Yazılımbilim - 1. Bölüm

Teorik yazılımbilim, günümüzdeki bilgisayarların soyut temelini oluştuyor. Bu alanda isimleri tanıdık gelen Turing, Church gibi kimseler olduğu gibi, diğer alanlardan bilim adamları mevcuttur, mesela Kurt Gödel. Tarihçesi belki de ünlü matematikçi Hilbert'in 1900 yılında bir beyan ettiği "açık problemler"'den 10'cusuna kadar giden yazılımbilim, bir problemin çözülebilirliğini ispat etmek için algoritmanın ne olduğundan başlayarak, bazı algoritmaların çözülemeyeceğini bulmak ile devam etti, ve nihai olarak günümuz donanımının altyapısını hazırlayarak önemli bir alan olarak kendini ispat etti.

Yazılımbilim'in alt bölümü olan hesapsal yük teorisi (computational complexity) altında algoritmaların üzerindeki yükü, ne kadar hızlı işleyeceklerini ölçmeye ve bu bağlamda onları kategorileştirmeye uğraşmaktadır.

Ekteki yazılar, hesapsal yük teorisine devam etmek üzere yapılan bir giriştir. İlk önce Turing makinalarını tanımla başlamıştık, fakat bunun sayılar kuramına girmeden yapılmayacağını farkettik, ve ekteki yazılar çıktı. NP-tam'lığa geleceğiz! Seyretmeye devam edin.

Hesapsal Yük Teorisi

Sonsuza Giden İkili Sayıların Kümesi

Sonsuzluklar Arasındaki Farklar

Durmayan Turing Makinalar? Var mıdır?

Görüşler

sametc
yaklaşık 21 yıl önce

helal olsun super makaleler yazılmıs ve cevrilmiş:)

malkocoglu
yaklaşık 21 yıl önce

tesekkurler!

FZ
yaklaşık 21 yıl önce

Wilde mı yoksa Shaw mu demişti hatırlamıyorum, klasik eserler için şöyle bir laf vardı: Herkesin bildiği ama hiç kimsenin okumadığı kitaplar. :) Doğruluk payı yok değil ;-)

Bu güzel bilgisayar bilimleri ve matematik makaleleri için teşekkürler. Bazı kavramlar gerçekten zordur. Sonsuzluk türleri, yakınsaklık vs. gibi kavramlar başlangıçta basit gibi görünmekle birlikte insan beynini alışılmış kalıpların dışına çıkmaya zorladıkları için garip ruh hallerine yol açabilirler. Cantor ve Gödel gibi aşırı yoğun ve derinlemesine düşünüp, genç yaşta çok acayip eserler veren adamların hayatı incelendiğinde bu durum daha iyi anlaşılabilir.

Bu makaleler bana yazımın başındaki sözü hatırlattı. Yani matematik ve bilgisayar bölümü öğrencileri bunları öğrenirler sonra bunların %99´u gider (en azından Türkiye´deki durum böyle :) programcı olur, genellikle de web programcısı (ITU kitaplığında son birkaç yıl içinde gerçekleştirilen kütüphane kitap alım istatistiklerine göre, mühendislik öğrencileri kendi dersleri ile ilgili kitaplardan ziyade deliler gibi PHP, MySQL ve Apache kitabı almaktadırlar, insanların kafasında olan net düşünce görüldüğü gibi veritabanına bağlı, bir miktar kullanıcı güncelleme izni olan ve hemen hepsi öyle ya da böyle birbirine benzeyen binlerce web sitesi yapmaktır, evet insanlarımız gerçekten de yaratıcıdır :). Ve o beyinler acayip rutin olan kod yazma ve saç ağartan bir iş olan hata ayıklama sürecinde büyük bir değirmende öğütülen buğday taneleri gibi öğütülür. Binlerce sayfalık dokümantasyon sürekli okunur, parametreler ezberlenmeye, API çağrıları netleştirilmeye çalışılır. Artık kimsenin Turing´di, Gödel´di, Cantor´du, vs. düşünecek hali yoktur. Özellikle de banka ortamında yazılım geliştiriyorsanız sizden kafayı gömmenizi ve çek, senet, hesap, SQL, ORACLE, gene SQL, Java, sınıflar, binlerce sınıf, metod, özellik, gene SQL, hadi deadline geldi, aaa kodda hata çıkmış, bu nasıl programcı, evet daha çok çalışmalıyız, sistemler daha ucuza gelmeli, her zaman beklenenden daha çabuk bitirilmeli, evet yeni versiyon çıkmış yeni dokümantasyon beyne kazınmalı... Bu delirtici döngü böyle sürer gider.

Belki de Programlamanın Tao´sunda dendiği gibi ( http://www.fazlamesai.net/modules.php?name=News&file=article&sid=976 ) C ile çekirdek kodlayan programcıların işi bu bakımdan daha kolaydır :)

Neyse, ben susayım artık :)

malkocoglu
yaklaşık 21 yıl önce

Vallahi bizim de doktora planlari olmasa herhalde bu konulara pek ilgimiz olmayacakti; uzun zamandir biz de bilgi islemde Java siniflari, SQL kodlari ile ugrasmaktayiz, herhalde bir sure de ugrasmaya devam edecegiz. Aslinda, bilgi islem sektorune sahsima ilk altin bilezigi sagladigi icin mutesekkirim. Proje idaresi, teknik liderlik, vs. konularinda cok sey ogrenmemize vesile oldu. Hatalar, dokumantasyon gibi cok hammaliyesi oldugu dogru ama! Aah su yazilim muhendisligi bir matematiksel tabana oturtulsa. Hangi tasarimin daha iyi olacagini karar vermek icin Mortal Kombat yapmaya gerek kalmamali. Sektor su anda agirlikli tecrube (heuristics) temelli gitmektedir. Bu yuzden tecubelerin paylasilmasi hayati onem tasiyor. Sizin de sitenizden, bizim de yapmaya calistigimiz bu zaten...

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Yeniden Düzenleme (Refactoring) Video Sunumu

malkocoglu
3 Nisan 2003, 1 dakika okuma süresi

Yazılım mühendisliği dünyasında özellikle XP (eXtreme Programming) gruplarında, "Yeniden Düzenleme" (Refactoring) tekniği oldukça ilgi görmeye başladı. Birim testler mevcut ise, kodumuzun tasarımını değiştirmenin artık bir ismi, değişik teknikleri ve de destekleyen yardımcı programları var.

Emacs üzerine eklenti olarak kullanılan Xrefactory böyle bir program. Xrefactory kuruluşu, kullanılışı (ilk kez video ile) sitemizde yayınlandı.

Debian ile Mantıksal Hacim Yönetimi (LVM)

FZ
26 Aralık 2004, 1 dakika okuma süresi

Türk Debian kullanıcıları camiasının çalışkan ve üretken bireylerinden Serdar Aytekin Debian GNU/Linux kullanarak mantıksal hacim yönetimi (LVM - Logical Volume Management) gerçekleştirmeye dair güzel bir yazı hazırlamış.

İçerik ve seviye olarak orta ve üst düzey sistem yöneticilerine hitap eden bu yazı, "7-8 adet 200 GB'lik SCSI diski bilgisayarıma bağlayıp bunları tek bir disk gibi görmek ya da 3'e bölüp 3 üç farklı disk gibi görmek, sonra istersem kolayca yeni disk takıp hacmi ve dosya sistemini büyütmek istiyorum" gibi cümleler kuran kişilerin işine yarayacak türden.

Bu tür cümlelerin çok değil 4-5 yıl öncesine dek ancak onbinlerce, yüzbinlerce dolarlık makinalar ve ticari UNIX türevi işletim sistemleri barındıran bilgi işlem merkezlerinde kurulduğu ve özel, pahalı yazılımlar gerektirdiği düşünülecek olursa bilgisayarla profesyonel olarak uğraşan bilgi işlemciler için GNU/Linux'un, Debian'ın kıymeti bir kez daha anlaşılır diye düşünüyorum. Bu kadar laftan sonra hadi artık makale adresini versene diyenler için, buyrun: Debian ile Mantıksal Hacim Yönetimi (LVM).

UNIX´ten Nefret Etmenin Kitabı

tongucyumruk
27 Nisan 2003, 1 dakika okuma süresi

Ortalıkta M$, DOS, XP, UNIX, Linux vs... gibi kelimelerin olmadığı eski devirlede insanlar Lisp Machine'ler, ITS, TOPS gibi sistemler kullanırdı. O günlerde işletim sistemlerinin görselliği, ikonları vs... pek te önem arzetmezdi çünkü çoğu insan CRT monitörler yerine TeleType'lar (meşhur tty) yoluyla bilgisayarla iletişim kurarlardı. Zamanla sunucu tarafında UNIX ağırlığını koyarken bir yandan da masaüstü diye bir piyasa ortaya çıkmış ve IBM/PC ile Macintosh bu piyasada at koşturur oldular...

Ruby ile Zamanlı Süreç İşletmek

malkocoglu
8 Mayıs 2003, 1 dakika okuma süresi

İşyerinde şöyle bir probleme çözüm bulmamız gerekti: Her gece çalışan toptan işleyen (batch) programlar var. Bu programlar SQL kullanarak veri tabanından veriyi dışarı, metin dosyasına aktarıyorlar. Ya da veri tabanında yedekleme yapıyorlar.

Fakat bazen bu programlar ya takılıp kalıyor, ya hiç işlemiyor, ya da tam işlerken arıza çıkıyor. Çözüm olarak, Ruby dilinde yeni bir betik tasarladık. Bu betik, "işletici" ve "izleyici" türden bir program olacaktı.

Gerisi icin Süreç İzleyen Ruby Programcığı

CVS ve Dallar (Branches) İle Karmaşık Yazılım Yönetimi

malkocoglu_2
12 Kasım 2004, 1 dakika okuma süresi

Yazılım sektöründe anahtar teslim projeler için bir derece, ürün ile uğraşmakta olan takımlar için kesinlikle lazım olacak bir kaynak kod deposu özelliği vardır. Dallar, yâni branch kavramı. Branch kullanımı her kaynak kod idare programında farklıdır, ve tabii ki açık yazılımın favori programı CVS'te de branch desteği mevcuttur fakat bazı konularda dikkatli olmak gerekmektedir. Yazılım sektöründe birçok konuda olduğu gibi elde bir "yapılması uygun olan/olmayan" gibi bir liste, önceki tecrübelere dayanarak mevcuttur, bu yazıda bu tür tavsiyeleri toparlayarak, kendi tecrübelerimiz ışığında sunmaya uğraştık.

Not: Makale, GNU Emacs ve LaTeX ile yazılmıştır.