvurmuşlar!

Saçını kurutması gerekirken, köpeğini mikrodalgada kurutup milyon dolar tazminat alanların dünyasına hoş geldiniz!