Özgür Flash: Gnash

Macromedia Flash Player'ın GNU/Linux sürümü hakkında uzun zamandır çok çeşitli şikayetler vardı. Yavaş olması, ses sistemiyle ilgili sorunları ve olmadık zamanlarda web tarayıcının çökmesine sebep olabilmesi bu problemlerden sadece bazıları. Özgür yazılım kullanıcılarının çığlığını duyan FSF PubSoft'un da katkılarıyla GNash Projesini duyurdu.

Basın açıklamasından anlaşıldığı kadarıyla GNU/Linux ve diğer özgür platformlar için Macromedia Flash 7 ile uyumlu, özgür bir flash oynatıcısı geliştirilmesini proje şimdiden belirli bir seviyeye gelmiş gibi görünüyor. Gnash grafik işlemleri için OpenGL kullandığı için Macromedia'nın Flash eklentisinden çok daha yüksek performans vermesi beklenebilir.

Bunun yanında özgür olarak geliştirilmesi sayesinde Gnash'in AMD64 ve PowerPC gibi Macromedia tarafından desteklenmeyen patformlarda ve FreeBSD gibi diğer işletim sistemlerinde de Flash oynatıcısı eksikliğine son vermesi bekleniyor.

Peki sizce bundan sonra ne olacak? Flash için özgür bir alternatifin gelmesi onun zaten varolan pazar hakimiyetini daha da güçlendirecektir, buna şüphe yok. Peki ya GNU/Linux altında şu anda desteklenmeyen Flash 8 biçimi? Macromedia'nın Flash 8.5 ile GNU/Linux üzerindeki flash eklentisini de güncelleyeceği söylentileri ortalıkta dolaşıyor. Şimdiden bazı siteler Flash 8'den aşağısıyla çalışmayı reddetmeye başladılar. Acaba bu Gnash'ın yayılma sürecini nasıl etkileyecek? Flash cephesinde bunlar olurken web tabanlı vektör çizim ve animasyon için bir W3C standardı olarak belirlenen, JavaScript yardımıyla etkileşimli animasyonlar hazırlamaya izin veren SVG ne olacak?

2006, Web tabanlı uygulamaların geliştirilmesi açısından 2005'in hareketliliğini aratmayacak gibi gözüküyor.

Not: Gnash'i nasıl okursunuz? Başındaki G'yi düşürerek "neş" diye mi? Yoksa Gnome'da olduğu gibi "Gneş" diye mi? Yoksa Türkçe konuşan özgür yazılım kullanıcıları olarak gidip Stallman'ın yakasına mı yapışsak?

Görüşler

darkhunter
yaklaşık 19 yıl önce

Gnash öncesinde de gplflash (gplflash.sourceforge.net) vardı, hala da var. Gplflash genel kanı odur ki, tam bir hezeyan...

Bana kalırsa standartları Macromedia'nın koyduğu böyle bir platformda bu implementasyonların şu anda hiçbir şansı yok! Kaldı ki mevcut durumda bile fevkalade başarısızlar...

Umalım da Macromedia Linux desteğini adam gibi versin.

tongucyumruk
yaklaşık 19 yıl önce

Yanılmıyorsam GPLFlash gibi projeler sadece Flash4'e kadar destek veriyorlardı. Başarısızlıklarının temelinde bu yatıyor olabilir. Gnash ise doğrudan v7 desteği ile geliyor. Şu anda GNU/Linux platformunda zaten Macromedia'nın da verdiği desteğin v7'ye kadar olduğu düşünülürse Macromedia'nın yeni bir hamle yapmaması halinde Gnash belli bir yaygınlık kazanabilir diye düşünüyorum.

Tabii dedikodular doğruysa ve Macromedia Flash 8.5'i GNU/Linux için de çıkarırsa Gnash doğrudan ölü doğmuş olacaktır sanırım. Flash 8 biçimi şimdiden belli bir yaygınlığa ulaşmışken ihtiyaçları karşılamakta yetersiz kalan bir Flash eklentisi tabiiki GPLFlash ile aynı kaderi paylaşacaktır.

Son olarak, tabiiki Flash biçimi Macromedia'nın elinde olan bir biçim fakat arkadan da SVG, XForms vs... gibi açık standartlar yavaş yavaş geliyor. IE 7.0'da SVG ve XForms desteği gelirse bu biçimlerin, anında Flash ile rekabet edecek kadar olmasa da, belli bir kullanım oranına ulaşması mümkün gibi gözüküyor.

Açıkçası ben artık kuralları Macromedia'nın koyduğu bir oyun tahtasında bulunmaktan, bir sonraki sürüm için onların keyfini beklemekten, kötü hazırlanmış, üvey evlat muamelesi gören flash eklentilerinden sıkıldım. SVG olmayacaksa bile bu nedenle, v8 isteyen siteleri kullanmamak pahasına da olsa Gnash'i desteklemek gerektiğini düşünüyorum. Bence bu gibi durumlar bir kerre daha özgürlüğün önemini hatırlatıyor...

Tarık
yaklaşık 19 yıl önce

windoze ve linux platformlarında flash ile uğraşmış biri olarak, macromedianın flash playerlerinde herhangi bir soruna şu ana kadar rastlamadım. (playerin projeksiyon dosyalarını adam gibi üretemiyor olması hariç)

Evet flash animasyonlarda ekran kartı hızlandırması olmadığından animasyon kalitesi düşüktür. Ama bu tamamiyle flash'ın mimarisiyle ilgili playerle değil.

Gnash, flash animasyonlarını grafik donanımına çizdirebilecek bir altyapıyla gelebilirse bu gerçekten mükemmel olur. Ama stabilite oranı ne olur onu iyi düşünmek lazım. Zira open gl için dizayn edilmemiş bir altyapıyla hazırlanan animasyonların open gl e entegrasyonu zor olabilir.

(Bu arada yazıyı hızlı yazmak durumunda kaldım. türkçe ingilazca kelimeler birbirine karıştı. herkesten özür dilerim)

yilmaz
yaklaşık 19 yıl önce

cpu ile ilgili ciddi problemler oluyordu. opera pluginini yüklediğimde bazen animasyonlarla ilgili şekillerde bozukluk falan oluyordu. ie de çalışan animasyon firefox da operada bir garip çalışıyordu. mesela nokia nın live bilmem ne sitesindeki flash linuxda çalımıyor idi. gerçi o flash v8 versiyon ile de çalışmıyordu.

perl6
yaklaşık 19 yıl önce

ming'in yaraticisinin bir girisimi var aslinda ama havlu atti gibi malesef: flirt.sourceforge.net Flirt'un guzel yani Actionscript classlarinin C ile yaratilip kullanima sokulmasi. Animasyon sistemi daha yazilmadi ama zor degil eklenmesi... Bu arada bir kere v7 olayi cozulsun, kod tabani otursun, onun ustune v8 eklentileri yapilabilir cok cok zorlanmadan ( diye umuyorum).

sekuiche
yaklaşık 19 yıl önce

Tabi BSD desteğini de unutmamak lazım. Dört gözle bekliyorum, gerçi olmasa da olur, pek bi sıkıntı çektirmedi henüz.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

2003`ün ilk benchmarkı: derleyiciler kapışıyor :)

sundance
3 Ocak 2003, 1 dakika okuma süresi

2003`ün ilk benchmarkı CoyoteGulch tarafından ia32 işlemciler üzerinde compilerları karşılaştırarak yapıldı.

Intel Fortran, Intel C/C++, GNU C/C++, SUN Java, IBM Java ve GNU gcj`nin katıldığı benchmark testinde birçok konu incelenmiş. Güzel bir okuma

(Ed: Benim en ilgimi çeken ise, ısrarla/inatla yıllardır hızlanmasını beklediğimiz Java`nın 1.31`den 1.4`e geçerken nerdeyse üçte bir hıza düşmesi. Öyleki Dual Pentium 3-600 makinada 1.3, Pentium4-2.8Ghz HT, makinada 1.4`ün koştuğu hızda koşuyor!. Diyoruz, ya hız önemli değil, hardware aşırı hızlandı, yalanmış, Java daha hızlı yavaşlıyor :))

GCC 4.0.0 Duyuruldu

vst
22 Nisan 2005, 1 dakika okuma süresi

GNU sisteminin derleyici koleksiyonu olan GCC'nin (GNU Compiler Collection) 4.0.0 versiyonu duyuruldu. Optimizasyon konusu başta olmak üzere bir çok düzenleme ve yenilik getirdiği öne sürülen yeni serinin değişiklik listesinin uzunluğu ve zenginliği dikkat çekiyor. Başta C programlama dili olmak üzere, Ada'dan Java'ya, desteklenen her dilde değişiklikler ve eklentiler mevcut.

Compiere, veritabanı bağımsızlığına sonunda kavuştu

acemi_
9 Şubat 2005, 1 dakika okuma süresi

Özgür CRM/ERP yazılımı olan Compiere, bu alandaki en gelişmiş yazılımlardan biri olmasına rağmen Oracle veritabanı sunucusuna bağımlılığı yüzünden, özgür veritabanı sunucularıyla birlikte kullanılamıyordu. Dolayısıyla Compiere'i kullanabilmek icin Oracle veritabanı sunucusu satın almak, özgür olmayan bir yazılıma bağımlı kalmak gerekiyordu.

SCO: ''Solaris GPL olamaz.''

yuxel
11 Haziran 2004, 1 dakika okuma süresi

Sun, bir süre önce Solaris 10'u GPL (uyumlu) yapacaklarını açıklamıştı. Ancak SCO, "Solaris'de hala GPL'e uymayacak kodlar var" diyerek tepkisini gösterdi.

Linux CP/M olmasın!

sundance
21 Aralık 2002, 8 dakika okuma süresi

Bir zamanlar Freshmeat`de bu makaleye rastlamıştım. Nedense bu sabah hatırladım ve bu kadar önemli bir makaleyi sizlerle paylaşmak istedim.

80'li yılların başında çok hızlı bir şekilde çok başarılı olan, MS-DOS'un 90`larda olmadığı kadar da becerikli, gelişmeye açık bir işletim sistemi olan CP/M`in bütün bu avantajlarına rağmen neden yokolup gittiğini anlatan ibret alınması gereken bir yazı...