Birkaç yıldır çalıştığım 'Büyük Veri' ve 'Dağıtık Sistemler' konularında geleceği tahmin edenler kimler diye bakınıyorum bazen¹. Geçen gün karşıma http://futuredata.stanford.edu/ diye bir ArGe grubu çıktı Stanford üniversitesinden. Web sitesinin kendisi sade ama içerikte belirtilen hedefler epey iddialı:
İki tür sistemle ilgileniyoruz:
Rakiplerinden en az 10 kat daha iyi olan sistemler ("10x sistemler"). Türünün ilk örneği olan sistemler ("0'dan 1'e sistemler").
10x sistemler hemen her zaman akıllı algoritmalar ve/veya donanımın akıllıca kullanımı (ya da kullanım dışı bırakıllması ile) ile gerçekleştirilir. 0'dan 1'e sistemler yaratıcılık, cesaret ve saf hırs gerektirir. Biz iki tür sistemi de inşa ediyoruz.
İddialı olmakta haklılar mı? Ekibe bakınca, haklı gibi görünüyorlar. Mesela ekipteki doktora öğrencilerinin bir kısmının danışmanı Matei Zaharia: kendisi en çok kullanılan büyük veri işleme çatılarından biri olan Apache Spark'ı geliştirdi yine Stanford bağlantılı AMPLab'da doktora yaparken (doktora tezi de yılın tezi ödülünü aldı).
Zaharia doktora yaparken, çalıştığı yerde, AMPLab'daki danışmanlara bir bakalım, aralarında David Patterson gibi hocalar var, RISC, RAID gibi temel şeylerde imzası olan, "Computer Architecture: A Quantitative Approach" kitabı yıllardır temel kitap kabul edilen biri.
Şimdi bir de bu 'Future Data Lab'daki öğrencilere destek olan şirketlere bakalım: Toyota, INTEL, Visa, Keysight Technologies, Hitachi, Facebook, NetApp, Northrop Grumman, ve VMWare.
Bu kulvarda oynamayan üniversite ekiplerinin bir rekabet şansı olabilir mi bu alanda?
Yeni algoritmalar, diğer yazılımları etkileyecek, onlara temel teşkil edecek yazılımları ve benzerlerini geliştirmek, mesela fizik alanındaki meşhur CERN gibi bir yeri kurmaya kıyasla çok daha az yatırım gerektiriyor ama belli bir geleneğin, yukarıdaki gibi güzel bir zincir şeklinde, stabil halde devam eden hoca->öğrenci->hoca->öğrenci sürekliliği yoksa, yukarıdaki gibi şirketler tarafından desteklenmiyorsa, tüketici ya da "çözüm ortağı" olmanın ötesine geçmek mümkün mü?
Ne dersiniz?
1: "Geleceği tahmin etmenin en iyi yolu onu icat etmektir" -- Alan Kay
İki a4 kağıdı yazı yazdım. Sonra, bu yazılardan daha önce de çok fazla yazmış olduğum aklıma geldi, kendimden sıkılıp sildim.
Türkiye'de belli şeyler aşılmış gibi görünüyor. Kısa vadede hükümetin menfaatine çalışmayan her sistem ya yok olacak ya da âlî menfaat doğrultusunda hizmet eder hale gelecek. En azından şimdilik, bırakalım 'çözüm ortaklığı' çerçevesinde parayla teknoloji ithal etmeyi, dünyanın geri kalanıyla düzgün ilişkiler yürütüp yürütemeyeceğimiz bile muamma.
"Sen şimdi 'big data' diyorsun di mi? Biz bu sosyal medyadan vs. yollardan topladığımız big data şeyiyle vatandaşın nerede ne yaptığını anlayabilir miyiz? Teröristleri falan anlayabilir miyiz? Yapabilir miyiz böyle bişiy? Öyleyse, bizim arkadaşlarla bir bakın bakayım oluyor mu..."