Merhaba DRM, Güle Güle Özgürlük

Ve sonunda gerçekleşti... Intel 26 Mayıs'ta yeni çift çekirdekli işlemcisi Pentium D ve onunla birlikte piyasaya giren yeni i945 yonga setini duyurdu. Duyurulmayan veya satır aralarında geçiştirilen ise işlemci ve yonga setinin donanıma gömülü DRM teknolojileri içeriyor olduğuydu.

DRM (Digital Rights Management - Dijital Hak Yönetimi) telif hakkı sahiplerinin kendilerine ait içeriğin kullanımını donanım seviyesinde kısıtlayabilmelerini sağlayan bir teknoloji. Bu sayede telif hakkı sahibi elinizdeki CD'yi kaç defa dinleyebileceğinizden tutun kimlere ödünç verebileceğinize kadar her türlü konuda söz hakkına sahip oluyor.

Evet, bilgisayarını özgürce kullanmak isteyenler için son çağrı.

Görüşler

gismo
yaklaşık 19 yıl önce

Özgür Yazılımdan sonra sıra şimdi Özgür Donanımında.

ae
yaklaşık 19 yıl önce

Aslında telif hakkı sahiplerinin haklarını korumak istemeleri ve korumaları bana mantıksız gelmiyor.

Bu çıksa da kullanımı hem yavaş olacaktır hem de piyasadaki DRM olmayan milyonlarca cihaz yüzünden zannımca pek işe yaramayacaktır.

Ben mi kısır düşünüyorum acaba ?

tongucyumruk
yaklaşık 19 yıl önce

Telif hakkı sahiplerinin bu haklarını korumak istemeleri tabiiki doğal. Aynı bir yazılımı geliştirenin onu dilediği gibi lisanslayabilmesi gibi, bir içeriği yaratan insan da tabiiki onun kullanımı için istediği gibi şartlar öne sürebilir.

Sorun bu lisanslamanın zorlanması amacıyla bilgisayarlarımızın içine müdahale ediliyor olması. Yani şarkı o şarkıyı besteleyen, çalan vs... insanlara aitse bilgisayarım da bana ait ve ben bilgisayarımın içinde benden habersiz dinlediğim/izlediğim şeyleri denetleyecek bir mekanizma istemiyorum. Bu telif hakkı gibi konularda daha fazla bilgi için Prof. Lawrence Lessig [www.lessig.org]'in Free Culture [free-culture.org] adlı kitabını tavsiye ederim.

Ayrıca TCPA hakkında dafazla bilgi için: http://www.fazlamesai.net/modules.php?name=News&file=article&sid=2131

ae
yaklaşık 19 yıl önce

Lisans ve telif hakkı konusunda hemfikiriz zaten. O yuzden atliyorum.

Lisanslamanin zorlanmasi, eger telif hakki vs odeyerek eserleri alan birileri isek bence bizi cok uzmemeli. Bir sekilde trafikte gitmek icin ehliyet lisans, araba bakimi, vs bir suru kurala uyuyorsak ve bu yuzden ceza yemeyecegimizi biliyorsak ve kafamiz rahat ise bunda da rahat olabilmeliyiz.

En nihayetinde DRM li chipset ureten oldugu gibi bunu alan biziz, bize zorla satmiyorlarsa bunu zannetmiyorum ki problem olsun. Ileride yayginlasacak mecbur kalacagiz dersek de, en nihayetinde biz telif ucreti odemistik bize bir zarari olmaz deriz ve rahat ederiz.

Bu zorlama ise , yani chipsetin icine gommek, "Nus ile uslanmayani etmeli tektir, tektir ile uslanmayanin hakki kotektir" dercesine bizler telifini odemedigimiz binlerce mp3 indirim film vs izledigimiz icindir.

Belki ileride farkli dusunurum bilemiyorum.

Sevgilerle

tongucyumruk
yaklaşık 19 yıl önce

Evet, trafikte gitmek için ehliyete ihtiyacınız var, arabanızı belli aralıklarla kontrole götürmek vs... gibi yasal yükümlülükleriniz var vs... Peki ya arabanız "Senin ehliyetin yok" diyerek çalışmayı reddetseydi? Hatta reddetmekle kalmayıp polise "Arabanın direksiyonuna ehliyetsiz biri oturdu ve arabayı çalıştırmaya çalıştı" diye bir mesaj gönderirse? Ya benim ehliyetim olmadığı halde ölüm kalım meselesi bir durum için o sırada o arabayla biryerlere gitmem gerekiyorsa?

Hakları korumak için yasalar, güvenlik güçleri, mahkemeler vardır. Elinde hiçbir yasal yetkisi olmayan birinin (mesela intel'in) benim bilgisayarıma dışarıdan hükmetmeye, bilgisayarımı nasıl kullanacağım konusunda beni kısıtlamaya ise hakkı yoktur.

Son olarak, evet, DRM'li chipset'i üreten var, ama alan biz olmak zorunda değiliz! Kimse bana piyasadaki hakimiyetini vs... kullanarak, zorla donanım satamaz. Eğer DRM ve zararları hakkında insanlar yeterince bilinçli hareket ederse donanım üreticileri eninde sonunda geri adım atmak zorunda kalacaktır...

loker
yaklaşık 19 yıl önce

Peki ya arabanız "Senin ehliyetin yok" diyerek çalışmayı reddetseydi? Hatta reddetmekle kalmayıp polise "Arabanın direksiyonuna ehliyetsiz biri oturdu ve arabayı çalıştırmaya çalıştı" diye bir mesaj gönderirse? Ya benim ehliyetim olmadığı halde ölüm kalım meselesi bir durum için o sırada o arabayla biryerlere gitmem gerekiyorsa?

Hakları korumak için yasalar, güvenlik güçleri, mahkemeler vardır. Elinde hiçbir yasal yetkisi olmayan birinin (mesela intel'in) benim bilgisayarıma dışarıdan hükmetmeye, bilgisayarımı nasıl kullanacağım konusunda beni kısıtlamaya ise hakkı yoktur.

+1 Bence meselenin teorik özü tam olarak da burada yatmaktadır.

Eğer saygı duyduğumuz, ortak bileşenimiz ve zeminimiz olarak tanımladığımız toplumsal düzeneğin medeniyetin varmış olduğu noktada 'hukuk' olduğunu ortaya koyuyorsak, hukukun, hakimiyeti için kendi önermesiyle tutarlı araçlardan aldığı gücün iktidarını kabul ederim, o çizgiyi aşan bütün araçlar daha önce faşizm, nazizm vb. otokratik yönetim sistemlerinin kullanıma açtığı araçlar grubundadır benim için...

Babil'deki hukuk düzeninden, Hamurabi yasalarından bahsedebiliyoruz ama şu anki hukuk sisteminin dayandığı ilkelerle Hamurabi'nin ortaya attığı ilkeler arasında nacizane bazı farklar olduğunda herhalde birleşiriz...

Hukuk sistemi ilkesel ve araçsal olarak emredici olmaktan çıkıp -bu eskide kalan, eski değerlerin önkabuluyle ancak kabul edilebilen bir normdur bence- düzenleyici ve ADİL olma önceliklerine göre tartışılmalıdır.

T.C. şu anda halen bu dönüşümün sancılarını yaşıyor. Savaş koşullarında hazırlanmış, güncellenmiş ama yine askeri müdahalelerle değiştirilmiş hukuk sistemimiz her geçen gün talepler, uluslararası normlara uygunluk vb. gibi pek çok nedenle, 'çağı yakalama' başlığı altında -Cumhuriyetimizin temel ilkelerini bağlılık doğrultusunda- yenileniyor ve ikinci önermeye doğru evrim geçiriyor. Tutucu kesim bu değişiklikleri taviz olarak gördüğü için tepkiler geliştiriyor ve bunun çatışmasını yaşıyoruz...

Bunun bilişim alanındaki bir yansımasını da buralarda görüyoruz. Photoshop Avro ve ABD Doları tarandığında işlem yapmayı reddediyor. Kalpazanlığa karşı bir önlemmiş, belki ben bir grafik ürün ya da yerleştirme deneyim dahilinde para kullanmak ve sayısal olarak üzerinde değişiklik yapmak istiyorum... ama kalpazanlık ihtimalinin varlığı benim sanatsal özgürlüğümden daha güçlü kabul ediliyor. Kim tartıştı bu normu da, benim bu normu önkabul olarak benimsediğimi zannediyorsunuz? Cevapsız!

Muhafazakar olması anlaşılabilen sermaye kesimi kendi çıkarlarını kaybetmemek adına, son çare olarak, emredici düzene sahip hukukun argümanlarına sarılıyor... Ama bu yılan, denize düşen sermayeyi boğulmaktan kurtaramaz. Telif hakları, fikri mülkiyet ve diğer kavramlar bugünkü dünya düzeninin evrimine ayak uyduracak şekilde yeniden ele alınmalı ve ele alındığı şeklin toplum üzerindeki iktidarı ancak yine çağdaş araçlarla sağlanmalıdır.

Sermayenin ve bireysel girişimlerin sahip oldukları fikri mülkiyet hakkı, benim bilgisayarım üzerindeki mülkiyetimi düzenleyen haklarımdan feragat etmeme yol açıyor ve bunun açıklaması kimi kazançların korunması anlamında kabul görüyorsa bu işte bir sakatlık var demektir... Çünkü bu denklem 'adil' değil...

E, hukuk düzeni adil olma adına düzenleyiciliğe yetkilidir dememiş miydik?

bm
yaklaşık 19 yıl önce

Hatta reddetmekle kalmayıp polise "Arabanın direksiyonuna ehliyetsiz biri oturdu ve arabayı çalıştırmaya çalıştı" diye bir mesaj gönderirse?

TR'de e-devlet propagandasi genelde bunun harika birsey olduguna dayandiriliyor farkindaysaniz.

Ya benim ehliyetim olmadığı halde ölüm kalım meselesi bir durum için o sırada o arabayla biryerlere gitmem gerekiyorsa?

Kicimin keyfi istedi diye ozel arazide dolasma ornegini kullanmayi tercih ederim. Sizin soylediginiz makul ihtiyac beyan ederek izin sahibi olma olma istegi ornegi. Benim ornegim malim uzerinde hukum sahibi olmam. Bu baglamda Loker'in cevabindaki 'kim tartisti da bu yapildi' tarzi ifadeye eger ise mulkiyet acisindan bakacaksak kesinlikle katilmiyorum: kim tartisirsa tartissin 4 teker benim, arazi benim, azinlik veya cogunluklarin bu konuda soyleyecek laflari varsa da bu laftan oteye gecememeli. (zenginlik/fakirlige baglamadan dusunun, arazi/araba isi varlik cagristiriyor ama plastik disk kisisel bilgisayar orenegine fiziksel olarak oturdugu icin kullaniyoruz tabii).

Elinde hiçbir yasal yetkisi olmayan birinin (mesela intel'in) benim bilgisayarıma dışarıdan hükmetmeye, bilgisayarımı nasıl kullanacağım konusunda beni kısıtlamaya ise hakkı yoktur.

Sizin bu mali almama gibi bir careniz var. Piyasaya bir nebze hakim durumda olmalari gelip gecici ve yan bir problem (ozellikle intel icin). Esas tehlike bunun arkasina kanun gucu koymak (DMCA orneginde oldugu gibi). TY (ve benim) gibi dusunenler icin Intel'e alternatif cikar, dunya cok buyuk. Ama bu iste cikari olanlar devletlere bu alternatifleri saglayanlari dovdururlerse, bu sefer problemimiz daha da buyur. Bu iste buyuk problemlerden biri burada cikar sahibi olanlarin (yahut cikari oldugunu zannedenlerin) gerek maddi guc gerek propaganda kabiliyeti bakimindan duz anlamiyla _demokratik_ mekanizmalari etkileyebilecek durumda olmalari. Karsimizdaki adam sinema filmi yapip bizi hungur sakirt aglatabilecek bir duzene/kabiliyete sahipse kelle sayarak birseyler kisitlamayi kabul ettigimiz duzenlerde maca zaten yenik basliyoruz.

Mulkiyet hakki ile fikri mulkiyet arasindaki tezati tam ortaya koymasa da bence bu konuya yaklasiminiz oraya cekilebilecek durumda. Bir ara Lessig'in blogunda (buyuk ihtimalle) MPAA/RIAA'nin kadrolu demagoglariyla konusmustum/konusmustuk bu tezati, bari o vakit kaybi bir ise yarasin:

http://www.lessig.org/blog/archives/001719.shtml

ec18672
yaklaşık 19 yıl önce

insanları boyle kısıtlayabileceklerini dusunmeleri ilginc geldi,bu sizce cozum bulunamayacak bir sey mi?ben cok profesyonel bi kulanıcı degilim.
Bide benim donanımım baskasının hakkını koruyacak,gerekirse kullanmak istedigim dokumani kullanmamı engelleyecek,ben boyle bi donanım satın alırmıyım acaba diye dusunuyorum....
satın almak icin kimin nasıl bi nedeni olabilir?

nehir0537
17 yıl önce

Kendinizce güzel bi düşünce ama bence yalnış bir düşünce diyrum ama şunuda söyliyeyim güvenli bir sistem çok beğendim eminim szde keşfettiğinizde çok beğeneceksnz:)))

nehir0537
17 yıl önce

Ben bir bilgisayar bayisiyim pc topluyorum bir çok müşterime d işlemci verdim hepside çok memnun gerçekten de kendi pc değiştirdim bende kendi işlemcimi d yaptım çok süper çok memnun ellerine sağlık diyorum...:)))))

Challenger
17 yıl önce

Peki bunun konuyla ilgisi nedir?

OnTEC
yaklaşık 19 yıl önce

intel 64bite terfi edemediği gibi insanların intel almaması için abartı fiyat farkı dışında bunu eklemiş oldu başarılarının devamını diliyorum yaşasın AMD 64

nehir0537
17 yıl önce

intel siz bir işlemci düşünmek bile korkunç zaten tüm pc şirketlerind hemn hemn hepsinde intell var bunların yok olduğunu düşünülecek olursak bence o zamn hiç bir şirket ayakta durmaz neden mi intel en iyiside ondan gerçekten benim pc şirketimde de hep intel satıroum ama gerçekten de süper bişey ama bide intelsnz düşünecek olursak hiç o yoksa hiç bir pc şirketi satış yapamaz benccee bileme doğru düşünyrmym::)))

Challenger
17 yıl önce

Hmm, odamda Intel işlemcisi olmayan bir bilgisayar var. Ben de merak ediyordum neden geceleri kabus görüyorum diye.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

KAISER, Meltdown, Spectre... Neler oluyor?

tongucyumruk
4 Ocak 2018, 5 dakika okuma süresi

butch kibarca "neler oluyor?" diye sorduktan sonra kısaca son günlerde bilişim dünyasini sallayan, "bulutlarımız ne olacak?", "oyunlar da mı yavaşlayacak?" ve, "Bitcoin alalım mı?" gibi sorulara yol açan haberler üzerine kısa bir Türkçe açıklama yapma ihtiyacı hissettim.

Baştan söyleyeyim, konu üzerine çok derin bilgisi olan bir insan değilim, bu konu...

CPU - Beyin

conan
1 Şubat 2002, 1 dakika okuma süresi

İnsan beyni ile Intel Pentium 4 1.5 GHz bilgisayar işlemcisinin karşılaştırılması hakkında ilginç bir döküman buldum. Araştırmanın başlığı "Information Processing in Human Body" yani "İnsan vücüdunda bilgi işlenişi". Aslında MIT öğrencisi Vadim Gerasimov'un final projesi araştırması bir iki sayfalık bir rapordan ibaret. Ama içinde ilginç veriler var. Örneğin insan nöronlarının 2.500 pinlik bir kabloya benzetilmesi, Beyin ile CPU'nin çalışma sıcaklıklarının karşılaştırılması, yine beynin ve işlemcinin güç harcamaları vs...

Proje 98'de hazırlanmış ama 2000'de son güncellemeleri ve düzeltmeleri yapılmış. Özellikle sayfa başında kullanılan logo çok hoşuma gitti :)

Intel gençlerin projelerini yarıştırıyor

aragorntheelessar
26 Aralık 2004, 2 dakika okuma süresi

Intel ve TÜBİTAK ortaklaşa olarak yaratıcılık yarışması düzenliyor. Gençler mobil iletişimi geliştiren projeleri ile yarışacak. Intel ve TÜBİTAKın gerçekleştirdiği Cisco veKeySmartın sponsoru olduğu Gelecek için Teknoloji yarışmasında öğrenciler, kendi geliştirdikleri bilgisayar mimarisi tasarımları, uygulamaları ve oyunları ile rekabet edecek. Finalistler bir yarışmacı, İngilteredeki Intel Uygulama ve Tasarım Merkezinde (Application Design Center) 1 yıl çalışma şansına sahip olacak. Yarışma Hyatt Recencyda yapılan basın toplantısıyla başladı.

Intel'den Hafniyum kullanan işlemci

esrefatak
3 Ocak 2008, 1 dakika okuma süresi

Bilgisayarlarımızın en önemli donanımı işlemcilerdir. İşlemciler konusunda dünyanın en büyüğü olan Intel, işlemcide Hafniyum elementini kullanarak çok büyük bir yenilik yaptı.

OpenML: Yapay Zekâ, Intel Tarzı ve Açık Kodlu

FZ
10 Aralık 2003, 1 dakika okuma süresi

Mikroişlemci devi INTEL, OpenML (ML: Machine Learning) bağlamında geliştirdiği sistemleri açık kodlu yazılım şeklinde kamuya açtı. PNL (Probabilistic Networks Library) fonksiyon kitaplığı bünyesinde yine açık kodlu olarak ses ve görüntü tanıma kitaplıkları da mevcut.

Bilgisayarlara anlamlı çıkarımlar yaptırmaya çalışan, makinaların karman çorman, bağlantısız ve alakasız gibi görünen verilerdeki örüntüleri, kalıpları, vs. öğrenmelerini sağlamak için kafa patlatan araştırmacıların bu kapsamlı yazılım sistemini incelemelerinden fayda var.