Uzunca uğraşlardan sonra Pascal Costanza'nın dik başlı (!) Lisp kılavuzunu Bilkent Bilg. Müh. bölümü öğrencilerinden Hayrettin Gürkök'ün çevirisi ile anadilimizde yayımlama imkanına kavuştuk. AOP yani Aspect Oriented Programlama mefhumunu Common Lisp'e kazandırmış olan (ya da Debiancılar için: Debian aspectl paketleri) Costanza'nın bu yazısının Lisp heveslilerinin işine yarayacağını ümit ediyoruz.

Çevirinin özgün adresi http://ileriseviye.org/arasayfa.php?inode=costanza-lisp-guide.html'dir. Emeği geçen herkesin eline sağlık. Afiyet olsun...

Bill Clementson, blog'undaki son girdide şöyle yazmış:

Don Box, XOM, XML ve SOAP üzerine yaptığı çalışmalardan ötürü Microsoft'a geçmeden önce de bir hayli tanınan bir isimdi. Epey akıllı bir adamdır ve blogunu düzenli olarak takip ederim. Ancak son yazılarından birinde "Lisp/Scheme Jobs" başlıklı bir şey görünce şok geçirdim:

Beklenen an geldi. Common Lisp kullanarak web programlamaya dair ilk makalemizi yayınlıyoruz. Giriş seviyesindeki bu makalede en temel bilgiler aktarılmış ve Lisp heveslilerinin gerekli araçları nasıl kuracakları ve ayarları nasıl yapacakları gösterilmiş, ilk bebek adımlarını atmaları amaçlanmıştır.

Makale, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğrencilerinden Haldun Bayhantopçu tarafından yazılmış ve Emre "FZ" Sevinç tarafından son düzenlemeleri yapılmıştır. Teknik konular ve teknik üslup konusunda eleştirilerini esirgemeyen Bülent Murtezaoğlu'na teşekkür ederiz.

Afiyet olsun...

Paul Graham'ın startup şirketlere destek olma amacı ile kurduğu Y Combinator^* ilk meyvelerini vermeye başladı.

Y Combinator'dan aldıkları destekle bir şirket kuran iki genç üniversite mezunu http://reddit.com sistemini devreye soktular.

Hedeflerinde kısaca şunu diyorlar: "Her Internet kullanıcısının ana sayfası olmak istiyoruz." İnsanda Google çağrışımı yapan bir cümle, öte yandan sitenin sadeliği ve işlevselliği de Google'ı hatırlatmıyor değil. Fikir çok özgün değil, yeni Internet siteleri, haberler, yazılar, kısaca URLsi verilebilecek herhangi bir şey. Gönderdiğiniz haberin popülaritesi diğer üyeler tarafından belirleniyor. Buna göre sizin popülariteniz, vs. de belirleniyor. Kullanılan "karma" sözcüğü de doğrudan Slashdot'u çağrıştırmakla birlikte /. editör kaprislerinden ve yorum kirliliğinden uzakta, yepyeni bir kavramı hayatımıza katabilir.

ANSI Common Lisp yüksek seviyeli, genel amaçlı bir programlama dilidir. GNU CLISP, Karlsruhe Üniversitesi'nden Bruno Haible ve Münih Üniversitesi'nden Michael Stoll'un ürünüdür. CLISP, ANSI Common Lisp standardında tanımlanmış Lisp dilinin büyük kısmını desteklemektedir. Hemen her türlü UNIX platformunda (Linux, FreeBSD, NetBSD, OpenBSD, Solaris, Tru64, HP-UX, BeOS, NeXTstep, IRIX, AIX ve diğerleri) ve diğer sistemlerde (Windows NT/2000/XP, Windows 95/98/ME) çalışmakta ve bunun için sadece 4 MB RAM bellek yeterli olmaktadır.

LispNYC ve ALU tarafından geliştirilmiş olan The Lisp Resource Kit boot edebilen Debian GNU/Linux tabanlı Knoppix kullanılarak hazırlanmış bir Lisp tanıtım, eğitim öğretim CDsi. Her türlü deneyimden insana Common Lisp programlama dilini ve teknolojilerini tanıtmak amacı ile hazırlanmış ve ekran görüntülerine buradan ulaşabileceğiniz bu CDdeki yazılımların birkaçına örnek vermek gerekirse:

Bu sene 24 Nisan tarihinde, Amsterdam'da, 19 ülkeden 80'i aşkın katılımcıyla gerçekleşen ECLM2005 (European Common Lisp Meeting) pek çok ilginç sunuma ve konuşmaya ev sahipliği yaptı.

Daha önce burada sık sık adı geçen Practical Common Lisp kitabının yazarı Seibel'in "Lispçi olmayanlara Lisp'i nasıl anlatırsınız" başlıklı eğlenceli konuşmasından tutun António Menezes Leitão'nun "Lispçiler için Java" sunumuna dek pek çok videoya Weitz'in sitesinden veya İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri bölümü yansısından erişmeniz mümkün.

USENET comp.lang.lisp forumundaki eğlenceli bir mesaj dikkatimi çekti paylaşmak istedim.

Meğer meşhur .NET platformunun ana bileşenlerinden biri olan CLR (Common Language Runtime) sisteminin çöp toplayıcısı (garbage collector) Lisp ile yazılmış.

Sağlam Lisp "hacker"larından olan ve bir süredir MS için çalışan, CLR'nin baş mimarlığını yapan Patrick Dussud'un yazdığı Lisp kodu daha sonra bir Lisp'ten C'ye dönüştürücü ile C'ye dönüştürülmüş ve bu kod da MS'deki bir stajyer programcı tarafından "temizlenip" derlenip piyasaya sürülmüş.

Lisp ve .NET konusu açılmışken: Her iki dünyadan da vazgeçmek istemeyenler için enteresan projeler çıkmaya başladı: L Sharp .NET (C#'tan çok daha eğlenceli ;-), RDNZL ve FOIL.

Tüm zamanların en renkli Common Lisp programlama kılavuzlarından Lisperati artık anadilimizde.

Söz konusu belge İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilgisayar Bilimleri Bölümü öğrencisi Seda Çelebican tarafından Türk diline çevrildi. Belgenin Türk kültürüne uyarlanmasında ve genel editörlük işlemlerinde İstanbul Bilgi Üniversitesi eMBA Yazılım Geliştirme ekibinden Emre Sevinç emek harcadı. Bu süreçte çok titiz eleştirileri, geri beslemeleri ile bize yardımcı olan Bilkent Bilgisayar Mühendisliği bölümü öğrencilerinden Hayrettin Gürkök'e ve Lisp konusunda yardımcı olan Bülent Murtezaoğlu'na teşekkürü bir borç biliriz. Belgedeki hatalardan çevirmen ve editör sorumludur. Orjinal belgenin yazarı Dr. Conrad Barski hiçbir maddi hatadan ötürü sorumlu tutulamaz. Belgeyle ilgili tartışma ve her türlü soru için bu haberin altına yorum yazabilir, iletişim kurabilirsiniz.

Lisperati belgesindeki kodları denemek için hiçbir şey kurmanıza gerek yok. Belgede anlatıldığı gibi uzaktaki bir telnet servisine kolayca bağlanıp kodları hemen derleyebilirsiniz ancak bu konularla daha ciddi ilgileniyor ve kendi Lisp ortamınızı kurmak istiyorsanız daha önce FM'de yayınlanan Common Lisp Geliştirme Ortamı Kurulumu kılavuzundan faydalanabilirsiniz.

Güncelleme (2/5/2005): Kılavuzu PDF olarak hazırlayıp Ayhan Barış'a çok teşekkür ederiz.

Frank Buss, Common Lisp kullanarak Aqueaduct isimli bir mantık bulmaca oyunu (puzzle) geliştirmiş.

Bir grafik kullanıcı arayüzü de olan oyun MS Windows, GNU/Linux ve Mac OS X ortamlarında (kodda bir değişiklik gerektirmeden) çalışabiliyor. Kaynak kodu meraklısı için öğretici olabilir.

Kent Pitman, 2001 yılının sonuna doğru Slashdot camiasının Lisp/Scheme, standartlar, yazılım geliştirme ve diğer konulardaki sorularını cevapladı, meraklarını giderdi. Bir hayli detaylı olan bu soru cevap seansı uzunluğundan ötürü iki bölümde yayınlandı. İkinci ve son bölümü, Bilkent Üniversitesi, Bilgisayar Müh. bölümü öğrencisi Hayrettin Gürkök'ün çevirisi ile karşınızda... (1. bölüm burada, 2. bölümün ilk kopyası ise ileriseviye.org adresinde)

Daha önce FM'de bir Mars programlama projesi yarışması bağlamında adı geçen Frank Buss bu sefer de gündemimizi Peter Henderson'ın makalelerinden uyarladığı ve Common Lisp kullanarak gerçekleştirdiği bir fonksiyonel geometri uygulaması ile meşgul ediyor. Fonksiyonel programlamanın grafik uygulamalarını kullanarak anlaşılması bakımından çarpıcı bir örnek. Program çıktısını Postscript olarak üretiyor.

Söz konusu grafik yapılar pek çok matematikçinin ve diğer bilim insanlarının da hayranlığını kazanan Hollandalı meşhur sanatçı M. C. Escher'in yapıtlarından esinlenerek hazırlanmış.

Bağlı listeler programcıların kullanabilecekleri soyutlama araçları arasında önemli yer işgal ederler. Bu veri yapılarını kullanarak veri işleme süreçlerini kolayca yönetmek mümkündür.

Jonathan Bartlett, IBM developerWorks sitesindeki Techniques for using linked lists in C and -- smarter still -- Scheme makalesinde bağlı listelere dair önce C programlama örnekleri vermekte ve daha sonra liste yapısını dilin doğal parçası olarak ele alan Lisp benzeri Scheme dilinde benzer işlerin nasıl daha kolayca ve soyut seviyede yapılabileceğini göstermektedir.

Güncelleme (31 Temmuz 2005): SLIME ile ilgili güzel video adresleri belgenin sonuna eklendi

Şimdiye dek fazlamesai.net sitesinde Lisp ile ilgili bazı belgeler, çeviriler, röportajlar yayınladık^*. Yaklaşık 50 yıldır geliştirilen ve hala pek çok yeni dile ilham kaynağı olan Common Lisp ile ilgili çalışmalara başlamak isteyenlerin ilk ihtiyacı olan şey güçlü bir geliştirme ortamı ve sıra bunu anlatmaya geldi!

Bu belgede GNU/Linux sisteminiz üzerine tam teşekküllü, güçlü bir Common Lisp geliştirme ortamı kurmanız ve ilk Common Lisp denemenizi yapıp test etmeniz için gerekenler anlatılacaktır.

Common Lisp'e en iyi destek veren GNU/Linux dağıtımlarından biri olan Debian GNU/Linux esas alınmıştır ancak burada yazılanların hepsini herhangi bir GNU/Linux ya da UNIX uyumlu bir sisteme kurmak mümkündür.

Bilgisayarlar bir problemi yapay zeka kullanarak çözerken, kullandıkları teknikler; Karar ağacı, akıllı tahmin yeteneği ve o ana kadar geçilen yolu hatırlamaktır.
Bir rakibe karsi oyun oynayabilen bir yapay zeka algoritmasi bu tekniği bir ileri götürerek, rakibin hareketlerini de çözüm alanına almaya çalışır. Altüst (Minimax) algoritmasi, oyun zekası alanında bilinen bir algoritma; Yapay Zeka dersi için yazılmış ve altüst kulanan LISP Dama kodlarını sitemizden paylaşıyoruz.
Yapay Zeka ve Müsabaka - Altüst Algoritması