Neden Arc Özellikle Nesne Yönelimli Değil?

Şimdilerde bir çeşit nesne yönelimli programlama çılgınlığı yaşanıyor ama tanıdığım bazı çok zeki programcılar, bu çılgınlıktan en az heyecan duyanlar.

Nesne yönelimli programlamanın bazı durumlarda yararlı olduğunu düşünüyorum. Ancak yazdığınız her programda da kullanmanıza gerek yok. Bir dilde yeni veri tipleri yaratabilmelisiniz ancak yazdığınız her programı yeni veri tipleri tanımlarıyla ifade etmek zorunda da kalmamalısınız.

Bence insanların nesne yönelimli programlamayı sevmelerinin beş nedeni var, ve bunlardan üç buçuk tanesi kötü:

1. Nesne yönelimli programlama, metinsel kuşatmalara [1] veya makrolara sahip olmayan statik tipli bir dil kullanıyorsanız, heyecan vericidir. Bir dereceye kadar bu gibi kısıtlamaları aşmanıza yarar. (Bakınız: Greenspun'un Onuncu Kuralı.)
2. Nesne yönelimli programlama büyük firmalarda yaygındır, çünkü onların program yazma yöntemine uyar. Büyük firmalarda, yazılım orta seviye programcılardan oluşan büyük (ve genellikle sıkça eleman değiştiren) ekipler tarafından yazılır. Nesne yönelimli programlama bu programcıların herhangi birisinin çok fazla zararlı bir iş yapmasını engelleyen bir disiplin sağlar. Bunun bedeli yazılan kodun protokoller ve tekrarlamalarla dolu olmasıdır. Bu bedel büyük firmalar için çok ağır değildir, çünkü yazdıkları yazılım da muhtemelen ağzına kadar protokollerle ve tekrarlamalarla dolu olacaktır.
3. Nesne yönelimli programlama çok fazla iş yapılmış gibi gösterir. Eski günlerde, yazdığı 5-10 satır koddan önce 20 satır düzgünce şekillendirilmiş yorum yazan bir programcı tipi vardı. Nesne yönelimli programlama bu tipte programcılar için bulunmaz nimettir: bütün bu yapıyı doğrudan kaynak kodun içine koymalarını sağlar. Bir Lisp hackerının listeye bir sembol koyarak hallettiği iş, bir dolu sınıf ve metod dosyası halini alır. Bu yüzden, kendinizi ya da bir başkasını, çok çalıştığınıza ikna etmek için güzel bir yoldur.
4. Eğer bir dilin kendisi nesne yönelimli bir programsa, kullanıcılar tarafından genişletilebilir. Yani, belki. Ya da belki nesne yönelimli programlamanın alt kavramlarını sunarsanız daha iyi olur. Örneğin fonksiyon yüklemesi (overloading) esasında sınıflara bağlı bir kavram değildir. İleride göreceğiz.
5. Nesne yönelimli soyutlamalar, belirli tipteki programlardaki kavramlarla çok güzel eşleşir. Örnek olarak simülasyon ve CAD sistemlerini verebiliriz.

Kişisel olarak nesne yönelimli soyutlamalara hiç ihtiyaç duymadım. Common Lisp inanılmaz derecede güçlü bir nesne sistemine sahip ve ben onu bir kez bile kullanmadım. Diğer güçsüz dillerde nesne yönelimli teknikleri kullanmamı gerektirecek bir sürü iş yaptım (ör: tamamen kuşatmalardan oluşan harman tabloları [2]), ancak hiç bir zaman CLOS [3] kullanmak zorunda kalmadım.

Belki ben aptalım, ya da sadece sınırlı bir alanda çalıştım. Bir dili birisinin kişisel deneyimlerine dayanarak tasarlamak tehlikelidir. Ancak hiçbir zaman gereksinim duymayacağınız şeyleri sadece iyi fikirler olduğu düşünüldüğü için bir dile koymak, bence daha tehlikelidir.

Paul Graham.

[1] ÇN: Lexical closure. (Bkz. The Idiot's Guide to Special Variables and Lexical Closures
[2] ÇN: Hashtable.
[3] ÇN: Common Lisp Object System.