Jack Perry adındaki bir akademisyenin iş yerinde çalışan en ateşli GNU/Linux savunucularından birinin bir Powerbook ile işyerine gelişinden yola çıkarak Mac lerin Windows ve GNU/Linux olan üstünlüklerini yaşanmış bir hikaye ile sorguluyor. Haberin ayrıntılarını burada bulabilirsiniz. Mac OS X in BSD temelli olduğunu düşünürsek aslında *NİX platformların istenirse ne kadar kullanıcı dostu olabileceğini hepimiz görüyoruz sanırım. Ancak bu derece kullanıcı dostu bir GNU/Linux dağıtımı niçin yok bunu da sorgulamamız gerekiyor.
Bu noktada bir örnek de ben vermek istiyorum. En güncel GNU/Linux dağıtımlarından biri olan Mandrake 10.0 official dağıtımını çıktığı ilk gün kurdum. Usb belleğimi taktığım anda, masa üzerinde yeni bir sabit disk simgesini görmenin beni ne kadar sevindirdiğini anlatamam. Ama buraya dosyalarımı kaydetmek istediğimde "Devices a yazmak henüz desteklenmiyor" mesajını gördüğümde bir o kadar şaşırdım. Hemen konsola geçip dosyaları el ile kopyalamayı denedim, oluyordu. Şimdi komut satırından cp ile dosya kopyalayabildiğim bir cihaza, X üzerinde yazma desteğini öntanımlı olarak vermenin neden bu kadar zor olduğunu düşünüyorum.
Aslında iki ayrı haber olarak gödermeyi düşündüğüm konuyu birleştirmeyi tercih ettim. Çünkü her ikiside temelde son kullanıcı işlemleri için GNU/Linux un halen karalı hale gelememesiyle ilgili. Birinci haber deneyimli bir sistem yöneticisi olan eweek dergisi yazarlarından Steven J. Vaughan-Nichols un Centrino işlemcili dizüstü bilgisayarına ve bazı donanımlara GNU/Linux üzerinde karalı bir sürücü desteği bulamamasından yola çıkıyor. Bu makalede benim en çok dikkatimi çeken nokta üreticilerin sürücü desteği vermemesiyle ilgili sorunun yumurta tavuk ilişkisiyle açıklanması oldu. Örnekte üreticilerin yeterli kullanıcı kitlesi bulunmadığı için ürünlerinin GNU/Linux sürücülerini geliştirmeye vakit ve para ayırmamaları. Buna karşın akıllı kullanıcılarınsa GNU/Linux sürücüsü bulunmayan donanımı almamalarının bir kısır döngüye yol açtığı anlatılıyor. İkinci habere gelince...
Gnu/Linux un yayginlasmasi onundeki engelin kullanim kolayligi oldugu onyarginin da onune gecti.Isten anlayanlar bile Gnu/Linux un zor olduguna o kadar inanmislarki her yer aslinda kullanim kolayligiyla ilgili efsanelerle (araclar) dolmus tasmis durumda. Bilgisayardan anlamayan patron hikayesi,ana,baci,nine muhabbeti her yerde anlatilir durur.Peki tum bu araclar bu kadar gerekli mi?Bunun yerine sabit diskimizdeki yeri 1/10 kadar daha az kullanacak bilgi birikimini edinmek bu kadar zor mu?
Bu kolaylik mevzusunun bu kadar meshur olmasinin nedenine bakarsak,karsimizda ~ezeli kolaycimiz MS~yi goruruz.Bence MS sektore uygun yazilimlari piyasaya ilk surenlerden biri oldugu icin bu kadar kazanmis durumda.Ilk oldugunuz bir yerde urununuzun kolayligindan cok,is yapabiliyor olmasi (calismasi) onemlidir.Bence "Annemin kullanabilecegi kadar kolay" diye yola cikmak isin sadece geyigi.Cogu patrona hatta calisana gore sistem odasindakilir birer demirbastan ote degil,buna sistem yoneticileri insanlar da dahil.Siz boyle dusunen insanlara bilgisayari kolaylastirabileceginiz kadar kolaylastirin...
MS in sektorde gumbur gumbur oldugu zamanlarda kolaylik mevzu bahis miydi?Ya da ne kadar vurgulaniyordu?Elinize tutusturulan kitapciklarda "isinizi yapiyorsunuz ya!Virusler,kotu kodlar vs gulun dikeni" anlamlari cikarken kimsenin sesi solugu cikmiyordu.Simdi MS, suyun yatagi degismeye baslayinca "guvenlik,kolaylik,MS tecrubesi,kesintisiz destek vs" diye cigirtkanlik yapmaya basladi ve muridleri tekrarlamaya basladilar.Burada hep MS'ye yuklenmek dogru olmaz.Ayni pastadan pay alan ve almaya calisan firmalar senelerdir neredeydiler?(IBM,Sun,HP,Novell,vb) GNU hareketi yillardir var.Simdi mi akillari baslarina geldi?Linux populer olunca hepsi en keskin ~Linuxcu~ kesildi.Donanimlar yillardir neden bu kadar pahaliydilar ve hala pahalilar?O ustun desteklerini kullanarak,akbaba gibi kalmis bir kac donanim firmasina baski yapmalarindan vazgectik,neden hala bazi urettikleri donanimlar GNU/Linux ile tam uyumlu degil?Aslinda bunun sebebi cok acik;GNU hareketini tam anlamiyla sindirebilmis degiller.Hareketi besleyen ana damar olan GNU icin dogru durust tek bir laf bile etmiyorlar.Bu firmalarin bastirdiklari brosurlere baktiginizda,web sayfalarina girdiginizde GNU ile ilgili "uc harftir" disinda pek bir bilgi bulamazsiniz.Bugun destek veren buyuk sirketlerin cogunun kullandigimiz donanimlarin suruculerine katkilari istenilen duzeyde degilki boyle bir baslik var.Bazi suruculerin olmamasi ne kadar GNU/Linux'un sucu?Ayni sekilde bu ve benzeri firmalarin, bazi platform bagimli yazilimlarin,GNU/Linux tarafinda yazilmasi -en azindan GNU/Linux tarafinda calistirilmasi- icin pek bir cabalarini goremiyorsak bu ne kadar GNU/Linux'un sucu?Simdi bu firmalarin tercihlerini net olarak belirlemeleri gerekiyor.En basiti GNU/Linux'a destek verdigini soyleyen firmanin sattigi laptopta GNU/Linux surucusu olmayan donanim olmamali.GNU'yu ozumsememis firmalarin donanimlarini pc ye eklememeli..Bazi firmalarin Windows'un yaninda,bir GNU/Linux dagitimini ~lutfen~ vermelerini saymiyorum bile.Yoksa kolaylik,kararlilik,o buyuk,bu tecrubeli tartismalarimiz surup gidecek.
Not:Mandrake uzerinden yaziyorum ve itiraf etmeliyimki ara ara mcc (Mandrake Control Center) kullaniyorum.