Pi sayısının 1 trilyon 400 milyarıncı basamağı kaç?

Hürriyet gazetesinde okuduğum bu habere göre Tokyo üniversitesinden Yasuma Kanada ve ekibi 5 yıl vererek yarattıkları bir programla 400 saatte pi sayısını 1 trilyon 400 milyar yakınlıkla hesaplamayı başarmışlar. Kendilerine ait yaklaşık 20 yıllık rekoru da kırmışlar.

Gazeteye göre bu hesabı yapmak o kadar da önemli değilmiş. Çünkü astronomlar bile bu kadar sayıyı kullanmazlarmış :P Pi`nin tanımı da var gazetede, okuyalım :)

Görüşler

tongucyumruk
17 yıl önce

FZ daha iyi bilir ama yanılmıyorsam PI sayısı gibi sayıların bu kadar haneye kadar hesaplanması kriptografi işlerinde bazı faydalar sağlıyordu.

FZ
17 yıl önce

Daha iyi bilir miyim o bir tartışma konusu ama olay şu, PI ya da başka herhangi bir matematiksel kavram, çözümü teorik olarak zor bir probleme konu edildiği takdirde şifreleme bağlamında önem kazanır. Yani bütün mesele matematik olarak çözülmesi zor bir şey bulup bunun içindeki tek yönlülüğü araştırmak, yani işte bir yönde ilerlemek belli bir anahtar varken kolay olacak ama o olmadan geri dönmek zor olacak falan, açık anahtar şifreleme tamamen bu mantalite ile sayıları çarpanlara ayırmanın zorluğuna ve o çarpanları birbirileri ile çarpmanın kolaylığına dayanır.

Şimdiye kadar okuduğum literatürde PI sayısının şifreleme ve şifre çözme amaçlı herhangi bir algoritmada kullanımına tanık olmadım açıkçası. Yani varsa da böyle bir şey ben bilmiyorum henüz.

Ayrıca Hürriyet'te detaylı olarak ne yazmışlar bilemem ama PI gibi matematiksel kavramları mistisize etmemekte fayda var derim ;-)

Bu arada şu trilyon kadar rakamı şifreleme bağlamında kullanmayı önerebilecek birileri varsa fikirlerini benimle paylaşmalarını isterim ;-)

conan
17 yıl önce

>Bu arada şu trilyon kadar rakamı şifreleme
>bağlamında kullanmayı önerebilecek birileri varsa
>fikirlerini benimle paylaşmalarını isterim ;-)

One time pad ;)

FZ
17 yıl önce

O mümkün tabii ki de, ya da ne bileyim mesela Crytonomicon'da da Riemann'ın Zeta fonksiyonu örnek veriliyor one-time pad olarak ama yani sonuç itibari ile one-time pad olayı sakat bir olay, genellikle tek bir kez kullanılmıyor ve suistimal edilmeye müsait.

FZ
17 yıl önce

Bi de şu var tabii yani one-time pad kullanırken kullandığın sayı dizisinden çok onu sadece ve sadece bir kez kullanman önemli. Kullandığın diziyi karşı tarafa güvenli şekilde iletebilmek bile başlı başına bir iş. Bilgisayar güvenliği manasında çok da pratik görünmüyor yani.

conan
17 yıl önce

Konu one time pad`in guvenli iletilmesi degil ki. Konu pi sayisinin basamaklarinin one time pad kullanilmasi. Ayrica surasi da bir gercek ki gercek random numaralar yaratilarak bu numaralarin one time pad kullanilmasi teorik olarak kirilmasi imkansiz kabul ediliyor. Yani en guvenli sifreleme algoritmasi en kullanissizi oluyor :) Her zaman oyle olmaz mi! :P

Ornegin iki makina olsa pi sayisini hesaplamaya baslasalar. hesaplanan basamaklari one time pad kullansalar, yapsalar da etseler... olmaz iste ne bilim dusunuyodum oylesine. Gerci iyi bir secret key olabilir yine de.

FZ
17 yıl önce

Yani kendi içinde güzel bir iş olabilirdi ama güvenli olarak iletemedikten sonra ne manası var? Güvenli olarak iletmek de zaten başlı başına bir iş. Bir de şu var tabii, yani PI söz konusu olduğunda random kavramı ne kadar anlamlı? Yani hesaplamadan bilemezsin, ama yeterli süre (!) verildiği takdirde hesaplayabilirsin. Kast ettiğin bu sayı dizisinin içinden gelişigüzel bir blok seçmek ise bu genel olarak random sayı üretme probleminden ne kadar farklı olur?

Zibidi yanım ise şu soruyu sormak ister bir grup insana: Bana PI'nin sondan birinci basamağını söyleyin :-P

Hmm, gizli anahtar olarak PI'nin son yüz basamağını alacam, tabii hesaplayabilirsem :-P

FZ
17 yıl önce

Tek dileğim insanlara PI sayısının 22/7 ya da 3.14 sayısı olmadığı iyice anlatılsın, kafalarına adım adım sokulsun :)

PI sayısı ile ilgili bir öneri de benden: Carl Sagan'ın MESAJ (Contact) adlı bilimkurgu kitabını okuyun ve oradaki bilimcinin romanın sonuna doğru PI sayısının uzayıp giden rakam dizisinde ne keşfettiğini görün! Spekülasyon elbette ama yani düşünmesi bile zevkli öyle bir şeyin gerçekleştiğini ;-)

cazz
17 yıl önce

ben dairenin alanini hesaplandigi gunu goremiyecegim ona yaniyorum ... ;-)

anonim
17 yıl önce

Bende bizim üniversitedeki kendini beğenmiş matematikçilerin hiçbirzaman trigonometri içeren bir problemi tam olarak çözemeyeceği için seviniyorum!

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Linux Kullanıcıları Derneği sohbetlerinin 24.sü

conan
23 Temmuz 2001, 1 dakika okuma süresi

Linux Kullanıcıları Derneği`nin geleneksel sohbetlerinin 24.sü Temmuz`un 25`inde akşam saat 18:30`da Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi D blokta, kırmızı salonda yapılacak.

Yepyeni Bir Kayıt Ortamından En Güncel MP3ler

FZ
23 Kasım 2005, 1 dakika okuma süresi

İnsan düşünmeden edemiyor acaba bunların telif hakkı nedir diye. Herhalde bitmiştir ve kopyalamakta sorun yoktur. Yaklaşık 100 yıllık MP3 parçalarından bahsediyoruz tabii ki, hani şu silindir üstüne kaydedilmiş olanlardan.

http://cylinders.library.ucsb.edu/ adresinden 1905, 1912, 1902, vs. yıllarındaki müzik kayıtlarını, konuşmalarını dinlemeniz, zamanda yolculuk yapmanız mümkün. Bunları dinlerken belki de Edison'un oradan bir yerden size göz kırptığını hissedebilirsiniz...

Efsane Yeniden

redogre
19 Ağustos 2002, 1 dakika okuma süresi

Amiga.com adresinde eski dostumuz Amiga nın yaptığı sessiz ama güçlü atağı izleyebilirsiniz. AmigaOS4, Nokia ile ortak projeler vs vs.... Hatta Nokia Mediaterminal de Amiga işlemcisi kullanılmış bile.. AmigaOs screenshotlara ve logo yarışmasına da bir göz atmaya değer.

Bakalım eski dost neler yapabilecek?

Hava bedava, su bedava... Hatta IRIDIUM bile bedava!

parsifal
23 Mayıs 2001, 1 dakika okuma süresi

66 ana, 6 yedek uydu ile iletişimi sağlayan bir teknoloji kısaca IRIDIUM (Uydu ömrü 7 ila 9 yıl arasında değişiyor). Karaların %86'ını, okyanusların hepsini kapsayan bir iletişim ağı. Telsiziniz yoksa, telefon şebekesi yoksa veya GSM kapsama alanı dışında iseniz kullanabileceğiniz uydu iletişim sistemlerinden biri. Geçtiğimiz yıl mali destek bulunamadığından uydular yayını kesmiş, tüm dünya uyduların düşürüleceği haberini duyunca şaşırmıştı. En azından ben şaşırmıştım.

Daha sonra 2-3 ay önce tekrar yayına başladı. Tabi bu şehirde yaşayan ve GSM'in nimetlerinden yararlanan çoğu insan için pek anlam taşımıyor belkide...

Büyük Usta Dijkstra`yı Kaybettik (1930 - 2002)

FZ
8 Ağustos 2002, 4 dakika okuma süresi

Bilgisayar bilimlerine ve endüstriye yaptığı katkılarla tanınan Professor Edsger Wybe Dijkstra, uzun süredir sürdürdüğü kanser mücadelesine yenik düşerek 6 Ağustos 2002'de, Hollanda'daki evinde aramızdan ayrıldı.

1930 yılında Rotterdam'da doğan Dijkstra kimyager bir babanın ve matematikçi bir annenin oğlu idi. Üniversitede matematik ve teorik fizik okuyan bilimadamı daha sonra Amsterdam Üniversitesinde bilgisayar bilimleri üzerine doktora yaptı. 1952-1962 yılları arasında Mathematisch Centrum, Amsterdam'da programcı olarak çalışan Dijkstra, daha sonra Eindhoven Teknoloji Üniversitesi'nde matematik profesörü ve 1973-1984 yılları arasında da Burroughs Corporation'da araştırmacı olarak çalıştı. 1984-1999 yılları arasında Texas Üniversitesi'nde Bilgisayar Bilimleri bölümünde görev alan bilimadamı 1999 yılında Emeritus Profesör olarak emekli oldu.....