istanbuLX: Yerli İşletim Sistemi

2001 yılında, işletim sistemleri konusunda yerli bilgi ve yazılım üretmek amacıyla başlattığımız 'istanbuLX İşletim Sistemi' projesi tamamen kamuya açılmaktadır. Önümüzdeki ay ekibin genişletilmesi işlemi tamamlanacaktır.

Açık kod felsefesi ile geliştirilen projenin tüm geliştirme safhaları kamuya açık hale getirilecektir. Bu aşamada, siz değerli Türk kullanıcıları/geliştiricileri de projeye katılabilir, geliştirilmesine yardımcı olabilirsiniz. Proje herkese açık olup haberleşme listemiz istanbulx@istanbulx.org adresinde hizmete girmiştir. Üye olmak için istanbulx-subscribe at istanbulx.org adresine boş bir e-posta atmanız yeterlidir.

istanbuLX, tasarım aşaması ve geliştirme aşaması belli ölçüde bitirilmiştir. İlk versiyonu 0.1.1-farabi olarak 14 Kasım 2001'de, ikinci versiyonu ise 0.1.5-sinan olarak 15 Şubat 2004'te çıkarılmıştır. Son versiyonu 15 Ağustos 2004 tarihinde 0.1.6-sinan olarak çıkarılmıştır. Bu versiyonu aşağıdaki bu adresten edinebilirsiniz.

istanbuLX'in farkı nedir?

- Tamamen sıfırdan tasarlanmıştır. Hiçbir dağıtım üzerine inşa edilmemiştir.

- Kurulabilen ve yürütülebilen bir işletim sistemidir, bir Live CD uygulaması değildir.

- Kendine özgü yönetim ve yapılandırma yazılımlarına sahiptir.

- Yalnızca oluşturulan yazılımlar değil, bütün yazılım geliştirme süreci de kamuya açıktır.

- 0.1.6-sinan versiyonunda Linux çekirdek kullanılmıştır. Önümüzdeki yıl için FreeBSD çekirdeğinin kullanılması planlanmaktadır.

- istanbuLX tam bir işletim sistemi olarak düşünülmüş ve Enux çekirdek projesi ile birlikte yürütülmektedir. Enux, yine sıfırdan yazılan Linux veya FreeBSD'den bağımsız bir işletim sistemi çekirdeğidir.

- istanbuLX projesi tamamen bilimsel değeri olan bilgi ve yazılımlar üretmek için başlatılmıştır. Üretilen ürünleri isteyen şahıs veya şirketler ticari amaçlarla bizden izinsiz ve kapalı kod olarak kullanabilir. Ancak istanbuLX organizasyonunun kendisi hiçbir ticari amaç gütmemektedir ve bütün yazılımlarını açık kod olarak geliştirmektedir.

-- Barış Şimşek
Proje Lideri
simsek ~ acikkod.org
http://www.enderunix.org/simsek

Görüşler

loker
20 yıl önce

Web siteniz çok amatör duruyor. iso'nuzu indirip ne yaptığınıza bakmak içimden gelmedi bile... Oysa ki haber olarak heyecan verici bulmuş ve 'ne güzel bir ekip daha çıkmış... bakalım neler yaptılar' diye web sayfanıza bağlanmıştım... Kılavuz sayfalarınız hata veriyor, görülebilir bir yerde lisansınız yok (yarı ropörtaj yarı sss sayfasında bsd lisansının tercih edilme nedenleri bildirilmiş ama...), sıfırdan yazılmış işletim sisteminin bir tane olsun ekran görüntüsü yok... X kullanılıyor ama pencere yöneticisi olarak yeni bir proje mi başlatılmış, var olanlardan mı kullanılmış bilinmiyor...

Reklam kaygınız olmadığı çok açık, hatta ulaşılma, anlaşılma kaygınız bile yok galiba... Biraz sert yazıyorum özür dilerim ama insan böyle bir duyurudan önce birazcık web sitesine çeki düzen vermez mi be kardeş?

loker
20 yıl önce

FZ sitelerinden bu duyuruyu alıp buraya atmış galiba... Ben kendileri post etmiş gibi düşünerek yazmıştım, bir iki cümle daha yazıp posta olarak gönderdim... Burada edit/sil yok mu yahu...

bm
20 yıl önce

Silememek onemli degil, kiraathane burasi. Ben de asagi yukari ayni seyleri dusunmustum. Posta listesi arsivine bile bakamadim. Insan merak ediyor tabi, ama sirf merak icin de ozel e-mail atip rahatsizlik vermek istemiyor.

FZ
20 yıl önce

Yanlış anlamaya yol açtı isem üzgünüm, yazının altına yazılan ismin yeterince bilgi verici olacağını düşünmüştüm. Benim bu mevzudan haberdar olmam Debian GNU/Linux Türkçe listesi sayesinde haberim oldu: http://lists.debian.org/debian-user-turkish/

ttk
20 yıl önce

yok .. hehe :)

Bu arada, haberi görünce daha okumadan "yeni bir [linux dağıtımı enflasyonunu artırma procesi] daha mı ?" diye düşünmüştüm ama gerçekten orijinal bir çalışma imiş. Çekirdeğin alıntı olmaması, orijinal olarak baştan yazılıyor olması çok güzel bir şey.

Çalışmaları yürütenler de yanlış bilmiyorsam boş insanlar değil, işin hakından gelebilirler tahmin ediyorum.
Kolay gelsin arkadaşlara.

loker
20 yıl önce

Barış'tan cevap geldi... Projeye bir yeniden başlama olayı içindelermiş, henüz kısıtlı bir duyuruyla ilgi duyan insanlar toplanıyormuş, bir ay içinde daha net biçimde başlanacakmış...

Son sürümle ilgili bilgiler eksik sunulduğu için onları düzelteceğini de eklemiş.. Bir süre sonra tekrar bakarsak beklediğimiz bilgilere ulaşacağız galiba...

Bu arada yazdığım eleştirilerde hak verdiği ama acımasız bulduğu yanlar olduğunu belirtmiş, özellikle -ki haklı olarak- çekirdek yazılıyor olmasından heyecanlı ve 'bu bir altyapı projesi' diyor... X üzerinden ekran görüntüsü alıp da ne sunacağını, onun geliştirdiği şeyin o olmayacağını söylüyor... (burada da o haklı ama X üzerinde hangi pencere yöneticisi var yazmayınca ben onu da yazıyorlar hepten manyak bunlar sanmıştım ;) )

Bir yanda dağıtım grubumuz varken diğer yanda bir grup çekirdek geliştirir, bir başkası başka bir şey yapmaya falan başlarsa bir 3-4 sene sonra türkiye'deki AKK camiasının üretim seviyesini düşünüyorum da... vay vay vay... tabii hepsi yarım kalmaz, ya da cehennem kazanındaki türkler gibi birbirimizin paçasına asılmazsak : )

FZ
20 yıl önce

Gerçekten de sıfırdan yeni bir çekirdek geliştirirlerse, bu süreç içinde birikecek bilgi birikimi, dokümantasyon, vs. önemli olacaktır diye düşünüyorum. O orijinal çekirdekli sistemin de geleneksel fikirlerin ötesine geçmesi, modern kavramları güçlü bir uygulama ile bünyesine katması ve ortaya çekilebilir, kurulabilir, kurcalanabilir bir şey olarak çıkmasını dilerim.

skoylu
20 yıl önce

Konuyu iki yönde ele almak lazım. Öncelikli olarak, akademik bazda, araştırma faaliyeti olarak, bu tür bir projeye girişmek son derece akıllıca. Bir işletim sistemi yazmak aslolarak X satır kod demektir. Fakat işin derinlerine bakarsak çok daha dar dehlizler buluruz. Bu keşif harekatıda bu yönde son derece faydalı olacaktır. Netekim, MIT gibi okullarda öğrenciler (elbte hocalarıyla beraber)her yıl bir kaç işletim sistemi geliştirir. Bazıları arşive gider ama bazıları Mac OS X vs. oluverir.

Diğer yanda işin profesyonel tarafı var. Bu açıdan bakınca özellikle donanım desteği yönünde aşılması gereken dağ gibi sorunlar mevcut. Bu açıdan bakınca, BSD veya Linux ile devam etmek, bu sistemlerin üzerinde yeterli hakimiyeti sağlamak daha makul bir çaba olur.

Ben kendi adıma ikincisini tercih ederim/ettim. Ama birilerinin de diğer yola gitmesi gerekiyor. Bu şekilde sıfırdan başlamak daha zor değil, aksine daha kolay. Ama kolayı bile yeterince çetrefillidir netekim.

Bu bağlamda, arkadaşları gayretlerinden dolayı tebrik etmek isterim. Dilerim ki, ortaya bir şeyler çıkarırlar ve konw-how'larını dökerler. Korkum ise bunun bir tür dağıtım macerasına (turkuaz olayı) gibi dönmesidir. Böyle bir maceraya girişmektense, mevcut çalışmalara katılmak daha verimli olacaktır.

denizlilikaan
20 yıl önce

merhaba "istanbuLX" bana linux temelli gibi geldi dosya sistemi neredeyse linux ile aynı gibi ama illada %100 türkiyede yazılmış diyemem. Ama %100 türkiyede yazılmış bir işletim sistemi var "Ev Os" inanmıyorsanız bi bakın http//programlama.sourceforge.net adresin de kaynak kodlar ve işletim sistemini kendisi var taa 2001 den beri bu adreste bulunuyor. Linuxlu günler...

denizlilikaan
20 yıl önce

Geryon
20 yıl önce

link ??
http://programlama.sourceforge.net
açılmıyor

FZ
20 yıl önce

Ben şimdi baktım, açılıyor. Forumlardaki en yeni mesaj 2003 Haziran ayına ait (tek bir mesaj, geriye kalanlar 2002 yılından). EV-OS denen işletim sistemi ise disketten çalışan, tek kullanıcılı, tek görevli [single-tasking] (var mı böyle bir terim?) bir işletim sistemi. (deniyor).

Dokümanların Türkçe açıklamaları var ama kendileri İngilizce.

Görünen manzara bu.

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

2 Günde İşletim Sistemi Yazabilir Misiniz?

FZ
6 Kasım 2005, 2 dakika okuma süresi

Programlamaya bir şekilde girmiş hemen herkesin aklından bir ara geçmiş sorulardan biridir, "işletim sistemi nasıl yazılır?". İşletim sistemleri bilgisayar dünyasının en popüler, en gizemli, en çok tartışılan ve piyasayı belirleyen konularından biri olagelmiştir. Kimisine göre basit, kimisine göre karmaşık olan bu işte kavram karmaşası da az değildir, çekirdek ile dağıtımı karıştıranlar mı istersiniz, neyin temel işlevsellik olduğu üstüne sabaha dek tartışanlar mı yoksa hangi donanımların esas alınması ve hangi sürücülerin desteklenmesi gerektiğine dair kavga edenler mi istersiniz... BSD, Solaris, Linux, BeOS, VMS, MS Windows ve daha pek çok geliştirme ekibine bakınca konunun popülaritesini ve karmaşıklığını anlamak mümkündür.

Pekiyi bu konuda birkaç günlük bir çalışma ile işin temellerini öğrenmek mümkün müdür? 2 günde işletim sistemi yazabilir misiniz?

Trolltech QT4'ü Piyasaya Sürdü

vst
29 Haziran 2005, 1 dakika okuma süresi

Trolltech QT4'ün beklenen duyurusunu yaptı. Tam söz verdikleri gibi 2005 yılının ikinci çeyreğinin sonuna yetişen QT4'ün özgür yazılım dünyasına en büyük katkısı X11 platformundan başka Win32 platformunda da GPL olarak sürülmesi olacak.

Komodo 2.0 Çıktı

FZ
4 Ekim 2002, 1 dakika okuma süresi

Perl, Python, PHP, Tcl, XML, XSLT için optimize edilmiş ve Ruby, JavaScript gibi pek çok dili de doğrudan destekleyen Komodo 2.0 IDE ActiveState tarafından piyasaya sürüldü.

Söz konusu IDE Mozilla tabanlı olup Windows ve Linux ortamında çalışıyor.

Dikkati çeken özellikleri arasında CGI emülasyonu, Regular Expression desteği, ASPN (ActiveState Programmers' Network) kod deposuna (code repository) erişim de bulunuyor.

BinarySearch ve MergeSort kullandıysanız kodunuzu kontrol edin!

FZ
5 Haziran 2006, 1 dakika okuma süresi

Algoritmalar mükemmel olabilir ama uygulamaları her zaman öyle olmayabiliyor!

Google'dan Joshua Bloch, yeni günlük girdilerinden birinde Extra, Extra - Read All About It: Nearly All Binary Searches and Mergesorts are Broken diye konuya girip Java standart kütüphanesinde kendi yazdığı BinarySearch fonksiyonunun nasıl bir hata barındırdığını anlatıyor.

Sun Microsystems'e 11 Mayıs 2004 yılında gönderilen hata raporunun yorum kısmı ise epey eğlenceli: "Should be fixed in the next release. Not for Tiger. xxxxx@xxxxx 2004-05-11 Finally fixing for Mustang. Can't even compute average of two ints is pretty embarrassing."

3 Haziran 2006 Cumartesi günü yollanan yorumlara göre ise, benzer problemden ötürü Solaris'teki look komutu yaklaşık 1 GB'den büyük dosyalar için düzgün çalışmıyor.

OpenBSD Çekirdeği Artık SMP Destekliyor

Challenger
14 Haziran 2004, 1 dakika okuma süresi

8 yıl boyunca ön tanımlı kurulum ile sadece 1 adet uzaktan erişim açığı çıkmış olan, dünyanın en güvenli işletim sistemlerinden birisi OpenBSD' nin bu zamana kadarki en büyük eksikliklerinden birisi SMP desteğinin olmayışı idi. OpenBSD Journal' da yer alan bu habere göre artık OpenBSD çekirdeğinde SMP destekleniyor.