Türkçe ile *NIX'i Barıştırmak

0
misafir
misafir
10 Ekim 2005 , 2 dakika okuma süresi
Diyelim ki, yazıcıdan türkçe bir metin çıkartmanız gerekiyor. Ama yeni kurulmuş bir BSD konsolundasınız; ya da KDE çalışıtırıyorsunuz ama türkçe klavyeniz yok. Ne yapabilirsiniz? Bu yazıda sadece geleneksel *nix araçları kullanarak neler yapabileceğinizi anlatmaya çalışacağım.
Önce vi kullanarak -Emacs de kullanabilirsiniz tabii- benim uydurduğum basit bir markup dili ile türkçe metninizi yazın. Aşağıda bu dil ile yazılmış türk alfabesini görebilirsiniz: 
ABCCxDEFGGxHIIxJKLMNOOxPRSSxTUUxVYZ
abccxdefggxhixijklmnooxprssxtuuxvyz
Gördüğünüz gibi dil basit. 'x' harfi alfabemizde yer almadığı için onu noktalı harflerin noktası yerine kullanıyoruz. Bunun tek istisnası 'x'in küçük 'ı'nın noktasını silmek için kullanılması. Daha sonra aşağıdaki sed programcığını kullanarak metin dosyanızı groff kaynağına çevirin. 
#!/usr/bin/sed -f
#Turkish Markup Language ile yazilan metinleri groff kaynagina cevirir.
#Once kafayi(header) yazalim.
#Burada s`den ve g`den sonra gelen harflerin kucuk ve buyukleri ile 
#Buyuk i tanimlaniyor. C`den, o`dan ve u`dan sonra gelen harfler zaten
#groff`ta tanimli olarak geliyor. i`nin noktasiz olani da oyle.
i\
.AM\
.acc*over-def breve \\(ab\
.acc*over-def dot \\(a.\
\
.char \\(yg g\\*[breve]\
.char \\(yG G\\*[breve]\
.char \\(s, s\\*,\
.char \\(S, S\\*,\
.char \\(I. I\\*[dot]\
.LP
#Simdi regular expressions ile donusumleri yapalim.
s/cx/\\\(\,c/g
s/Cx/\\\(\,C/g
s/gx/\\\(yg/g
s/Gx/\\\(yG/g
s/ix/\\\(\.i/g
s/Ix/\\\(I\./g
s/ox/\\\(\:o/g
s/Ox/\\\(\:O/g
s/sx/\\\(s\,/g
s/Sx/\\\(S\,/g
s/ux/\\\(\:u/g
s/Ux/\\\(\:U/g
#X yazmak da mumkun olsun.
s/kx/x/g
s/Kx/X/g
Elde ettiğiniz groff kaynağını 'groff -ms' komutu ile postscript dosyasına çevirdikten sonra basılmaya hazır dosyanız elinizde olacaktır. Artık bu son dosyayı 'lpr' komutu ile yazıcıya gönderebilirsiniz. Tabii programları teker teker çalıştırıp fazladan dosyalar oluşturmak yerine *nix borularını(pipe) da kullanabilirsiniz. Şöyle ki: 
sed -f tuxrkcxe.sed metin.txt | groff -ms | lpr
Notlar:
  • Debian GNU/Linux kullanıyorsanız, 
    apt-get install groff
    yapmanız gerekebilir.
  • sed programını 'tuxrkcxe.sed' adıyla kaydettiğinizi varsaydım.
  • Programda küçük bir hata var. Kafa(header) bölümünü gereksiz yere tekrar tekrar yazıyor. Ama program yine de çalışıyor.
linux
12
Linkedin Facebook Twitter Google plus

Görüşler

281817 181476855250691 6784756 n
0
tongucyumruk
Peki buna gerçekten gerek var mı? Emacs ve benzeri metin editörleri zaten halihazırda birçok giriş yöntemi desteği ile geliyorlar. Bir örnek için şunara bakabilirsiniz:

M-x set-input-method <RET> latin-5-postfix

Bu komut sayesinde türkçe karakterleri şu şekilde yazabilirsiniz:

s, = ş
g~ = ğ

Veya LaTeX tarzı giriş metodunu kullanıp aşağıdaki gibi yazabilirsiniz:

\\pi = Pi karakteri
\\int = integral karakteri.

Bu arada yanlış anlaşılmasın, bence fikriniz oldukça güzel. Özellikle türkçe klavye vs... bulamadığmız durumlarda türkçe yazabilmek için tam bir kurtarıcı. Ancak bence "x" karakterini temel alan bir sistem yerine elimizdeki sed betiğini postfix veya prefix yazım tarzını işleyecek biçimde değiştirmek mantıklı olacaktır.

Not: Tabii bir diğer seçenekte doğrudan LaTeX ile yazmak olabilir. Düz metinden LaTeX belgesi üretmek herhalde o kadar da zor değildir...
misafir
0
misafir
Katılıyorum. Tabii ki Perl atasözünün de söylediği gibi, bir işi yapmanın birden fazla yolu var. Burada iki amacım vardı: biri basit bir markup ortaya koymak. Yani yumuşak g'yi her yazmak istediğimizde latex'te "\\u g" yazmak yerine sadece "gx" yazmak. İkincisi de basit araçları kullanarak bile neler yapılabileceğini göstermek.
misafir
0
misafir
Pardon, LaTeX demek istemiştim :-)
FZ
0
FZ
Her seferinde gx yazmak yerine misal Ctrl ile Alt arasındaki arasındaki o anlamsız Win tuşunu Emacs ortamında (ya da belki VIM, vi?) programlasak da Win+g bastığımızda ğ ya da g~ filan bassa böylece iki tuşa ayrı ayrı basmak yerine tek bir tuş kombinasyonu kullanmış olsak?
FZ
0
FZ
gx basmak istersem nasıl yazacağım? (çok dikkatli okumadım yazıyı, kaçırmış olabilirim, mazur görün) bir tür "escape" mekanizması var mı yukarıda?
misafir
0
misafir
Onu "gkx" diye yazabilirsiniz. sed scriptinin son üç satırında mekanizmayı görebilirsiniz.
FZ
0
FZ
Yani gkx yazarsam gx elde ediyorum. Pekiyi gkx yazmak istersem? gkkx? Ya gkkx yazmak istersem? O zaman da gkkkx? Bunun yerine başına bir sembol koysak ve bu sözcüğü (ya da belki başka bir gruplandırma yöntemi ile cümleyi, vs. ya da ayracımız, gruplandırıcımız her ne ise, çift tırnak arasına alıp vs.) yorumlama desek nasıl olurdu?
misafir
0
misafir
Mümkün tabii ama sed scripti ile zor gibi görünüyor. Daha gelişmiş bir versiyonu awk ile yazmayı düşünüyorum. Hatta aynı markup'ı ve html'deki &#XXX kodlarını kullanarak türkçe karakterli html oluşturmayı da bu programa eklemek istiyorum. Önerileriniz için teşekkürler.
FZ
0
FZ
Bu benim aklıma nereden geldi, hmm, sanırım Lisp'ten ve C# dillerinden geldi.

Nasıldı C# ortamında, sürekli "escape" yapmak yerine

@"Oh rahat rahat \ gibi özel anlamı olan şeyleri işte böyle \ basayım, başlarına ekstra bir şey yazmakla uğraşmayayım misal hemen \\t yazayım olduğu gibi görünsün \\\\t yazmama gerek kalmasın, vs."

gibi.

Ya da işte Common Lisp'teki reader macro mevzusu gibi, nasıldı misal #| gibi bir şeyi s-exp'nin (symbolic expression) başına koyunca onun tamamının etkilenmesi, vs.
misafir
0
misafir
Eğer programcı arkadaşlardan bu markup'ı beğenenler varsa istedikleri dilde 'implement' edebilirler. Özgür bir lisansla lisansladım gitti :-) Benim awk öğrenmemi beklemek zorunda değiller. Belki de en uygunu groff için yeni bir macro yazmak olacaktır.
misafir
0
misafir
Benim de aklıma bu geldi söylediklerinizden.
misafir
0
misafir
Programı awk dili ile yeniden yazdım. Böylece haberde sözedilen hata da giderildi. Şöyle: 

#!/usr/bin/awk -f

BEGIN{  print ".AM";

        print ".acc*over-def breve \\\\(ab";

        print ".acc*over-def dot \\\\(a.";

        print ".char \\\\(yg g\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(yG G\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(s, s\\\\*,";

        print ".char \\\\(S, S\\\\*,";

        print ".char \\\\(I. I\\\\*[dot]";

        print ".LP";}

{       gsub(/cx/,"\\\\(,c");

        gsub(/Cx/,"\\\\(,C");

        gsub(/gx/,"\\\\(yg");

        gsub(/Gx/,"\\\\(yG");

        gsub(/ix/,"\\\\(.i");

        gsub(/Ix/,"\\\\(I.");

        gsub(/ox/,"\\\\(:o");

        gsub(/Ox/,"\\\\(:O");

        gsub(/sx/,"\\\\(s,");

        gsub(/Sx/,"\\\\(S,");

        gsub(/ux/,"\\\\(:u");

        gsub(/Ux/,"\\\\(:U");

        gsub(/kx/,"x");

        gsub(/Kx/,"X");

        print;}
Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Ptrace açığı
raistlinthewiz
19 Mart 2003, 1 dakika okuma süresi

Linux 2.4 ve 2.2 kernelların hepsinde yer alan bir açık sayesinde normal bir kullanıcı , bu açıktan yararlanarak sistem root yetkisine sahip olabiliyor.
Acil olarak patchler yayınlandı ve 2.4 ve 2.2 serileri için fix içeren sonraki sürümler yolda. 2.5 kernellar'da sorun olmadığı belirtiliyor.
Daha fazla bilgi için: www.kerneltrap.org/node.php?id=611

Unix heryerde
sundance
21 Haziran 2001, 1 dakika okuma süresi

Microsoft`un başı iyice dertte! Unix ailesi, IT sektöründen sonra diğer alanlarda da ürünler ortaya koymaya başladı.

1996`da Tarlabaşı`nda bir evde `Internet Böcek İlaçlama` diye bir firmanın ilanını gördüğümden beri (hala da çalışıyor bu firma) böyle eğlenceli bir haber görmemiştim. Unix`in babası kabul edilen Brian Kernigan`ın bile tuzu var bu haberde.

Robert M. Love ile röportaj
raistlinthewiz
17 Aralık 2002, 1 dakika okuma süresi

tinyminds.org'un kernel hackerlardan Robert M. Love ile yaptığı röportajda, Robert'ın yazmış olduğu preemptive kernel patch hakkında bilgiler bulabilirsiniz. tinyminds.org Robert M. Love röportajı

Yerelleştirme grupları sizi bekliyor
anonim
15 Ekim 2004, 1 dakika okuma süresi

Türkiye'de genelde serbest yazılım, özelde Linux'un masaüstünde yaygınlaşması, daha alt seviyelere indirilmesi pek çoğuna göre değişik ölçütlere bağlı. Bunlar masaya yatırıldığı zaman herhalde olayın sosyolojik boyutundan teknolojisine, politikasından psikolojisine, insan-bilgisayar etkileşiminden yerelleştirmesine kadar pek çok noktada görüş bildirebilecek sayısız (Türk) uzman var.

Linux masaüstü ve Gstreamer
roktas
14 Ocak 2004, 1 dakika okuma süresi

Freedesktop.org'un tesisiyle Linux masaüstünün geleceğini şekillendirecek bir çok değişiklik vuku buluyor. Bu değişiklikler arasında göze çarpan önemli bir gelişme de masaüstü multimedya çatısı. GNOME projesi 2.2 ile birlikte Gstreamer üzerinde karar kıldı. Esas itibarıyla platform bağımsız olarak tasarlanan Gstreamer zarif ve modüler yapısıyla alternatifleri olan xine ve mplayer'i geride bırakmış gözüküyor. OSNews'de çıkan bir makale Gstreamer'i tanımak isteyecekler için dolgun bir içerik sunuyor. Linux'un masaüstü cephesinde yaygınlaşması noktasında gelişime muhtaç en önemli alan olan multimedya'nın geleceğini görmek isteyecekler için de okunması faydalı olacaktır.