Görüşler
Bu arada bu yukarda yazdıkların GhostBusters filminden alıntılar :) Bayılırım.
Hava bu kadar sıcak olmasa, ben bu kadar bezmis olmasam, Fazlamesai HQ`a gidip, DSL`e `kap olm şu isoları` diyecektim ama güneşin alnında yirmi dakka otobüs bekledikten sonra neden bilmem canım omlet çekti, şimdi takılıyorum:)
Kolay gelsin, bekliyoruz Woody reviewu
Hava bu kadar sıcak olmasa, ben bu kadar bezmis olmasam, Fazlamesai HQ`a gidip, DSL`e `kap olm şu isoları` diyecektim ama güneşin alnında yirmi dakka otobüs bekledikten sonra neden bilmem canım omlet çekti, şimdi takılıyorum:)
Kolay gelsin, bekliyoruz Woody reviewu
Acaba bana da bir CD(CDler) yapabilir misin? Yoksa diyorum acaba network'ten mi yuklesem.
Bunu deneyen var mi? Ortalama bir baglanti ile(Dial-up'tan yukari tabi) rahat rahat kurulur mu acaba? Cunku diyorum ki, simdi CDsini aliyorsun, aha iki gun sonra updateler cikiyor, CD'den soguyorsun... :)
Bunu deneyen var mi? Ortalama bir baglanti ile(Dial-up'tan yukari tabi) rahat rahat kurulur mu acaba? Cunku diyorum ki, simdi CDsini aliyorsun, aha iki gun sonra updateler cikiyor, CD'den soguyorsun... :)
Kurulum için -diğer dağıtımlarda olduğu gibi- yeni sürümün ISO`larını, kur ve yeni sürüm çıktığında al baştan yaklaşımı Debian`vari bir yaklaşım değil. Birçok Debian`cı bu işi doğrudan apt-get dist upgrade vb. şekilde yapıyor, hatta sistemini bugüne kadar _reboot etmeden_ `buzz`dan (eski bir Debian sürümü) `woody`ye taşımakla övünenler de mevcut. Maamafih ben Debian`ın çok aşinası olmadığım için en azından başlangıç safhasında kendime böyle bir hak tanıdım. Allah`ın izniyle `sarge` (woody sonrası) upgrade`i network üzerinden olacak ;)
Dial-up kurulumu pek tavsiye etmem. Zira Woody epey bir yüklü geliyor (suse bile yanında halt etmiş). Geçenlerde mükellef bir Debian potato kurulumu yaptım ve yaklaşık olarak 600MB civarı yer kapladı -açılmamış halde bu boyut yarıyarıya düşebilir-. Yani potato olabilirdi, fakat Woody biraz şişman gözüküyor. Official ISO`lar su tarih itibarıyla henüz çıkmadı. Gözün kulağın şu adreste olsun: Ankara üniv. ftp alanı
(Bu ftp site`ın admin`ini tebrik ediyorum bu arada. Cok aktif ve güncel bir administrasyon yapıyor. Mirrorlama halen devam ediyor. Öte yandan ftp.tr.debian.org down gözüküyor :() Ben jigdo ile bi seyler toplamaya calisiyorum ama isler bi miktar yavas ilerliyor, belki de pes edip ISO`ların çıkmasını beklerim...
Bir de son cümle için bi kaç şey söyleyeyim. Security update`leri bir yana bırakılacak olursa -Debian`daki quality-managment`ı gördükten- update`lere çok sıcak bakamıyorum. Bence CD`leri temin et ve stable-woody kurulumundan sonra (yeni sürüm yaklaşıncaya kadar) test+unstable alanına pek dokunmadan makinanı kullanmaya devam et veya en azından ben öyle yapacam :)
Dial-up kurulumu pek tavsiye etmem. Zira Woody epey bir yüklü geliyor (suse bile yanında halt etmiş). Geçenlerde mükellef bir Debian potato kurulumu yaptım ve yaklaşık olarak 600MB civarı yer kapladı -açılmamış halde bu boyut yarıyarıya düşebilir-. Yani potato olabilirdi, fakat Woody biraz şişman gözüküyor. Official ISO`lar su tarih itibarıyla henüz çıkmadı. Gözün kulağın şu adreste olsun: Ankara üniv. ftp alanı
(Bu ftp site`ın admin`ini tebrik ediyorum bu arada. Cok aktif ve güncel bir administrasyon yapıyor. Mirrorlama halen devam ediyor. Öte yandan ftp.tr.debian.org down gözüküyor :() Ben jigdo ile bi seyler toplamaya calisiyorum ama isler bi miktar yavas ilerliyor, belki de pes edip ISO`ların çıkmasını beklerim...
Bir de son cümle için bi kaç şey söyleyeyim. Security update`leri bir yana bırakılacak olursa -Debian`daki quality-managment`ı gördükten- update`lere çok sıcak bakamıyorum. Bence CD`leri temin et ve stable-woody kurulumundan sonra (yeni sürüm yaklaşıncaya kadar) test+unstable alanına pek dokunmadan makinanı kullanmaya devam et veya en azından ben öyle yapacam :)
debian'i masaustu isletim sistemi olarak onerebilir misiniz? Mandrake ya da RedHat' la karsilstirisaniz Debian 'masaustunde' artida midir ekside mi? Sorumu kurulum/konfigurasyon/guncelleme kolayliklari icin cevaplayabilir misiniz?
Herhangi bir linux dagitimi ne kadar onerilebilirse, Debian da o kadar onerilebilir diye dusunuyorum. Diger dagitimlardan yuzeysel anlamda bir eksiginin veya bir artisinin oldugunu dusunmuyorum.(Eksi olan bazi yanlari woody ile kapatilmis gozukuyor)
Ama en guzeli m1a2 veya diger arkadaslarin incelemelerini beklemek.(Keske ben de ISOlarini alabilsem bir yerlerden)
Daha da guzeli, imkaniniz varsa kendi kendinize denemeniz.(Bu cumle bosa kurulmus gibi gelebilir, ama bence hepimizin midesi bulanana kadar, puffff yeter be baydi dedirtene kadar bu cumle kurulmali. :) )
Ama en guzeli m1a2 veya diger arkadaslarin incelemelerini beklemek.(Keske ben de ISOlarini alabilsem bir yerlerden)
Daha da guzeli, imkaniniz varsa kendi kendinize denemeniz.(Bu cumle bosa kurulmus gibi gelebilir, ama bence hepimizin midesi bulanana kadar, puffff yeter be baydi dedirtene kadar bu cumle kurulmali. :) )
Sorunu woody kurulumundan sonra cevaplamak daha uygun olurdu aslında, fakat potato gözlemlerimden bir ön cevap verilebilirse şunları söylerdim:
Öncelikle genel bir değerlendirme yapmak lâzım. Malumu âliniz pazarda 3 tip linux dağıtımından bahsedilebilir. Redhat türevleri (redhat, mdk, suse vb.), Slack türevleri ve Debian türevleri. Linux`la dolma kulak aşamasını geçip tanışmam 1994-1995 civarına rastlar. İlk gözağrım (ki pek alternatifi de yoktu) Slackware idi. (Basit ve straight yapısıyla, hâlâ kendisi hakkında çok müspet şeyler düşünmekteyimdir.) Ne günlerdi onlar :) Sonra Turkuaz, Redhat, Suse, Mdk... Debian hep kafamda idi ama `şunu da kurayım` yeterliliğinde bir güdülenme olmadı. Taa ki Debian`ın felsefesi, paket yönetiminin güzellikleri hakkında bir dolu okuma yaptıktan sonra dayanamadım, Potato kurdum ve `iyi ki kurmuşum` dedim. Bu son cümle Woody heyecanını da bir miktar açıklar zannediyorum. İşte benim `Niçin Debian`larım (öncelik _sırasız_ olarak):
- Debian tam bir taşınabilirlik laboratuvarıdır. Arm`den, Powerpc`ye, Sparc`tan, Alpha`ya kadar bir dolu işlemcide çalışabiliyor. (Bir ara sparc`larla çalışmış ve hasbelkader taşınabilir CAD tool`lar geliştirmekle uğraşmış birisi olarak bu özelliğin ne kadar önemli olduğunu anlatamam.)
- Standartlara gösterilen özen. Debian, dizin düzenlemelerinde FSH`yi (File System Hierarchy) gözetir. Ben böyle olmasını doğal karşılıyorum fakat kendi oluşturduğu bazı kural ve teknolojilerle Redhat`in Linux camiasının Microsoft`u olarak suçlanması bu ikinci maddeyi daha güzel açıklar sanıyorum. Meselâ Redhat XFree`nin stock versiyonuna -kafasına göre- bir xfs (x font server) patch`i çekti ve ortalığı karıştırdı. Yine Gcc`nin 3.0 development snapshot`larını kullanarak yaptığı girişim de çok eleştirildi.
- Toplam kalite yönetimi konusunda gösterdiği özen (bu her ne demekse ;). Yani sistemin bütününe yayılmış bir kararlılık. Debian`ın `yaw bu programın niçin bu kadar eski bir versiyonunu koymuşlar?` eleştirisine maruz kalan `stable` release`leri bilin ki bir yığın test`ten geçerek oluşturulmuştur. Ama macera düşkünleri için `unstable` kaynakları her zaman açıktır.
- İnanılmaz sayıda paket ve çok sayıda `debian-developer`. `make;make install`larınızın sayısının azalacağına emin olabilirsiniz. Aradığınız bir program mı var? Şuraya bir bakın hemen.
- Ve tabii meşhur paket yönetimi. Valla sürekli internete bağlı olan makinalar için Debian`dan daha güzelini düşünemiyorum. `foo` adında yeni bir programa mı ihtiyacınız var? `apt-get install foo` diyorsunuz ve sistem `foo` paketinin bağımlı olduğu diğer paketleri de gösterdiğiniz kaynaklardan arıyor, buluyor ve kuruyor. Ne güzel, ne âlâ... Kaynaklarınız `cdrom`, `network`, `local filesystem` vb. olabilir. İstediğiniz programın en son versiyonunu veya en kararlı versiyonunu seçmek de elinizde. Üstelik bütün bir dağıtımı güncelleyebiliyorsunuz. Hatta böyle yapmazsanız size güceniyorlar :)
- Sahibine duyduğu güven ve bağlılık. Kurulum sırasında her şey raporlanıyor. Bilginiz dahilinde olmayan bir `A` servisi çalışmıyor, `bu da olsun, bi gün gerekir` diyerek kernel`a bir `B` modülü kurulmuyor. (Yalnız dikkat yeni kullanıcıların için bu bir sorun olabiliyor çoğunlukla.)
Bu genel mülâhazaları yaptıktan sonra sonuç cümlelerini bağlayayım:
- Kurulum _bence_ kolay. Hatta -nerde okumuşdum hatırlamıyorum- bir tavuk bile kurabilir. Karşınıza gelen default seçenekli kurulum ekranlarında enter`ı gagalamak yeterli :)
- Konfigürasyon, kitabına göre yapılması kaydıyla hem kolay hem de mevcutlar arasında en standartize edilmişi. Meselâ bütün bir sistemde editör olarak `VIM`i kullanmak için `update-alternatives editor` ile VIM`i seçmeniz yeterli (aynı mantıkla pencere yöneticisi de dahil bir yığın öge isteğinize uygun olarak ayarlanabilir.)
- Güncelleme`nin mükemmelliği hakkında ise fazladan bir izaha gerek yok.
Negatiflere gelince:
- Mdk`daki gibi `pentium`a optimize edilmiş binary`ler beklemeyin. Bütün -intel- paketler `i386` olarak derlenmiştir.
- `KDE 3 çıkmış, ben onu isterim` demeyin, bunun için bir miktar beklemeniz gerekebilir.
- Kurulum ve konfigürasyon meselâ Mdk veya Suse`deki kadar `akıllı` ve kolay değil. Bir miktar uğraşmanız gerekecek. Fakat kesinlikle çabanız boşa gitmeyecek.
P.S. Bu arada şunu da ekleyeyim. Her derde deva tek bir dağıtım yok kanaatimce. Windows`tan göç etmiş çiçeği burnunda yeni kullanıcılar için Suse, Mdk pek âlâdır (Türkiye şartlarında Gelecek Linux`da mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir alternatif.) Makinanız eski ve yavaş ise optimum performans için `Vector` biçilmiş kaftan. Ben herşeyin yenisini isterim diyenler için (ben pek sevmedim ve Debian `unstable`ını öneririm ama) `Gentoo` bakılması gereken bir seçenek. `Konsolu pek bir severim, 10 parmak admin yaparım, ne nerededir bilirim, onunla doğdum onunla ölürüm` diyenler için pazara kadar değil mezara kadar Slackware ;) (Bütün Slackware`cilerin karşısında saygıyla eğiliyorum.)
Öncelikle genel bir değerlendirme yapmak lâzım. Malumu âliniz pazarda 3 tip linux dağıtımından bahsedilebilir. Redhat türevleri (redhat, mdk, suse vb.), Slack türevleri ve Debian türevleri. Linux`la dolma kulak aşamasını geçip tanışmam 1994-1995 civarına rastlar. İlk gözağrım (ki pek alternatifi de yoktu) Slackware idi. (Basit ve straight yapısıyla, hâlâ kendisi hakkında çok müspet şeyler düşünmekteyimdir.) Ne günlerdi onlar :) Sonra Turkuaz, Redhat, Suse, Mdk... Debian hep kafamda idi ama `şunu da kurayım` yeterliliğinde bir güdülenme olmadı. Taa ki Debian`ın felsefesi, paket yönetiminin güzellikleri hakkında bir dolu okuma yaptıktan sonra dayanamadım, Potato kurdum ve `iyi ki kurmuşum` dedim. Bu son cümle Woody heyecanını da bir miktar açıklar zannediyorum. İşte benim `Niçin Debian`larım (öncelik _sırasız_ olarak):
- Debian tam bir taşınabilirlik laboratuvarıdır. Arm`den, Powerpc`ye, Sparc`tan, Alpha`ya kadar bir dolu işlemcide çalışabiliyor. (Bir ara sparc`larla çalışmış ve hasbelkader taşınabilir CAD tool`lar geliştirmekle uğraşmış birisi olarak bu özelliğin ne kadar önemli olduğunu anlatamam.)
- Standartlara gösterilen özen. Debian, dizin düzenlemelerinde FSH`yi (File System Hierarchy) gözetir. Ben böyle olmasını doğal karşılıyorum fakat kendi oluşturduğu bazı kural ve teknolojilerle Redhat`in Linux camiasının Microsoft`u olarak suçlanması bu ikinci maddeyi daha güzel açıklar sanıyorum. Meselâ Redhat XFree`nin stock versiyonuna -kafasına göre- bir xfs (x font server) patch`i çekti ve ortalığı karıştırdı. Yine Gcc`nin 3.0 development snapshot`larını kullanarak yaptığı girişim de çok eleştirildi.
- Toplam kalite yönetimi konusunda gösterdiği özen (bu her ne demekse ;). Yani sistemin bütününe yayılmış bir kararlılık. Debian`ın `yaw bu programın niçin bu kadar eski bir versiyonunu koymuşlar?` eleştirisine maruz kalan `stable` release`leri bilin ki bir yığın test`ten geçerek oluşturulmuştur. Ama macera düşkünleri için `unstable` kaynakları her zaman açıktır.
- İnanılmaz sayıda paket ve çok sayıda `debian-developer`. `make;make install`larınızın sayısının azalacağına emin olabilirsiniz. Aradığınız bir program mı var? Şuraya bir bakın hemen.
- Ve tabii meşhur paket yönetimi. Valla sürekli internete bağlı olan makinalar için Debian`dan daha güzelini düşünemiyorum. `foo` adında yeni bir programa mı ihtiyacınız var? `apt-get install foo` diyorsunuz ve sistem `foo` paketinin bağımlı olduğu diğer paketleri de gösterdiğiniz kaynaklardan arıyor, buluyor ve kuruyor. Ne güzel, ne âlâ... Kaynaklarınız `cdrom`, `network`, `local filesystem` vb. olabilir. İstediğiniz programın en son versiyonunu veya en kararlı versiyonunu seçmek de elinizde. Üstelik bütün bir dağıtımı güncelleyebiliyorsunuz. Hatta böyle yapmazsanız size güceniyorlar :)
- Sahibine duyduğu güven ve bağlılık. Kurulum sırasında her şey raporlanıyor. Bilginiz dahilinde olmayan bir `A` servisi çalışmıyor, `bu da olsun, bi gün gerekir` diyerek kernel`a bir `B` modülü kurulmuyor. (Yalnız dikkat yeni kullanıcıların için bu bir sorun olabiliyor çoğunlukla.)
Bu genel mülâhazaları yaptıktan sonra sonuç cümlelerini bağlayayım:
- Kurulum _bence_ kolay. Hatta -nerde okumuşdum hatırlamıyorum- bir tavuk bile kurabilir. Karşınıza gelen default seçenekli kurulum ekranlarında enter`ı gagalamak yeterli :)
- Konfigürasyon, kitabına göre yapılması kaydıyla hem kolay hem de mevcutlar arasında en standartize edilmişi. Meselâ bütün bir sistemde editör olarak `VIM`i kullanmak için `update-alternatives editor` ile VIM`i seçmeniz yeterli (aynı mantıkla pencere yöneticisi de dahil bir yığın öge isteğinize uygun olarak ayarlanabilir.)
- Güncelleme`nin mükemmelliği hakkında ise fazladan bir izaha gerek yok.
Negatiflere gelince:
- Mdk`daki gibi `pentium`a optimize edilmiş binary`ler beklemeyin. Bütün -intel- paketler `i386` olarak derlenmiştir.
- `KDE 3 çıkmış, ben onu isterim` demeyin, bunun için bir miktar beklemeniz gerekebilir.
- Kurulum ve konfigürasyon meselâ Mdk veya Suse`deki kadar `akıllı` ve kolay değil. Bir miktar uğraşmanız gerekecek. Fakat kesinlikle çabanız boşa gitmeyecek.
P.S. Bu arada şunu da ekleyeyim. Her derde deva tek bir dağıtım yok kanaatimce. Windows`tan göç etmiş çiçeği burnunda yeni kullanıcılar için Suse, Mdk pek âlâdır (Türkiye şartlarında Gelecek Linux`da mutlaka göz önünde bulundurulması gereken bir alternatif.) Makinanız eski ve yavaş ise optimum performans için `Vector` biçilmiş kaftan. Ben herşeyin yenisini isterim diyenler için (ben pek sevmedim ve Debian `unstable`ını öneririm ama) `Gentoo` bakılması gereken bir seçenek. `Konsolu pek bir severim, 10 parmak admin yaparım, ne nerededir bilirim, onunla doğdum onunla ölürüm` diyenler için pazara kadar değil mezara kadar Slackware ;) (Bütün Slackware`cilerin karşısında saygıyla eğiliyorum.)
Bu güzel, detaylı ve teknik eleştiri için çok teşekkür ederim. fazlamesai.net sitesine yaraşır bir yorum/eleştiri/yazı/tanıtım olmuş ;-) Benzerlerinin çoğalmasını dilerim.
- Mdk`daki gibi `pentium`a optimize edilmiş binary`ler beklemeyin. Bütün -intel- paketler `i386` olarak derlenmiştir.
Bunu biraz acabilir misin? Yani, pentium'a gore optimize edilmis paketleri nasil sagliyoruz Debian'da?
Bunu biraz acabilir misin? Yani, pentium'a gore optimize edilmis paketleri nasil sagliyoruz Debian'da?
Pentium`a optimize edilmiş paketler (yani i586 veya i686:pentiumpro) derken `gcc`nin pentium hedefli flagleri aktive edilmeden derlenerek oluşturulan binary`leri kastediyorum. gcc`nin `m` flag`i -intel için- i386, i586, i686 ve amd değerlerini kabul eder ve varsayılan i386`dır ki son derece konzervatif bir seçimdir. Debian`ın bu seçimi binbir zorlukla tonla CPU için hazırlanan dağıtımın kolay idare edilebilmesi içindir tabii. İşlemciye göre optimize edilmiş dağıtım hazırlama konusunda Debian`dan official bir karar çıkmadı bugüne kadar. Bu durumda 2 yöntem kalıyor geriye: (1) Unofficial bir kaynaktan i586 olarak derlenmiş bir dağıtım elde etmek. Macaristandaki bazı vatandaşlar bunu yaptıklarını söylüyorlar. Buradan bilgi alınabilir. (2) `İş başa düştü` diyerekten mutfağa geçip paketlerin source`larını indirerek siz derleyebilirsiniz. İşinizi kolaylaştıracak `apt` araçları -kısmen- mevcut. Yani `bana binary get`leme source get`le ve sonrada bunu şöyle derle` diyerek. Debian planet`te bu konuyla ilgili haberlerden birisi de şurda. Kişisel kanaatim çok özel bir performans amacı olmadan bunların hiçbirisine girişmemek, aksi takdirde bilgisayarla geçireceğiniz vakit sosyal hayatınızı akamete uğratacak düzeye çıkabilir ;) İllâ isteniyorsa sadece temel bazı paketlerle (libc, gtk vb.) yetinmek de düşünülebilir.
P.S. ISO`ları indirmekle meşgulum, yakında bir Woody review gelebilir...