Türkçe ile *NIX'i Barıştırmak

Diyelim ki, yazıcıdan türkçe bir metin çıkartmanız gerekiyor. Ama yeni kurulmuş bir BSD konsolundasınız; ya da KDE çalışıtırıyorsunuz ama türkçe klavyeniz yok. Ne yapabilirsiniz? Bu yazıda sadece geleneksel *nix araçları kullanarak neler yapabileceğinizi anlatmaya çalışacağım.

Önce vi kullanarak -Emacs de kullanabilirsiniz tabii- benim uydurduğum basit bir markup dili ile türkçe metninizi yazın. Aşağıda bu dil ile yazılmış türk alfabesini görebilirsiniz:

ABCCxDEFGGxHIIxJKLMNOOxPRSSxTUUxVYZ
abccxdefggxhixijklmnooxprssxtuuxvyz

Gördüğünüz gibi dil basit. 'x' harfi alfabemizde yer almadığı için onu noktalı harflerin noktası yerine kullanıyoruz. Bunun tek istisnası 'x'in küçük 'ı'nın noktasını silmek için kullanılması. Daha sonra aşağıdaki sed programcığını kullanarak metin dosyanızı groff kaynağına çevirin.

#!/usr/bin/sed -f
#Turkish Markup Language ile yazilan metinleri groff kaynagina cevirir.
#Once kafayi(header) yazalim.
#Burada s`den ve g`den sonra gelen harflerin kucuk ve buyukleri ile 
#Buyuk i tanimlaniyor. C`den, o`dan ve u`dan sonra gelen harfler zaten
#groff`ta tanimli olarak geliyor. i`nin noktasiz olani da oyle.
i\
.AM\
.acc*over-def breve \\(ab\
.acc*over-def dot \\(a.\
\
.char \\(yg g\\*[breve]\
.char \\(yG G\\*[breve]\
.char \\(s, s\\*,\
.char \\(S, S\\*,\
.char \\(I. I\\*[dot]\
.LP
#Simdi regular expressions ile donusumleri yapalim.
s/cx/\\\(\,c/g
s/Cx/\\\(\,C/g
s/gx/\\\(yg/g
s/Gx/\\\(yG/g
s/ix/\\\(\.i/g
s/Ix/\\\(I\./g
s/ox/\\\(\:o/g
s/Ox/\\\(\:O/g
s/sx/\\\(s\,/g
s/Sx/\\\(S\,/g
s/ux/\\\(\:u/g
s/Ux/\\\(\:U/g
#X yazmak da mumkun olsun.
s/kx/x/g
s/Kx/X/g

Elde ettiğiniz groff kaynağını 'groff -ms' komutu ile postscript dosyasına çevirdikten sonra basılmaya hazır dosyanız elinizde olacaktır. Artık bu son dosyayı 'lpr' komutu ile yazıcıya gönderebilirsiniz. Tabii programları teker teker çalıştırıp fazladan dosyalar oluşturmak yerine *nix borularını(pipe) da kullanabilirsiniz. Şöyle ki:

sed -f tuxrkcxe.sed metin.txt | groff -ms | lpr

Notlar:

Debian GNU/Linux kullanıyorsanız,
```
apt-get install groff
```
yapmanız gerekebilir.
sed programını 'tuxrkcxe.sed' adıyla kaydettiğinizi varsaydım.
Programda küçük bir hata var. Kafa(header) bölümünü gereksiz yere tekrar tekrar yazıyor. Ama program yine de çalışıyor.

Görüşler

tongucyumruk
18 yıl önce

Peki buna gerçekten gerek var mı? Emacs ve benzeri metin editörleri zaten halihazırda birçok giriş yöntemi desteği ile geliyorlar. Bir örnek için şunara bakabilirsiniz:

M-x set-input-method <RET> latin-5-postfix

Bu komut sayesinde türkçe karakterleri şu şekilde yazabilirsiniz:

s, = ş
g~ = ğ

Veya LaTeX tarzı giriş metodunu kullanıp aşağıdaki gibi yazabilirsiniz:

\\pi = Pi karakteri
\\int = integral karakteri.

Bu arada yanlış anlaşılmasın, bence fikriniz oldukça güzel. Özellikle türkçe klavye vs... bulamadığmız durumlarda türkçe yazabilmek için tam bir kurtarıcı. Ancak bence "x" karakterini temel alan bir sistem yerine elimizdeki sed betiğini postfix veya prefix yazım tarzını işleyecek biçimde değiştirmek mantıklı olacaktır.

Not: Tabii bir diğer seçenekte doğrudan LaTeX ile yazmak olabilir. Düz metinden LaTeX belgesi üretmek herhalde o kadar da zor değildir...

misafir
18 yıl önce

Katılıyorum. Tabii ki Perl atasözünün de söylediği gibi, bir işi yapmanın birden fazla yolu var. Burada iki amacım vardı: biri basit bir markup ortaya koymak. Yani yumuşak g'yi her yazmak istediğimizde latex'te "\\u g" yazmak yerine sadece "gx" yazmak. İkincisi de basit araçları kullanarak bile neler yapılabileceğini göstermek.

misafir
18 yıl önce

Pardon, LaTeX demek istemiştim :-)

FZ
18 yıl önce

Her seferinde gx yazmak yerine misal Ctrl ile Alt arasındaki arasındaki o anlamsız Win tuşunu Emacs ortamında (ya da belki VIM, vi?) programlasak da Win+g bastığımızda ğ ya da g~ filan bassa böylece iki tuşa ayrı ayrı basmak yerine tek bir tuş kombinasyonu kullanmış olsak?

FZ
18 yıl önce

gx basmak istersem nasıl yazacağım? (çok dikkatli okumadım yazıyı, kaçırmış olabilirim, mazur görün) bir tür "escape" mekanizması var mı yukarıda?

misafir
18 yıl önce

Onu "gkx" diye yazabilirsiniz. sed scriptinin son üç satırında mekanizmayı görebilirsiniz.

FZ
18 yıl önce

Yani gkx yazarsam gx elde ediyorum. Pekiyi gkx yazmak istersem? gkkx? Ya gkkx yazmak istersem? O zaman da gkkkx? Bunun yerine başına bir sembol koysak ve bu sözcüğü (ya da belki başka bir gruplandırma yöntemi ile cümleyi, vs. ya da ayracımız, gruplandırıcımız her ne ise, çift tırnak arasına alıp vs.) yorumlama desek nasıl olurdu?

misafir
18 yıl önce

Mümkün tabii ama sed scripti ile zor gibi görünüyor. Daha gelişmiş bir versiyonu awk ile yazmayı düşünüyorum. Hatta aynı markup'ı ve html'deki &#XXX kodlarını kullanarak türkçe karakterli html oluşturmayı da bu programa eklemek istiyorum. Önerileriniz için teşekkürler.

FZ
18 yıl önce

Bu benim aklıma nereden geldi, hmm, sanırım Lisp'ten ve C# dillerinden geldi.

Nasıldı C# ortamında, sürekli "escape" yapmak yerine

@"Oh rahat rahat \ gibi özel anlamı olan şeyleri işte böyle \ basayım, başlarına ekstra bir şey yazmakla uğraşmayayım misal hemen \\t yazayım olduğu gibi görünsün \\\\t yazmama gerek kalmasın, vs."

gibi.

Ya da işte Common Lisp'teki reader macro mevzusu gibi, nasıldı misal #| gibi bir şeyi s-exp'nin (symbolic expression) başına koyunca onun tamamının etkilenmesi, vs.

misafir
18 yıl önce

Eğer programcı arkadaşlardan bu markup'ı beğenenler varsa istedikleri dilde 'implement' edebilirler. Özgür bir lisansla lisansladım gitti :-) Benim awk öğrenmemi beklemek zorunda değiller. Belki de en uygunu groff için yeni bir macro yazmak olacaktır.

misafir
18 yıl önce

Benim de aklıma bu geldi söylediklerinizden.

misafir
18 yıl önce

Programı awk dili ile yeniden yazdım. Böylece haberde sözedilen hata da giderildi. Şöyle:


#!/usr/bin/awk -f

BEGIN{  print ".AM";

        print ".acc*over-def breve \\\\(ab";

        print ".acc*over-def dot \\\\(a.";

        print ".char \\\\(yg g\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(yG G\\\\*[breve]";

        print ".char \\\\(s, s\\\\*,";

        print ".char \\\\(S, S\\\\*,";

        print ".char \\\\(I. I\\\\*[dot]";

        print ".LP";}

{       gsub(/cx/,"\\\\(,c");

        gsub(/Cx/,"\\\\(,C");

        gsub(/gx/,"\\\\(yg");

        gsub(/Gx/,"\\\\(yG");

        gsub(/ix/,"\\\\(.i");

        gsub(/Ix/,"\\\\(I.");

        gsub(/ox/,"\\\\(:o");

        gsub(/Ox/,"\\\\(:O");

        gsub(/sx/,"\\\\(s,");

        gsub(/Sx/,"\\\\(S,");

        gsub(/ux/,"\\\\(:u");

        gsub(/Ux/,"\\\\(:U");

        gsub(/kx/,"x");

        gsub(/Kx/,"X");

        print;}

Görüş belirtmek için giriş yapın...

İlgili Yazılar

Cisco Emulatörü

sundance
28 Ekim 2003, 1 dakika okuma süresi

Network ile ilgili birsürü şey öğrendim, fakat eski meski elimin altında bir Cisco router olsaydı da şu BGP filan mevzularına dalsaydım diyenlerden misiniz ?

Daha fazla beklemenize gerek yok. Gelmiş geçmiş bütün işletim sistemlerinin emülatörlerine sahip Linux bir süreden beri bir Cisco Emulatörüne'de sahip: Zebra.

RIP, OSBF, BGP gibi protokolleri destekleyen IOS benzeri bu işletim sistemi, bunun küçük bir ağda kurulumu, yük dengeleme vs. gibi amaçlarla kullanımı hakkında IBM DeveloperWorks de çok güzel bir makale bile hazırlamış

Linux`un önündeki en büyük engel kalkıyor!

sundance
8 Nisan 2001, 1 dakika okuma süresi

Linux`un önündeki en büyük engel sizce ne ? Hayır, Microsoft veya IBM değil, MacOs X ya da BSD`de değil.

Bence Linux`un önündeki en büyük engel kendisi. Genel olarak POSIX standardı dışında bir standarda sahip olmayan, onlarda dağıtımın herbirinde farklı dosya yerleri, farklı isimler, farklı install prosedürleri ile önde gelen yazılımcıları kortutan bir sistem Linux.
Fakat bu artık değişiyor Linux International üç yıldır sürdürdüğü Linux Standartları çalışmasının sonuna geldi. Umarız bu sayede Linux CBM makinalarının akibetinden kurtulur.

Penguence'nin 3. sayısı çıktı

dfisek
7 Aralık 2005, 1 dakika okuma süresi

Linux Kullanıcıları Derneği'nin elektronik yayını, penguen yaşam biçimi dergisi Penguence'nin 3. sayısı yayınlandı. Bir teknik bilgisayar dergisi olmanın ötesinde özgür yazılımı, açık kaynak felsefesini ve paylaşımı yaşam biçimi olarak algılayan duruşu ile Penguence önemli bir boşluğu dolduruyor.

Dizüstü Linux'un Geleceği

gismo
28 Mayıs 2005, 1 dakika okuma süresi

HP belirli modellerini Ubuntu Linux ile uyumlu hale getirecek. Slashdot'un bu haberine ve CoolTechZone'un bu haherine göre HP nx6110, nc6120, nc6220, nc6230 and nc6000 modellerinde tüm donanımı %100 Ubuntu Linux ile uyumlu hale getirecek ve isteyen kullanıcılar Ubuntu yüklü olarak bu modelleri satın alacak. Böylece M$ lisansı alma zorunluluğu da ortadan kalkacak. Darısı diğerlerinin başına ;)

Türkçe ile *NIX'i Barıştırmak

Görüşler

İlgili Yazılar

Cisco Emulatörü

Huzurlarınızda SUSE Linux 10

Linux`un önündeki en büyük engel kalkıyor!

Penguence'nin 3. sayısı çıktı

Dizüstü Linux'un Geleceği