Evet, SuSE üzerinde KDE ya da Debian üzerinde GNOME kullanmaya mecbur değiliz. İnterneti Firefox ile gezmeye ya da belgelerimizi OpenOffice.org ile yazmaya da mecbur değiliz. Çok daha minimal seçeneklerimiz var.
Öncelikle şu X pencere sisteminden başlayalım. Ne gerek var ona? Framebuffer ortamında fbi programıyla resimlerimize bakabiliriz. Mplayer ile film, fbtv ile de televizyon seyredebiliriz. Hatta fbgs ile postscript belgelerini okuyabiliriz. Ya internet tarayıcısı? Tecrübeli linuxçular zaten lynx'i duymuşlardır. Onun dışında links, elinks gibi seçenekler de mevcut. Benim favorim ise w3m.
Ama yine de X olmadan yapamayacağımız bazı işler var. Örneğin üç pencere ile çalışan gimp'i framebuffer'da çalıştırmak mümkün görünmüyor. Yine de KDE ya da GNOME'a gerek kalmadan gimp'i çalıştırabiliriz. Fluxbox ve windowmaker'ı herhalde herkes duymuştur. Ben ise en minimalist pencere yöneticilerinden biri olan evilwm'i önermek istiyorum. Bu pencere yöneticisi o kadar minimalist ki; ikonları, araç çubuğunu bırakın bir kenara, bir menüsü hatta pencere dekorasyonları bile yok. En iyi yanlarından biri ise klavye ile tamamen kontrol edilebilmesi.
Bir program çalıştırmak için ctrl+alt+enter'a basıyorsunuz, hop! karşınızda xterm. Oraya programın adını yazıp bir de "&" işareti eklemek istediğiniz programı çalıştırmak için yeterli. Arka plan içinse xplanet'i önermek istiyorum. .xinitrc dosyanıza "xplanet -origin moon &" satırını ekleyerek dünyanın aydan görünüşünü masa üstünüzde görebilirsiniz. Üstelik bu görüntü dakikada bir yenileniyor.
ekran görüntüsü
GNU/Linux sisteminde bir süre vakit geçirenler kelime işlemcilerin alternatifi olan metin işlemcilerin varlığını öğrenir. En çok tercih edilen metin işlemci herhalde LaTeX'tir. LaTeX'i bilgisayara kurmak yaklaşık 50Mb'lık bir download gerektiriyor. Oysa man sayfalarını okumamızı sağlayan groff sistemimizde zaten mevcut. LaTeX'in yapabileceği hemen hemen herşeyi groff'la yapabilirsiniz. Bu da minimalist sistemimize büyük(?) bir katkı yapar.
Önereceğim minimalist sistem aşağı yukarı bu ögelerden oluşuyor. Emacs ile vi'dan hangisini tercih ettiğimi artık siz tahmin edin.
mirror
Biz GNU/Linux kullanıcıları artık ticari bir işletim sistemi kullanmadığımızı bazen unutuyoruz. Oysa özgür bir işletim sistemi kullanıyoruz. Bu da diğer pek çok şeyin yanında seçme özgürlüğü demek.
Su gune kadar encok hangi pencere yoneticisini kullandın derlerse, windowmaker derim. Biraz alısmak zaman alıyor. Is notebook unu multi partition yapıp linux yuklememe pek sıcak bakmıyorlar. Bende bootable cd yada wmware kullanıyorum.
Su an kullandıgım WHAX dan once Local area security(LAN) adlı bir security ve forensic analiz agırlıklı toollar iceren bir linux surumum vardı. Mini cdye sıgıyordu ve memory+resource tuketimi cok uygundu. Tahmin ettiginiz uzerine icinde windowmaker + fluxbox kullanıyordu.
Benimle benzer kosullarda kullanmak zorunda olan herkese livecd yada wmware cozumu olarak sececekleri isletim sisteminde hali hazırda benzer pencere yoneticilerinin olmasına dikkat etmelerini oneriyorum.