Yazı ile ilgili olarak QUEUE dergisinde çıkan eleştirilere buradan erişebilirsiniz. Bir başka detaylı ve ufuk açıcı (aynı zamanda bazı bilinen şeylerin nasıl yepyeni fikirlermiş gibi pazarlandıklarına dair fikir veren) tartışma da comp.lang.lisp grubunda takip edilebilir.
XML konusunda enteresan bir bilgi ise, "Lisp Makinaları mı, hahaha, olur mu öyle saçma şey yahu, bir programlama diline özgü bir donanım, peh!" diye tepki vermiş insanları şaşırtacak bir sayfa: LispMachinesAreComingBack - but not the way you like! (Lisp Makinaları Geri Dönüyor - ama beklediğiniz şekilde değil!). Sayfadaki eleştirilerden sonra karşınıza çıkan XML'e özgü, özel bir makina. DataPower firması tarafından üretilmiş bir XML makinası. XML parsing, XML şema doğrulama, XPath yönlendirme, XSLT dönüşümleri, XML sıkıştırma, vs. yapan bir makina. ;-) Dr. Wilson'ın makalesinde verilen genişletilebilir sözdizim örnekleri, Lisp ve Scheme dünyasında bunların nasıl yapıldığı ve yavaş yavaş Java gibi yaygın dillere de uyarlanmaya çalışıldığı açıklamalar dikkat çekici. Programların kaynak kodlarının XML olarak saklanmasının programcıların işlerini gerçekten kolaylaştırması ve üretkenliği arttırması ümidiyle...
Not: Bu makale bağlamındaki yorumları, tartışmaları takip ederken karşılaştığım enteresan ve yeni bir kitabın bağlantılarını da paylaşmak istedim: Concepts, Techniques, and Models of Computer Programming. Yazarlara göre bu hacimli kitap Mozart programlama sistemini kullanarak temel ve önemli programlama paradigmalarını detaylı ve aynı zamanda pratik olarak işliyor. Kitaba dair yorumlardan biri bu kitabın bu yüzyılın "Mor Kitap"ı olabileceği yönünde!
Microsoft MSXML bileşenini tasarlamış programcının günlüğünden: Where XML goes astray... [nothing-more.blogspot.com]
XML eleştirileri ve karşı eleştirileri: Xml Sucks [c2.com]
XML ile ilgili problemleri ama bunlara rağmen XML'nin neden kullanılması gerektiğini anlatan güzel bir sunum: Does XML Suck? Or: Why XML is technologically terrible, but you have to use it anyway?