IBM 500 fikir patentinin haklarını serbest bırakıyor!

IBM, yaptığı bir açıklama ile çeşitli alanlarda sahip olduğu 500 fikir eseri patentini Özgür Yazılım projeleri ile uğraşan kişi ve grupların serbest kullanımına açtığını açıkladı.

Sözkonusu patentlerin listesi oldukça kalabalık.

12 yıldır üstüste en çok patent alan firma ünvanını alan IBM'in bu yaklaşımı, "Fikir eserleri (Intellectual property) patentleri tabi ki olmalı, yoksa kimse fikir geliştirmez, çürür gideriz" diyenlere özellikle duyrulur.

Görüşler

bm
yaklaşık 20 yıl önce

Bazen oyle kinayeler goruyorum ki yakistiramiyorum. Bu kanunlarin tarihine (ozellikle sozkonusu ulke ve onun aldigi ulke icin) baktiginizda arkalarinda bazi makul iyi niyetlerin oldugunu anlatmak lazim. Kategorik olarak ne patentler ne telif haklari kotu seyler degil. Patentler (1) mucitlerin fikirlerini sermaye/duzen sahiplerinden, (2) diger insanlari onemli buluslarin ticari sir haline gelip sakli kalmasindan koruyor. (Ingilizce sozlukte 'patent'in kelime manasina bakarsaniz 'acik' oldugunu goreceksiniz, yani sir olmasinlar fikirlerin _uzerine_ insa etmek isteyenler faydalanabilsin diye acik olsunlar fakat anlatan zarar gormesin).

Telfik hakki da benzer bir sekilde dagitim kanallarina sahip olanlarin eserin yaraticisinin emegini bedava kullanmalarina engel olmak icin kullanilabilen seyler.

Bu islerde denge onemli. Yine ABD baglaminda sonsuza yaklasan telif hakki korumasi, kolayca verilen patentler, yazilim alaninda patent surelerinin uzunlugu, muazzam parayla ilac sirketlerinin patent tekellerini uzatmak icin devlete etki etmeye calismalari vs. hepsi karsi cikilacak seyler. Ama genis anlamda IP isi cok kolayca 'olmaya' denerek gecistirilecek birsey degil. GPL bile IP kanunlarina dayaniyor.

Belki ben soyleneni anlamadim? IP patentleri ne demek?

bm
yaklaşık 20 yıl önce

Bir iki ornek de ekleyeyim:

Disney genelde Miki'nin copyrighti bitmesin diye ABD kongresinden telif haklarini devamli uzatan kanunlar cikarttiran sirket olarak taninir. Buyuk olcude dogru. Ama ayni Disney'in Grimm kardeslerin masallarini Grimmlere bes kurus vermeden kullandigini dusunun. Grimm'ler bu masallari yeni yaratmis olsalar onlari Disney'den koruyacak guc nedir?

Ayni sekilde Amazon'un -- bence verilmemesi gereken -- 1-clcik patentu yerine RSA'in patentini dusunun. (bu ornegi yazilim patentlerinin omru kisa olsun denildiginde cokkullanirim ben). R,S ve A bu fikirden para kazandilar, hatta gizli kalabilecek birsey acildi hepimiz birseyler ogrendik. Fena mi oldu?

Cok zor ama zor oldugu kadar da onemli bir konu bu. 70 milyon nufusla bu kanunlarin fevkalade onemli oldugu bir zamanda dunyadaki guc odaklarindan birinin karar mekanizmasinin icinde olacagiz. Biraz fikir sahibi olmaya calisalim diyorum (bakin 'veri korumasi'ndan golu yedik kimsenin ruhu duymadi).

Ben de bu konularin uzmani degilim tabi, isim geregi biliyorum biraz. Turkce iyi dokuman var mi meraklilarin bakabilecegi? (Ingilizce, Lessig, Posner ve Littan'in kitaplari geliyor aklima, webde de kaynak cok).

zahter
yaklaşık 20 yıl önce

Bahsedilen kitalarda ve bolgelerde ne tur bir ruh halinin oldugu acikca belli oluyor.Patentler her ne faydasi olursa olsun kotuye kullanilmaya yatkin.Cok dikkatli incelenirse bilimsel gelismenin onunu tikayacak bir mekanizma.Yazilim alaninda ugulanmaya calisilmasi ayrica tartisilir.

bm
yaklaşık 20 yıl önce

Ruh hali yorumu hem [herhalde] dogru hem ilginc ama biraz daha acarsaniz cok daha hos bir sohbet ortaya cikabilir. Dogru tahmin ediyorsam toplumsal tercihin mulkiyet hakkini on plana cikartmasina isaret ediyorsunuz.

Patent fikrin yayinlanmasini sagladigi (kise sureli tekel karsiligi mecbur ediyor) icin bence bilimsel gelismeden ziyade teknolojik gelismeyi engelleyebiliyor. "Toplumdan koruma istiyorsaniz yayinlayip fikri (kari degil!) paylasacaksiniz" demek bilime faydali mi buna bakmak lazim.

Bircok sey zaten patentlenemiyor, ama su anki durumda USPTO'nun patentlenmesine musade ettikleri de pek hos degil. Her RSA kelitesindeki patent basina bir suru sacma sapan (ama mahkeme masrafi cikartacak) software patenti var.

Eger biz TC vatandaslari olarak bazi veya tum patentlerin zararli olduklarini dusunuyorsak o zaman kendi devletimize bu yonde etki etmemiz gerekmez mi? Buyuk bir kismi masasina patent konsa 'yeni bir gazete cikmis' diyecek kulturde insanlar 'patent uretemiyoruz' diye kose yazisi yazip duruyorlar? (AB'de software patentlerine kural olarak musadesi konusunda harmonizasyon cabalari kiyametin kopmasina sebep oluyor mesela).

Herneyse konu IBM, bakin USPTO'daki ***ler nelere patent vermis:

http://www.ibm.com/ibm/licensing/patents/software.shtml

zahter
yaklaşık 20 yıl önce

"Ruh hali yorumu hem [herhalde] dogru hem ilginc ama biraz daha acarsaniz cok daha hos bir sohbet ortaya cikabilir. Dogru tahmin ediyorsam toplumsal tercihin mulkiyet hakkini on plana cikartmasina isaret ediyorsunuz."
--------------------------------------------------------------------------

Evet yanilmiyorsunuz.Buna ek olarak "ruh hali" derken hem mevcut durumu (herseyin patentinin alinamamasi) hem de bazi kesimlerin olmasini istedigi durumu (herseyin patenttinin alinabilmesi) gozonune alip, buna bakarak bilimsel gelismenin onundeki engelleri tahmin edeyim.

Simdilerde bilimsel ve teknolojik seviye, sahip oldugunuz patent sayisiyla olculuyor.Bu, devletletin de destegiyle oyle bir hal almakta ki amac tamamen patent sahibi olmakmis gibi duruyor.Bilimsel, teknolojik arastirmalar sirasinda yasanilan hazlar ikinci plana itiliyor.Hemen burada Turkiye'den yakinmalarin da sizin bahsettiginiz sekilde "of of soyle 3-5 patentimiz bile yok" seklinde olmasi ve yine dediginiz gibi tepkisizlik bence de tamamen cahillikten kaynaklaniyor.

Bu ruh hali oyle bir acliga donusmus ki her seyin patentini almaya imkan kilsak dahi doymaz.Yani ellerinden gelse dusunme tarzina bile patent alacaklar.Bilmiyorum belki buna benzer projeler vardir.
Cogu zaman teknolojik gelismenin onundeki engel, bilimsel gelismenin de onundeki engel degil midir?En basiti bugun bir laboratuvar kurmaya calissak icinde kac tane patentsiz alet bulunur?Ya da patentler yuzunden fiyatlari oldukca sismis olan kac tanesini alabiliriz?Bakildigi zaman patent almak o kadar da ucuz bir sey degil ve de tarife cok degisken.Sonucta bu da pompa fiyatlarina yansiyacaktir.Bu ornekleri farkli alanlarda farkli sayida vermek mumkun tabi ama patentlerin hizmet ettigi politik amaclarin bugunun dunyasinda insanliga hizmet ettigini ve de en azindan yarari oldugunu savunmak bana gore gercekten zor.Getirdiklerinin goturduklerine kiyasla, patent faydalarinin patent suresinden bile daha kisa sureli oldugunu dusunuyorum.

bm
yaklaşık 20 yıl önce

En basiti bugun bir laboratuvar kurmaya calissak icinde kac tane patentsiz alet bulunur?

Bilisim icin konusuyorsak, evet zor bulunur ama patent yuzunden fiyatin sisme derecesi nedir tartamiyorum. Fazla sismiyor gibi geliyor bana. Diger isler icin (tip aklima geliyor) hakli olabilirsiniz o konuyu bilmiyorum. Bir calisma var mi bunu gosteren? (Tabi bu calismanin nasil olabilecegi de ortada degil, alternatif ticari sir cunku acik paylasim degil).

Ben patent ve telif hakki sisteminin en buyuk zararlarindan birini devletin manipule edilmesinin kapisini acip hem devletin hem ozel sektorun yoldan cikmasina sebep olmasinda goruyorum. Ortada dogal oldugu tartisilir bir mal var, meclisler oylayarak bunun ne kadar sureyle birisinin mali olabilecegini kararlastiriyorlar. Tabii ki bu meclislerden karar satin almak cok cazip oluyor mal sahipleri icin. Burada ihale dagitmaktan farkli bir yolsuzluk metodu var, butceden kaynak aktarimi yok cunku. Bu baglamda ABD kongresi telif haklarinda istedigi gibi at oynatabiliyor cunku mucadele edecek kimse yok. Patentlerde durum degisik, cunku iki tarafta da sirketler var. ABD'de patent suresinin basvuru tarihi+20 sene, telif hakki suresinin eser sahibinin olumunden itibaren 70 sene olmasinin bir sebebi de bu (ikisi de 14 (+ ek islemlerle bir 14 daha) diye baslamis hatirladigim kadariyla).

Patent maliyeti dediginiz gibi degisken. Bizim dallarda sahislar icin $5k-$20k arasi genelde ABD'de. Makine Muhendisliginde $50k ve ustunu harcayan da biliyorum, tipda daha fazladir tahiminimce ama tipta zaten FDA problemi var masraf kapisi olarak. Oralar icin bunlar buyuk fiyatlar degil, cogunlukla alinan patentler de marjinal oluyor zaten. Sayidaki patlamanin bir sebebi de bu bence.

Herseyin patentinin alinmasini isteyenler kimler bilmiyorum. Bir takim profesyonel lobiciler ve ilac sirketleri mi var aklinizda? Yoksa bazi Randcilar vs. gibi kendi genis cevrelerinde de kabul gormeyenler mi? Genelde sikayet USPTO'nun kotu ve yavas calisip yenilik iddialari (patentin 'claims' kismi) makul olmayan derecede genis olan patentlere izin vermesinden.

Ben sistemin ana fikir itibariyle gelismeye zarar verecek derecede bozuk oldugu kanaatinde degilim. Mesele pekcok seyde oldugu gibi devlet kurumlarini duzgun isletip siyasi otoriteyi (genis anlaminda) namuslu tutma meselesi. Malesef pekcok toplum bunu yapamadigi icin bariz yanlis sonuclar ortaya cikiyor.

DevranBasar
yaklaşık 20 yıl önce

Bulma'nın bilme'nin ve yapma'nın değerini yeteri kadar vermezsek, bilim adamlarını nereye koyacağımızı bilemeyiz, ve onların bulduklarıyla çıkan araçları.
Doğanın kanunları bile evrilen ve gelişen türleri ayakta tutmak üzere inşa edilmişken anarşistlerin hayalini kurduğu dünyanın imkansız olduğunu görmemek akıl kârı değil.
IBM bularak ve bu bulduklarını satarak bukadar büyüdü, genel kullanıma açtığı patentlerle elindekilerin sayısı ne mukayese kabul eder ve akla halale sığar.
Kendi dünyasında yaşayanlara duyrulur.

FZ
yaklaşık 20 yıl önce

Zenginin malı züğürdün çenesini yorar hesabı tartışıp duruyoruz, ABD'de bir günde mi bir haftada mı ne alınan patent sayısı Türkiye'de 70 yılda mı 50 yılda mı ne edinilmiş patent sayısına eşitmiş diye okumuştum vakti zamanında, de ki oradaki patentlerin yarısı zırva buluş olsun, kaç yazar. IBM'i, Microsoft'u, AT&T'si, XEROX'u dünyayı salladıktan sonra...

Korsan mı o da ne, kopya mı, eee n'olmuş ki denilen ülkede fikri mülkiyetti, yok efendim özgürlüktü, telif hakkıydı, patentti filan tartışması da ancak bu kısırlıkta ve güdüklükte oluyor herhalde.

Yazılımının kodunu açmak istemeyen adamı boğazlamam, açana saygı duyarım ve onu tercih etmeye çalışırım. Bir adam bir fikrinden para kazanmak istiyorsa, dahiyane bir buluşu, kıçından ter damlayarak geliştirdiği, entelektüel birikimini ortaya koyduğu bilimsel teknolojik bir mevzusu varsa bunu bu ekonomik düzende paraya çevirmek istiyorsa buna da lafım olmaz. Keşke ama keşke bu dünyada kızacağım, yapmasana kardeşim böyle alla alla ayıp oluyoo haa! diyeceğim adamlar R, S ve A olsa, ne bileyim Amazon.com'dan Jeff Bezos olsa filan. Eğer ki bu ekonomik düzeni kabul ediyorsak bu tür şeyleri de tartışırız filan ama bir şekilde kabul ediyoruz demektir. Yok eğer temel aksiyomlara karşı isek, hayır böyle değil şöyle olmalı diyorsak o bambaşka bir tartışmadır.

bm
yaklaşık 20 yıl önce

Bakin adamlar kac kere 'petent' demisler (mal guzel ama):

http://www.coldheat.com/technology.php

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

IBM Dünyanın En HIZLI Bilgisayarını Yaptığını İddia Ediyor

FZ
20 Kasım 2000, 1 dakika okuma süresi

Dünyanın en hızlı bilgisayarı yarışı en yüksek gökdeleni olan şehir yarışına benziyor lider sık sık değişiyor bu yarışta.

Gizli Tehlike: TCPA

tongucyumruk
24 Mart 2004, 6 dakika okuma süresi

Kapalı kodlu, özgür olmayan yazılımların özgürlüğünüz, kişisel gizliliğiniz ve kişi haklarınız için bir tehdit oluşturduğu uzun zamandır zaten biliniyordu. Günümüze kadar kendinizi korumak için başvurabileceğiniz bir özgür yazılım kalesi mevcuttu. Tamamen özgür yazılımlar kullanarak hem kendinizi güvenliğe alabilir, hem özgür kalabilir, hem de gerek özgür yazılım geliştirme modelinin gerekse özgür yazılımların doğduğu ortam olan UNIX felsefesinin sonucunda alabildiğine yüksek kalitede yazılımlara sahip olabilirdiniz. Fakat şimdi ufukta yeni bir tehlike görünüyor, kumun altında bekliyor, ses yok, seda yok... Aniden, çarpacak.

IBM'den Bedelsiz Ofis Paketi

erika
19 Eylül 2007, 1 dakika okuma süresi

OpenOffice, StarOffice, Google Office derken şimdi de IBM Lotus Symphony ile ücretsiz ofis yazılımı veren firmalar kervanına katıldı.

IBM 15.000 Kişiye İş İmkanı Veriyor

aRda_
20 Ocak 2004, 1 dakika okuma süresi

IBM, %30'u Amerika'da olmak üzere tüm dünyada özellikle gelişmekte olan ülkelerde 15000 kişiye istihdam olanağı açıyor. IBM'in ağırlık verdiği alan yazılım geliştirme konusunda uzman kişiler.
IBM Amerika'da çalışan sayısını azaltarak ağırlığı Çin ve Hindistan gibi ucuz işçiliğin olduğu ülkelere verdiği için tenkit ediliyordu. Yeni alınacak personelin yaklaşık 4500 adedi Amerika'da istihdam edilecek.
15000 kişilik yeni personelin IBM'in işgücüne %5 etkisi olacak ,33000 kişilik işgücü 1991 yılından beri IBM'in gördüğü en yüksek sayı.
Ayrıca IBM'in yaptığı açıklamada yeni istihdam edeceği personelin %40 ile 50'sini yeni mezun olmuş öğrencilerden, geri kalanını deneyimli kişilerden seçeceğini açıkladı.
Kaynak: netkonomi.com

Blog@IBM: 320,000 Blogger Geliyor!

sundance
17 Mayıs 2005, 1 dakika okuma süresi

IBM yaptığı bir anonsla 320,000 çalışanının blog kullanmasını özendirmek için bir çalışma yaptığını açıkladı.

Açık ara ile dünyanın en büyük şirket blog'u olması muhtemel olan yapının oluşturulması için arkaplanda küçük bir ekip 18 aydır çalışmaktaymış. Bu çalışma kapsamında şimdiye kadar 65 ülkeden 9000 kullanıcının açıldığı bir blog hizmeti başlatılmış ve bu sistemde 3,097 blogdan 1,358'i aktif olarak kullanılmakta, bu bloglarda da 26,203 giriş bulunmaktaymış.

Olur mu böyle şey, şirket sırları dışarı çıkar vs. diyenler için blog kuralları dün yayınlanmış bir pdf olarak burada yeralmakta.

Sanırım Büyük Mavi'den hala öğrenecek çok şey var...